شیوع گونه دلتا کووید-19 همه حساب و کتابها درباره اثربخشی واکسنهای تأیید شده علیه این بیماری را با چالش روبهرو کرده است. تا پیش از انتشار این سویه جدید - که شاخصه اصلی آن انتقالپذیری چندبرابری در مقایسه با گونه اولیه بیماری است - ساخت واکسنهای مؤثر برای مقابله با آن خبر خوشحال کنندهای بود، اما حالا که چند ماه از غلبه دلتا بر جهان میگذرد، شیب صعودی آمار ابتلا و مرگومیر، هم باعث نگرانی مردم و هم سوءاستفاده ضدواکسنها برای انتشار شایعات درباره اثربخشی واکسنها شده است.
با وجود این، مهمترین و قابل اعتمادترین منبع درباره واکسنها، سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهاست و منابع خبری که در مغایرت با این دو آژانس باشند، اعتبار ندارند. بر همین اساس، یکی از مطالعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها نشان میدهد که واکسن کووید-19 همچنان در پیشگیری از عفونت کادر درمان مؤثر است. اگرچه در این مطالعه مشخص شد اثر واکسن در حفاظت از کادر درمان از زمانی که نوع دلتا بهسویه غالب تبدیل شد، نزدیک به 30درصد کاهش یافت، اما در گزارش هفتگی مرگومیر ناشی از این بیماری آمده است، واکسنها هنوز 80درصد در محافظت از کارکنان مراقبتهای بهداشتی مؤثر هستند.
کارایی 83درصدی واکسن روسی علیه دلتا
میخائیل موراشکو، وزیر بهداشت روسیه چند روز پیش، از اثربخشی 83درصدی واکسن اسپوتنیک در برابر نوع دلتا ویروس کرونا خبر داد که البته بهگفته او، به نسبت اثربخشی در برابر گونه اصلی ویروس، کمتر شده است. پیش از این توسعهدهندگان واکسن در ماه ژوئن مدعی شده بودند که اسپوتنیک حدود 90درصد در برابر نوع دلتا مؤثر است، اما حالا موراشکو میگوید: آخرین نتایج نشان میدهد که اثربخشی آن حدود83درصد است. الکساندر گینتزبرگ، مدیر مؤسسه گامالیا، سازنده اسپوتنیک، در مصاحبهای گفته بود این واکسن در برابر انواع ویروس کرونا ایمن و مؤثر است.
اثربخشی بیشتر سینوفارم در زنان
مطالعهای از سوی تیمهای تحت مدیریت اپیدمیولوژیست چینی، ژونگ ناشان، نشان داد که تزریق 2دوز واکسن چینی سینوفارم هنوز در جلوگیری از ابتلا به نوع دلتا مؤثر است. طبق این تحقیق واکسن سینوفارم تا 59درصد از ایجاد علائم ناشی از نوع دلتا در جمعیت شهر گوانگژوی چین، محافظت کرده است.
در این مطالعه که نتایج آن در تاریخ 14آگوست در مجله Emerging Microbes & Infections منتشر شده، آمده است که 2 دوز واکسن چینی بهترتیب 70.2درصد و 100درصد در پیشگیری از علائم متوسط و شدید مؤثر است. طبق گزارشات، این نخستین گزارش از دادههای جهان واقعی در مورد اثربخشی واکسن چینی در برابر نوع دلتا است. در بیانیه منتشر شده از سوی تیم تحقیقاتی، آمده است که سینوفارم، در زنان بسیار مؤثرتر از مردان است زیرا 70.4درصد در پیشگیری از علائم خفیف در مردان و 79.1درصد در پیشگیری از علائم متوسط در زنان مؤثر واقع شده است.
کاهش اثربخشی آسترازنیکا و فایزر با گذشت زمان
اثربخشی واکسنهای فایزر و آسترازنیکا اگرچه در برابر نوع دلتا ثابت شده است، اما طبق مطالعه انجام شده در انگلیس این اثربخشی زودتر از زمان قابل تصور، کاهش مییابد. این نتیجهگیری در مطالعه پیش چاپ محققان دانشگاه آکسفورد و دفتر آمار ملی بریتانیا آمده است.
محققان با دادههای بهدست آمده از آزمایش گروه هدف به این نتیجه رسیدند که واکسن فایزر تا 92درصد در جلوگیری از بار شدید ویروسی در افراد مؤثر بوده است. با این حال، اثربخشی آن پس از 60روز به 85درصد و پس از 90روز به 78 درصدکاهش یافت. واکسن آکسفورد / آسترازنیکا نیز 14روز پس از دوز دوم، 69درصد در برابر بار ویروسی بالا مؤثر بود. این میزان پس از 90روز به 61درصد کاهش یافت. سارا واکر، محقق ارشد در بیانیه مطبوعاتی دانشگاه آکسفورد گفت: بار بالای ویروسی در افراد واکسینه شده، واقعیتی است که نشان میدهد افرادی که هنوز واکسینه نشدهاند ممکن است آنطور که ما امیدوار بودیم در برابر نوع دلتا محافظت نشده باشند. بنابراین واکسیناسیون برای بسیاری از افراد ضروری است و همچنان معتقدیم که واکسنهای مجاز ما از بیماریهای شدید، بستری شدن و مرگ ناشی از نوع دلتا جلوگیری میکند.