حادثه 24 - سکه 25 تومانی که سال‌هاست دوره مصرفش تمام شده و جایی در تبادلات بازار ندارد، این روزها در صدر اخبار فضای آفلاین و آنلاین قرار گرفته است. داستان از جایی شروع شد که این سکه تا 5 میلیون تومان عرضه شد و در ادامه قیمت‌های متفاوتی برای آن اعلام شد.
سراسر وب پر شده است از آگهی‌های فروش سکه‌های 25 تومانی. در ادامه، سکه‌های 10 تومانی، 5 تومانی و 500 تومانی هم به لیست فروشندگان اضافه شده‌اند. البته با قیمت‌هایی کمتر نسبت به سکه‌های نظرکرده بازار یعنی سکه 25 تومانی زرد رنگ و دو رنگ!
اما چرا این سکه‌های 5 تا 10 گرمی که نهایتا تا 30 سال قدمت دارند، با چنین قیمتی عرضه شدند؟ آیا مانند چرخ‌های خیاطی و تلویزیون‌های قدیمی، پای جنس و ماده‌ای کمیاب (جیوه قرمز در چرخ خیاطی) در این سکه‌ها مطرح است یا ارزش کلکسیونی دارند؟ سکه‌های ضرب چه سالی محبو‌ب‌تر هستند و چرا؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، با جستجو در فضای مجازی، گفتگو با یک کلکسیونر سکه و چند فروشنده و آگهی‌دهنده، به ماجرای این روزهای سکه‌های میلیونی پرداخته‌‌ایم.
چرا سکه 25 تومانی ارزش دارد؟
یکی از گران‌ترین و کمیاب‌ترین سال‌های سکه 25 تومانی، سال ۱۳۸۰ است. سکه ضرب این سال، اگر با کیفیت معمولی باشد، حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان و اگر کیفیت بانکی تا سوپر بانکی داشته باشد، از حدود 500 هزار تومان تا ۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.
البته با وجود صدها آگهی برای فروش سکه‌های 25 تومانی در طرح و رنگ‌های مختلف، اما خریداران اندکی وجود دارند. همین عدم تناسب عرضه و تقاضا می‌تواند نشان‌دهنده عدم اطمینان خریداران از قیمت‌های فضایی سکه‌ها باشد. اما خریداران انگار خیال کوتاه آمدن ندارند. حال این سوال مطرح است که چرا سکه 25 تومانی ارزش دارد؟ آیا جنس آن هم در این مسئله دخیل است؟
این سکه‌های قدیمی از ترکیب یک تا سه فلز یعنی کروم، برنز و نیکل ساخته شده‌اند. کروم و برنز اهمیت زیادی در صنایع دارند اما قیمت‌شان فضایی نیست. در مورد ارزش نیکل هم اتفاق نظر وجود ندارد. برخی آن را ماده‌ای گرانبها می‌دانند که قیمتش لحظه‌ای اعلام می‌شود و طی چند سال اخیر در بازار رشد زیادی داشته است. نیکل یک آلیاژ رسانای جریان برق است و در بسیاری از صنایع کاربرد راهبردی دارد.
براساس آخرین آمار وبسایت تهران متال مارکت، قیمت هر تن نیکل بیش از 24 هزار دلار آمریکاست. البته این قیمت به صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند.
در هر حال، باید محاسبه کرد که چه تعداد سکه 25 تومانی باید جمع شود تا نیکل آن به حد قابل قبولی برای فروش و درآمدزایی برسد. با این حساب شاید این سال ضرب باشد که در ارزشگذاری سکه‌ها تاثیر بیشتری دارد. البته برخی افراد که بیشتر فلزشناس هستند و در آزمایشگاه‌ها مشغول‌اند، معتقد هستند که در سکه‌های سال 1380، نیکل بیشتری به کار رفته و به این دلیل گران‌تر است. همچنین برخی سکه‌ها دولایه بوده و در هر صورت باید در ضرابخانه و به صورت تخصصی میزان فلزات تشکیل‌دهنده آنها سنجیده و ارزشگذاری شوند.
در مقابل عده دیگری که بیشتر کلکسیونر هستند، معتقدند که صرفا کمیابی یا نایابی سکه‌هاست که موجب شده قیمت‌شان سر به فلک بکشد.
قیمت سکه 25 تومانی : از چند هزار تومان تا چند میلیارد تومان!
