حادثه 24 - شامگاه 13 مرداد ارشا اقدسی درگذشت. بدلکاری که سال‌ها روی مرز مرگ و زندگی بندبازی کرده بود، پیش از این که به 40 سالگی برسد، زمانی که هنوز سرشار از انگیزه کار و پر از شور زندگی بود، در یکی از بدلکاری‌هایش در پروژه‌ای خارج از کشور دچار حادثه شد.ارشا اگرچه به بیمارستان برده شد و یک هفته‌ای علایم حیاتی داشت اما شدت حادثه امید چندانی برای زنده ماندنش باقی نگذاشت. پیش از این هم بدلکاران دیگری زندگی‌شان سر صحنه بدلکاری پایان یافته بود. انگار سرنوشت بدلکاران این است که در نهایت پایان زندگی شان هم در متن عشق و علاقه‌شان و در مسیر حرفه‌شان رقم بخورد. بدلکاری، حرفه سخت و خطرناکی است که به کیفیت پروژه‌های سینمایی کمک بزرگی کرده اما آدم‌هایش کمتر دیده می‌شوند و مردم آشنایی زیادی با آن ندارند. در پرونده امروز در پی درگذشت ارشا اقدسی به زندگی نامه او می‌پردازیم، از جایگاه و پیشینه بدلکاری در سینما می‌گوییم و با چند نفر از بدلکاران جهان و سرنوشت‌شان بیشتر آشنا می‌شویم.
مرگی در امتداد زندگی
ارشا اقدسی در مصاحبه‌ای درباره مرگ دلخواهش گفته بود: «من کوه انگیزه هستم به همین دلیل دوست ندارم مرگم روی تخت بیمارستان باشد. دوست دارم مرگم موازی زندگی‌ام اتفاق بیفتد». همین‌طور هم شد و او حین کار کردن دچار حادثه شد. دست تقدیر به گونه‌ای رقم خورد که حالا باید از ارشا اقدسی پسر خلاق و نترس ایرانی با عنوان مرحوم یاد کنیم. عنوانی که اصلا به او نمی‌آید. ارشا بخش زیادی از کودکی‌هایش را در باشگاه‌های ورزشی گذراند. ورزش آیکیدو را فراگرفت و در آن به درجه مربیگری رسید. در 23 سالگی، بورسیه تحصیل در رشته تربیت بدنی ایتالیا را گرفت. عازم بود که برخوردش با یک آگهی مسیر زندگی‌اش را عوض کرد. آن آگهی سرنوشت‌ساز، دوره‌های آموزش بدلکاری پیمان ابدی بود. ارشا تصمیم گرفت ایران بماند و بدلکار شود. او باید بدلکار می‌شد چون خودش گفته بود از ارتفاع، سرعت و تاریکی می‌ترسد و بدلکاری به جنگ این ترس‌ها رفتن بود. به خاطر استعداد زیادش به سرعت در کار بدلکاری پیشرفت کرد و به عنوان مربیگری کلاس‌های پیمان ابدی رسید. ارشا در پروژه‌های مختلف تلویزیونی و سینمایی کار جلوه‌های میدانی و بدلکاری را انجام داد. فیلم‌های ایرانی مانند گشت ارشاد، خط ویژه، رگ خواب، متروپل، راه آبی ابریشم و مجموعه‌هایی مانند ساخت ایران، عملیات 125، شوق پرواز، کارآگاهان و رالی ایرانی از هنرنمایی‌های او بودند. اقدسی همچنین در چند پروژه خارجی هم حضور داشت. او در فیلم «کونگ‌فو یوگا» با جکی چان هم‌بازی شد و بازی در کنار نیکلاس کیج در فیلم «مرگ روشنایی» را تجربه کرد.حضور در یکی از سری فیلم های جیمزباند سطح کاری او را نشان می دهد. حضور او در برنامه خندوانه باعث شناخته شدن بیشترش برای مردم شد. اقدسی در ورزش‌های مختلفی مانند کاراته، اسب‌سواری، چتربازی و بانجی جامپینگ به فعالیت پرداخته بود. او به عنوان اولین مربی بانجی جامپینگ ایران شناخته می‌شد. ارشا اقدسی سرانجام سر یک پروژه در بیروت دچار حادثه شد و درگذشت.
تاریخچه بدلکاری در سینما
صحنه ای معروف در تاریخ سینما وجود دارد که هارولد لوید، کمدین معروف از عقربه‌های ساعت یک برج آویزان است. صحنه‌ای که در زمان خودش میلیون‌ها آدم را بر صندلی سینما میخکوب کرد. در چنین صحنه‌هایی احساس نیاز به بدلکاری که به جای بازیگر اصلی، جلوه‌های میدانی را اجرا کند، ایجاد شد. در ابتدا فیلم سازان به دنبال افرادی می‌رفتند که یا دیوانه سینما بودند یا امیدی برای ادامه زندگی نداشتند و از آن‌ها کمک می‌گرفتند. آن‌موقع فیلم‌های اکشن چندان رایج نبود و به بدلکاری‌ها بیشتر در کمدی‌ها نیاز بود. با ظهور فیلم‌های وسترن، ستاره‌های ورزش گاوبازی و سوارکاری وارد عرصه سینما شدند و به بدلکاری و بازیگری پرداختند. دهه‌های 1950 و 60 به بعد زمان توسعه فناوری‌های مدرن بدلکاری مانند air rams، کیسه‌های هوا و آتش گلوله‌ها بود. فناوری‌هایی که تا امروز همچنان در حال تکامل و توسعه هستند. بنابراین بدلکارانی ظهور کردند که به کمک ارتقای کیفی پروژه‌های سینمایی آمدند. این حرفه با رایج شدن جلوه‌های رایانه‌ای تا حد زیادی تحت تاثیر قرار گرفت. اجرای برخی صحنه‌ها می توانست بسیار دشوار و گران باشد بنابراین جلوه‌های رایانه‌ای می‌توانستند این مسئله را حل کنند. البته بدلکاری به خاطر واقعی‌تر بودنش همچنان کاربرد خودش را دارد و هنوز هم در بزرگ‌ترین پروژه‌های سینمایی استفاده می شود.
چگونه بدلکار شویم؟
خطر کردن، سرعت عمل و استقبال از هیجان، از لازمه‌های بدلکاری هستند. پس مردان و زنانی باید وارد این حرفه شوند که مشکلی با این موارد نداشته باشند. بدلکاری چیزی نیست که با مدرک به دست بیاید اما فعالیت در رشته‌هایی مانند پارکور، ورزش‌های رزمی، اتومبیلرانی، دوچرخه‌سواری، غواصی و صخره‌نوردی به یک فرد کمک خواهد کرد که بدلکار موفق‌تری شود. یک بدلکار باید با انجام تمرین‌ها و ورزش کردن، قدرت بدنی اش را بالا ببرد و بدنش انعطاف‌پذیری داشته باشد، از نظر قلبی و عروقی قدرتمند باشد و آمادگی روحی خوبی برای تصمیم‌گیری در لحظه داشته باشد. شرکت کردن در دوره‌های آموزش بدلکاری و کارآموزی پیش افرادی که در این حرفه اعتبار دارند به یک فرد تازه‌کار کمک می‌کند که بر مهارت‌های خودش در این عرصه بیفزاید و بتواند به پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی راه پیدا کند.