حادثه 24 - ترس از دزدی و مواجهه با درهای شکسته و جای خالی وسایل خانه موجب شده تا بسیاری برای حفظ اموال خود به استفاده از ابزار امنیتی همچون دوربین مدار بسته، درهای ضدسرقت و حفاظ‌های فلزی پناه ببرند. اما آیا استفاده از این امکانات برای مقابله با سارقان کافی است؟ نصب دوربین مداربسته و در ضد سرقت چقدر هزینه دارد؟
نیم نگاهی به آمارهای موجود و اظهارنظرهای مطرح شده درباره این موضوع، مهر تأییدی بر افزایش سرقت می‌زنند. رئیس پلیس آگاهی تهران در گفت‌و‌گویی که پیش از این داشت، اعلام کرده بود که سرقت منزل جزء جرائمی است که با افزایش نسبی روبه‌رو شده است. سردار علیرضا لطفی به خبرنگار همشهری گفته بود: «از مجموع سرقت‌های تهران، 54درصد سرقت‌های خرد بوده است مثل سرقت لوازم و قطعات و محتویات خودرو، کیف‌قاپی و جیب‌بری و انباری زنی که معتادان متجاهر نقش زیادی در آنها دارند. 90درصد سرقت قاپ‌زنی‌های ما در موبایل خلاصه می‌شود. همچنین 3جرم در تهران افزایش نسبی داشته، سرقت از منزل، موتورسیکلت و کیف یا موبایل‌قاپی.»
عوامل مختلفی بر بالا رفتن افزایش سرقت اثرگذار هستند اما بدون شک شرایط اقتصادی در سال‌های اخیر نقش اصلی را در صعودی شدن این آمار ایفا میکنند. بررسی‌های پژوهشگران دانشگاه علوم انتظامی امین در بازه سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴ نشان داد که متغیرهای اقتصادی مانند نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی با وقوع سرقت، مرتبط هستند. ریشه سرقت در ایران اقتصادی است، نکته‌ای که جانشین پلیس پیشگیری پایتخت نیز چند ماه پیش بر آن تأکید کرده بود: «عوامل مختلفی روی افزایش سرقت اثرگذار است. یکی از عوامل اثرگذار روی افزایش سرقت‌ها، وضعیت اقتصادی و اجتماعی جوامع است. طی یک سال گذشته با توجه به گرانی و افزایش قیمت اجناس به‌ویژه کالاهای اساسی، شاهد افزایش آمار سرقت‌های خرد بوده‌ایم.»
افزایش سرقت باعث شد تا ابزار حفظ امنیت خانه بیش از پیش خواهان داشته باشد هر چند برخی از این ابزار به‌دلیل نداشتن کیفیت مناسب و البته بعضی از مواقع حرفه‌ای شدن سارقان، کارایی چندانی ندارند.
دزدی‌ها فروش ما را بالا برد
دوربین‌های مدار بسته در سال‌های اخیر به بخشی از دیوار امنیتی خانه‌ها تبدیل شده‌اند. بسیاری از افرادی که یک‌بار مورد گزند سارقان قرار گرفته‌اند، دوربین را در فهرست خریدهای خود قرار می‌دهند. برای بررسی قیمت‌ها از یک شرکت فروش دوربین پرس‌وجو کردیم. براساس توضیحات ناصری، فروشنده دوربین، حداقل هزینه برای تهیه یک دوربین در لابی، 4میلیون‌و500هزار تومان با احتساب هزینه نصب است و اگر هم اهالی ساختمان برای قرار دادن دوربین در قسمت در ورودی ساختمان به تفاهم رسیده باشند، می‌توان با قیمت حداقل 6میلیون تومان یک دوربین با کیفیت مناسب خریداری کرد.
این فروشنده دوربین درباره تفاوت قیمت دوربین‌هایی که در فضای داخلی ساختمان استفاده می‌شوند با دوربین‌هایی که در مقابل در ورودی ساختمان قرار می‌گیرند، توضیح داد: «کیفیت این دوربین‌ها با یکدیگر متفاوت است و به همین دلیل هزینه متفاوتی دارند. دوربینی که بیرون از منزل نصب می‌شود، باید از ویژگی پلاک‌خوانی و دید در شب برخوردار باشد. جدا از تفاوت قیمت باید بدانید که جلوی در خانه باید به‌وسیله 2دوربین پوشش داده شود تا دزدها به راحتی دوربین را سرقت نکنند.»