برای پرس‌وجو در مورد آخرین قیمت این سکه محبوب این روزهای بازار، با چند نفر از آگهی‌دهنده‌ها تماس گرفتیم. یکی از آنها که 40 سال سن دارد و در بازار املاک کار می‌کند، در مورد قیمت سکه 25 تومانی به تجارت‌نیوز می‌گوید: من هر کدام از سکه‌هایم را تا 50 هزار تومان می‌فروشم. روی آگهی‌اش درج کرده که تا 250 سکه دارد. اما تلفنی اعلام می‌کند که تا 400 سکه 25 تومانی دارد. به‌علاوه ده‌ها سکه 5 تومانی، 10 تومانی و…
این جوان که ساکن منطقه آبشار تهران است، در مورد اینکه این همه سکه را از کجا آورده است، می‌گوید: این‌ها را در قلکم نگهداری می‌کردم. از بچگی سکه جمع کردم و الان این همه سکه دارم. وقتی دیدم آگهی‌های فروش میلیونی سکه دارد وایرال می‌شود، با خودم گفتم من هم آگهی بدهم.
با خنده ادامه می‌دهد: گفتم سنگ مفت، گنجشک مفت! و در مورد اینکه چرا سکه‌هایش را ارزان می‌فروشد، می‌گوید: بقیه توهّم زده‌اند. قیمت واقعی‌اش همین است.
گشت‌وگذار در آگهی‌های سکه؛ از فروش تکی تا فروش کیلویی
آگهی‌های فروش سکه، در همه استان‌های ایران دیده می‌شوند. در شهرستا‌ن‌ها قیمت‌های منصفانه‌تری دیده می‌شود. قیمت‌های ارائه‌شده توسط تهرانی‌ها، بسیار بالاست. همچین در بین سکه‌های محبوب این روزها، 25 تومانی‌های دور زرد و دو رنگ طرفداران زیادی دارند. هر عدد 25 تومانی دور زرد تا 500 هزار تومان خرید و فروش می‌شود. 25 تومانی دو رنگ ارزان‌تر است و بین 150 تا 200 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.
به‌طور کلی، آگهی‌ها سکه‌ها را با قیمت‌های متنوعی عرضه کرده‌اند؛ برخی در قالب مجموعه چند هزارتایی فروخته می‌شوند، برخی فروش تکی دارند و برخی کیلویی. از 5 میلیون تومان برای یک 25 تومانی ضرب 1380 گرفته تا دو کیلو سکه 25 تومانی دو رنگ که قیمتش مشخص نیست و آگهی آن منقضی شده است. برخی هم قیمت‌هایی صوری زده‌اند و باید تماس بگیرید تا قیمت واقعی را بگویند.
یکی از آگهی‌ها، 4 هزار و 700 سکه 25 تومانی و 50 تومانی را با قیمت شگفت‌انگیز 10 میلیارد تومان عرضه کرده است. نوشته است که عتیقه هستند و جهت کلکسیون فروخته می‌شوند. قیمت هم مقطوع است و فقط به خریدار واقعی می‌فروشد. (این را اغلب آگهی‌های فروش سکه تاکید کرده‌اند!) تاریخ آگهی: یک روز پیش در الهیه تهران!
آگهی دیگری، 65 سکه 25 تومانی از سال 1380 به بعد را با قیمت توافقی عرضه کرده است. با صاحب آگهی تماس می‌گیریم، می‌گوید: این مجموعه را تا 130 میلیون تومان می‌فروشم. در توضیح سکه‌هایش هم می‌گوید: 17 سکه 25 تومانی 1380 دارم، 17 سکه مربوط به 1382 و بقیه که 5 تومانی و 10 تومانی هستند، مربوط به سال‌های 60 تا 79 هستند.
این فروشنده در مورد چگونگی قیمت‌گذاری روی سکه‌ها می‌گوید: سکه‌های 25 تومانی مربوط به قبل از سال 80، بین یک تا دو میلیون تومان ارزش دارند. 80 به بعد هر کدام نهایتا تا 6 میلیون تومان خرید و فروش می‌شوند و بر کمیاب بودن این سکه‌ها تاکید دارد!
آگهی دیگری که در زمان جستجوی ما، نوشته نیم ساعت پیش در ولنجک، دو سکه 25 تومانی را تا 2 میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده است.
ارزش کلکسیونی از دلایل قیمت جادویی سکه‌های 25 تومانی
در بسیاری از وب‌سایت‌ها، سکه 25 تومانی را که سرچ می‌کنید، آن را در بخش اشیا قدیمی و کلکسیونی دسته‌بندی کرده‌اند. تاریخ خیلی از آگهی‌ها قدیمی است. چون بازار خرید و فروش سکه همیشه وجود داشته اما داغ شدن بازار سکه‌های 25 تومانی با قیمت میلیونی، پدیده‌ای است که از چند ماه پیش شروع شد و این روزها بسیار داغ شده است. آن هم با اشاره به ظاهر و طرح و رنگ سکه. مثلا سکه 25 تومانی جمهوری و سکه 25 تومانی 1380 هم جزو پرجستجوترین‌ها هستند.
