حادثه 24 - مسمومیت با گاز مونواکسید کربن یکی از حوادث شایع در فصل سرما می باشد.طبق آمار سازمان نظام پزشکیدر سال 1400 ، 839 نفر و در 5 ماهه اول سال 1401، 215 نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونواکسید کربن جان خود را از دست داده اند.
گاز گرفتگی از جمله حوادثی است که معمولا در اثرفقدان دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به خصوص بخاری و آب گرم کن، استفاده از پیک نیک برای گرم کردن، عدم تهویه کافی در اتاق روی میدهد. سوختن ناقص گاز و یا چوب و تجمع گازهای مسموم کننده و یا حتی کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که درچنین فضایی تنفس می کنند شده و ممکن است به مرگ آنها منتهی شود.
در اثر احتراق هر وسیله‌ی حرارتی و گرمازا، گازهایی ایجاد می‌شود که سمی‌است. اگر این احتراق درمعرض اکسیژن ناکافی اتفاق بیفتد به جای تولید گاز دی اکسیدکربن که آن هم گاز سمی خطرناکی است، گاز خطرناک و سمی‌تری به نام گاز مونواکسید کربن تولید می‌شود که بسیار کشنده است. پیشگیری از این حادثه با رعایت نکات ایمنی امکان پذیر است.
نصب هرگونه وسیله گرمازا و حرارتی باید توسط متخصص و افراد فنی انجام شده و سالانه قبل از نصب باید بررسی های فنی انجام شود. دائما باید از سلامت و استاندارد بودن دستگاههای گرمازا و وسایل پخت غذا اطمینان حاصل شود. همواره باید از وسایل گرمایشی استاندارد و دارای دودکش مناسب استفاده شود.
در فصل سرما که از وسایل گرمازا استفاده می شود، نباید تمام روزنه های جریان هوا در منزل یا محیط کار را با وسایلی مثل پارچه، پتو و ... مسدود کرد. روزنه ای برای جریان یافتن هوا باید باز باشد تا در صورت انتشار گاز مونواکسید کربن تجمع در فضای بسته صورت نگیرد. به عبارت دیگر در هر فضایی که در آن محل، دستگاه با سوخت مایع یا گاز نصب می شود باید گردش آزاد هوا وجود داشته باشد و نباید دستگاه دیگری نصب شود که جریان انتقال هوا را مختل کند.
هر وسیله گرمایی باید دارای دودکش و رابط مستقل باشد.دودکش بخاری هرچه کوتاه تر و مستقیم تر باشد بهتر است. دودکش و اتصالات آن باید از جنس مقاوم و فاقد هر گونه منفذ یا نشتی باشد و باید در برابر ضربات فیزیکی و صدمات خارجی مقاوم باشد. دودکش در قسمت بالای پشت بام دارای کلاهک مخصوص به شکلH باشد. کلاهک دودکش علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیاء و ورود پرندگان به داخل دودکش جلوگیری می کند در تنظیم سوخت وسیله گاز سوز و خروج محصولات احتراق مناسب است.دهانه خروجی آن حداقل 1 متر از سطح پشت بام که دودکش از آن خارج شده است بالاتر بوده و از دیوارهای جانبی نیز حداقل 1 متر فاصله داشته باشد.هر چند وقت یکبار کلاهک دودکش های وسائل گاز سوز و مسیر مربوطه باید بازرسی شود.
از نصب آب گرم کن گازی دراتاقی که به طور عادی درآن هواجریان ندارد خوداری شود.نصب هرگونه وسیله گازسوز و نفتی جهت گرم کردن فضای حمام، سرویس‌های بهداشتی و اتاق خواب مغایر با اصول ایمنی و ممنوع می باشد.
شعله وسیله گاز سوز(گرمایشی یا پخت و پز ) سالم، آبی رنگ و کش دار است.یکی از نشانه‌های عملکرد نامناسب وسیله گازسوز و تولید گاز منواکسید -کربن، شعله بسیار کم و زرد رنگ است که نشانه وجود نقص در وسیله، سیستم سوخت رسانی یا کمبود اکسیژن در محیط است که وسیله باید تعمیر و سرویس شود. در این حالت فورا دستگاه را خاموش کنید و با سرویس کار مجاز تماس بگیرید.
نشانه‌هایاولیه گاز کرفتگی عبارتند از خواب آلودگی، ضعف، کرختی بدن، سردرد، تهوع و درد قفسهسینه و سرگیجه.
چنانچه در محیط بسته و دارای بخاری نفتی یا گازی این علائم را داشتید سریعا بقیه را در جریان بگذارید و محیط را ترک کنید.
فرد مسموم را در معرض هوای آزاد قراردهید.هر شخصی که با گاز منواکسید کربن در تماس بوده و دارای علائم ملایم تا متوسط است باید فورا توسط پزشک معاینه شود. نوزادان، افراد مسن، زنان حامله و افرادی که دارای علائم قلبی عروقی هستند، چنانچه با این گاز در تماس باشند حتی در صورت نداشتن علامت حتما باید توسط پزشکمعاینهشوند.تمام وسایل گازسوز را تا کنترل و بازرسی کامل سرویسکار مجاز خاموش نگهدارید.
صفحه اینستاگرام حادثه 24 را در اینجا دنبال کنید.