افزایش سفارش برای نصب دوربین‌های مداربسته نکته‌ای بود که از جانب ناصری نیز مورد تأیید قرار گرفت و براساس گفته او «سفارش دوربین بسیار زیادشده است. مردم از ترس دزدی تلاش میکنند از هر راهی برای ایجاد مانع استفاده کنند. حتی چندبار شده است که مشتری‌ها با ما تماس گرفته‌اند و گفته‌اند که ما بعد از یک دزدی دوربین نصب کردیم و از آنجا که دزدها با وقاحت تمام دوباره قصد دزدی داشتند، دوربین توانست چهره آنها را تشخیص دهد. شاید گفتنش درست نباشد؛ در چند ماه اخیر گرانی‌ها و به تبع آن دزدی هم بیشتر شده است، اما این روند بر فروش ما اثر داشت و آن را افزایش داده است.» رونق بازار دوربین‌های مداربسته، نکته‌ای است که یحیی، نصاب دوربین مدار بسته هم آن را قبول دارد، چرا که در سال اخیر بازار کارش بسیار درآمدزا بوده است: «مردم آنقدر خواهان دوربین‌های مدار بسته هستند که من از سال پیش سرم خیلی شلوغ بوده است. یکی از دوستانم را به این کار آوردم و اینقدر سفارش کار هست که دوستم هم در این کار ماندگار شد. من روز گذشته برای نصب دوربین به یک برج در شمال شهر رفتم و 10دوربین نصب کردم. سود خالص این کار برای من بالاست. نصب دوربین در لابی، آسانسور و جلوی در خانه‌ها جزء سفارش‌های اصلی ما‌‌ست.» براساس گفته این نصاب دوربین تا چند سال پیش بیشتر مغازه‌ها و ساکنان برج‌ها مشتری دوربین‌های مدار بسته بودند اما در سال اخیر خانه‌های قدیمی و ساختمان‌های چند طبقه مسکونی نیز طالب دوربین مدار بسته هستند تا شرایط را برای دست درازی دزدها به منازلشان کم کنند.
چرا درهای ضدسرقت باز می‌شوند؟
درهای ضدسرقت میان مردم خواهان بسیاری دارد و پیش از هر کار این درها هستند که به‌عنوان نخستین مانع در برابر سرقت مورد توجه قرار می‌گیرند. تجربه اما نشان داده است که تمام این درها درست عمل نمی‌کنند. تا جایی که سردار لطفی گفته بود: «90درصد اینها فقط اسمش ضدسرقت است درحالی‌که اصلا استاندارد نیست. ما چندبار به شهرداری گفتیم پلیس آگاهی آمادگی دارد به رایگان پیرامون تأمین حفاظت و امنیت ساختمان‌‌ها مشاوره بدهد. گفتیم الآن سازنده‌ها که مشغول ساختمان‌سازی‌‌اند، بخش‌های مختلف مثل آتش‌نشانی درباره آنها اظهارنظر می‌کند، شرایطی فراهم شود که پلیس آگاهی هم نظر بدهد و بگوید اینکه شما داری می‌سازی مثلا اگر اینجا نرده نزنید، با سرقت مواجه خواهید شد یا این در واقعا ضدسرقت هست یا نیست.»
دلیل کیفیت پایین درهای ضدسرقت را از اسماعیل الهیان، رئیس اتحادیه فروشندگان چوب و تخته و فیبر سه‌لایی جویا شدیم. او نیز استفاده از کالاهای بی‌کیفیت را دلیل شکسته شدن درهای ضدسرقت در برابر سارقان عنوان کرد. براساس گفته الهیان «هم‌اکنون از قفل‌های چینی بسیار استفاده می‌شود، این قفل‌ها آنقدر بی‌کیفیت هستند که دزد با نی نوشابه هم می‌تواند بازشان کند. در واقع اینکه دری واقعا ضدسرقت باشد، بستگی به موادی دارد که در آن به‌کار رفته است. اگر قفل نامناسب باشد، نمی‌توان انتظار داشت که این در از خانه محافظت کند. البته ناگفته نماند که بعضی از درهای چند قفله ضدسرقت نیز از دست دزدها در امان نمی‌مانند و آنها با دیلم به جان در می‌افتند و در را باز میکنند. در واقع اگر سارق با دیلم به سراغ در ضدسرقت برود، این در کارایی‌اش را از دست می‌دهد، در غیراین‌صورت اگر در با کیفیت باشد، باز شدن آن به راحتی ممکن نیست.»
الهیان در پاسخ به این سؤال که آیا در ضد‌سرقتی وجود دارد که در برابر دیلم مقاومت کند، گفت: «نه! دزد با دیلم، در را خراب می‌کند.»