یکی از کلکسیون‌دارهای قدیمی سکه که نخواست نامش فاش شود، به تجارت‌نیوز می‌گوید: همه داستان سکه‌های 25 تومانی که این روزها همه افتاده‌اند دنبال خرید و فروشش، برمی‌گردد به ارزش کلکسیونی سکه 25 تومانی که در سال 1380 ضرب شده است. بقیه‌اش ارزش کلکسیونی بالایی ندارند. بنابراین قیمت‌گذاری‌های فضایی هم درست نیست.
این مجموعه‌دار که سال‌هاست در بازار سکه و اسکناس‌های کلکسیونی فعالیت می‌کند، معتقد است که عددهایی مثل 5 میلیون تومان برای یک سکه در بازار مجموعه‌دارها عددهای عجیب و غریبی نیست. منتها باید خیلی یونیک و خاص و کمیاب و حتی نایاب باشد. نه مثل این سکه‌هایی که الان دارند کیلویی می‌فروشند.
در اینجا به برخی از قیمت‌هایی موجود در آگهی‌ها برای رول سکه‌های 25 تومانی با طرح‌ها و جنس‌های مختلف اشاره می‌شود؛
10 عدد سکه 25 تومانی فیضیه: 330 هزار تومان، رول سکه 25 تومانی 1386: 162 هزار تومان، رول سکه 25 تومانی بارگاهی بزرگ زرد: 195 هزار تومان، رول سکه 25 تومانی ریز جمهوری سال 90: 200 هزار تومان و…
در برخی از آگهی‌ها به تبعیت از آگهی‌های چرخ خیاطی و تلویزیون‌های قدیمی، به جنس سکه هم اشاره شده است؛ مثلا رول سکه 25 تومانی گل اناری نیکل یا برنزی: 195 هزار تومان.
با وجود قیمت‌های میلیونی برای هر سکه 25 تومانی، یکی از آگهی‌ها، شش عدد سکه 25 تومانی کمیاب با تاریخ 1380 را تا یک میلیون و 800 هزار تومان قیمت‌گذاری کرده است. این آگهی مربوط به چهار روز پیش از تنظیم این گزارش بوده که در روز جمعه هشتم اردیبهشت منتشر شده است.
متاورس ایرانی کف جامعه!
واقعیت زندگی در جامعه ایران به حدی سخت و پیچیده شده که مردم هر از چند گاهی با ساختن داستانی افسانه‌وار، از زمختی فضای جامعه فرار می‌کنند.
بگذارید اینطور بگوییم: اینجا یک دنیای متاورسی است که مردم ایران ساختهاند؛ منتها متاورسی در کف جامعه. در این جهان متاورسی ایرانی، مردم جور دیگری زندگی می‌کنند، تبادلات مالی ویژه خود را دارند و بعضا خیلی هم گران‌فروش‌اند!
همین چند وقت پیش بود که چرخ خیاطی‌های قدیمی‌شان را از انباری‌های خاک‌گرفته بیرون کشیدند و تا یک میلیارد تومان قیمت‌گذاری کردند. با این ذهنیت که خدا را چه دیدی، شاید کسی پیدا شد و خرید. بابت یک آگهی هم کسی را گردن نمی‌زنند. یک آگهی است دیگر.
قبل از چرخ خیاطی هم قصه‌های زیادی از تلویزیون‌های کهنه بافتند و به همدیگر فروختند.
اینجا همه قصه می‌فروشند. از رئیس جمهور که به تالاب شادگان دستور می‌دهد که مبادا خشک شود تا وزیر صمت که یک‌شبه و معجزه‌وار پایش را می‌گذارد روی ترمز قیمت پراید تا 360 میلیون تومان را رد نکند و او استیضاح نشود. مردم هم یاد گرفته‌اند. آنها البته از دنیایی که این مسئولان برای‌شان ساختهاند، عبور می‌کنند تا در دنیای داستان‌وار خود، معاملات کلان کرده و پول‌های بزرگی به جیب بزنند. اینجا ایران است؛ سرزمین قصه‌های دل‌خوشکنکی! سرزمین سکه‌های 25 تومانی با قیمت 5 میلیون تومان به بالا.
آخرین اخبار اقتصادی را در صفحه اخبار اقتصادی حادثه 24 بخوانید.
صفحه اینستاگرام حادثه 24 را در اینجا دنبال کنید.