او نیز معتقد است که مردم تمایل زیادی برای خرید درهای ضدسرقت دارند، اما مسئله این است که به‌دلیل شرایط مالی، امکان خرید درهای ضدسرقت با کیفیت، برای همه وجود ندارد:«بعضی از درهای ضدسرقت تولید داخل و بعضی هم وارداتی هستند. براساس کیفیت، قیمت‌ها متغیر هستند و هر چقدر کیفیت بالاتر برود، قیمت‌ها بیشتر می‌شوند.»
فراهانی یکی از تولید‌کنندگان درهای ضدسرقت است و او هم در مورد نقاط ضعف بعضی از درهای ضدسرقت، صحبت‌ها‌ی الهیان را تکرار کرد و گفت: «بعضی افراد از مواد بی‌کیفیت برای تولید در ضدسرقت استفاده میکنند. حتی گاهی ورق‌های نازک‌تر از حلب روغن نباتی و از پشت قفلی‌های نامناسب استفاده میکنند. این درهایی که می‌بینید به راحتی باز می‌شوند، همین درهای بی‌کیفیت هستند.»
درهای ضدسرقت بازار، قیمت‌های متفاوتی دارد و براساس توضیحات محمد، فروشنده در ضدسرقت به روزنامه همشهری: «ضعیف‌ترین کارها از قیمت یک‌میلیون‌و700 تا 2میلیون تومان شروع می‌شود و گرانترین‌ها نیز به 20 تا 30میلیون تومان می‌رسند. برندهای وارداتی هم چون براساس دلار قیمت‌گذاری می‌شوند، از 30میلیون به بالا قیمت دارند. در این میان درهای ایتالیایی که به شکل سفارشی کار می‌شوند تا 100میلیون هم فروخته شده‌اند.»
براساس گفته این فروشنده، اگر بخواهیم درباره قیمت‌های رایج در بازار در ضدسرقت حرف بزنیم، باید به همان قیمت‌های 2میلیون تومان تا 30میلیون تومان اشاره کرد. ترکیه و چین هم‌اکنون به‌عنوان مبدأ واردات در ضدسرقت به ایران شناخته می‌شوند، اما درهای چینی کیفیت کارهای ترک را ندارند.
دلیل باز شدن درهای ضدسرقت سؤالی بود که محمد در پاسخ به آن توضیح داد:«درهای ضد‌سرقتی که با قیمت ارزان خریداری می‌شوند، توان ایستادگی چندانی در برابر دزدها ندارند و می‌توان گزینه‌های امنیتی به درها اضافه کرد تا توان امنیتی‌شان بالا برود و به‌راحتی باز نشوند. انجام این کار باعث می‌شود که درهای ضدسرقت به قیمت‌های بالای 10میلیون برسند.»
او درباره تمایل مردم به خرید درهای ضدسرقت به همشهری گفت:« مردم از ترس دزد به درهای ضدسرقت پناه می‌برند و فروش ما در چند سال گذشته خیلی بیشتر شده است.»
مردم، خانه را به زندان تبدیل کرده‌اند
محمدیوسف نام آور، عضو اتحادیه سازندگان درب و پنجره، سازه‌های فلزی و جوشکاری، درباره تمایل مردم به استفاده از سازه‌های فلزی در منازل توضیح داد: «مردم از ترس دزد به‌دنبال این هستند که مغازه و منزل خود را به هر طریقی که می‌شود، چفت و بست بزنند. افراد با توجه به مقدار بودجه‌شان از انواع حفاظ‌های فلزی استفاده میکنند. قیمت آهن به‌صورت روزانه بالا و پایین می‌شود، نمی‌توان قیمت دقیقی ارائه کرد. هر چه زمان می‌گذرد مردم بیشتر احساس میکنند که باید در و دیوارهای خانه را محکم کنند، به‌نظر من مردم از ترس دزد به این سمت رفته‌اند که برای خودشان زندان درست کنند و از انواع و اقسام ابزار استفاده میکنند.»
حفاظ‌های نصب شده روی دیوارها بخشی از فعالیت‌های این صنف است و براساس گفته نام‌آور سازه‌های فلزی با توجه به قیمت آهن در هفته دوم بهمن، حداقل متری 300هزار تومان هزینه دارد.
استفاده از ابزار مختلف برای مانع تراشی در برابر سارقان وسایل منازل افزایش یافته است. پیگیری‌ها نیز نشان می‌دهد که تمایل برای خرید این ابزار در سال‌های اخیر بیشتر شده است. اما کم نیستند سارقانی که با ترفندهایی خود از حفاظ‌های فلزی، دوربین‌های مداربسته و درهای ضدسرقت عبور میکنند و این اتفاق می‌تواند هراس از سارقان را بیش از پیش شدت ببخشد.
آخرین «اخبار حوادث» را در صفحه اخبار حوادث حادثه 24 بخوانید.