حادثه 24 - ستاره مشهور فوتبال که 7 سال قبل در تجاوز گروهی به زنی مشارکت داشت با حکم دادگاه به تحمل 7 سال زندان محکوم شد.
روبینیو، ستاره مشهور سالهای گذشته برزیل، با حکم دادگاهی در ایتالیا به جرم مشارکت در تجاوز گروهی به زنی در سال ۲۰۱۳ به ۹ سال زندان محکوم شد. البته ارتکاب چنین جرایمی در فوتبال برزیل موضوع جدیدی نیست و نمونه‌های بسیاری از خشونت و تعرض جنسی در این کشور تاکنون رخ داده است.
ژ
در دهم اکتبر ۱۹۸۰ و در پله‌های تئاتر تاریخی سائوپائولو، گروهی از زنان برزیلی در اعتراض به افزایش خشونت نسبت به زنان در این کشور، تجمع کردند.
از آن تاریخ، هر ساله این روز به عنوان روز ملی مبارزه با خشونت علیه زنان گرامی داشته می‌شود. اما اکتبر امسال، این مناسبت همزمان بود با جنجالی عمومی در خصوص یکی از بزرگترین باشگاه‌های فوتبال برزیل و یکی از بهترین بازیکنان مشهورش، روبینیو.
دقیقاً چهار دهه پس از آن گردهمایی تاریخی، باشگاه سانتوس اعلام کرد روبینیو با قراردادی ۵ ماهه به خانه باز می‌گردد.
روبینیو که یکی از بازیکنان پرورش یافته در آکادمی مشهور این باشگاه است، اغلب در کنار پله و نیمار به عنوان یکی از بهترین مهاجمان تاریخ سانتوس از او نام برده می‌شود.
امضای قرارداد با یک بازیکن ۳۶ ساله بدون مدیر برنامه و با حقوق ماهیانه حداقل، که حضورش با افزایش عناوین خبری و فروش پیراهن و شاید حتی تقویت خط حمله همراه خواهد بود، یک گزینه هوشمندانه و اقتصادی به نظر می‌رسید.
قطعاً خبر بازگشت او توجه‌ها را به خود جلب کرد. اما تنها پس از یک هفته، به دلیل انتقاد شدید رسانه‌ها و مردم و نیز تهدید اسپانسرها به ترک باشگاه، قرارداد بین آنها به صورت توافقی فسخ شد.
بر خلاف آنکه به نظر می‌رسید این واکنشها آنها را غافلگیر کرده، اما هیچکدام اصلاً عجیب نبود.
روبینیو، با نام کامل رابسون دو سوزا، در سال ۲۰۰۵ با انتقالی ۲۰ میلیون پوندی از باشگاه دوران کودکی‌اش، سانتوس، راهی رئال مادرید شد. او که در آن زمان ۲۱ ساله بود، ادعا کرد ظرف دو یا سه سال صاحب توپ طلا خواهد شد.
اما در عوض، ۱۲ سال بعد و در نوامبر ۲۰۱۷، به دلیل شرکت در تجاوز گروهی در سال ۲۰۱۳ به زنی در ایتالیا، زمانی که در تیم آث‌میلان بازی می‌کرد، مقصر شناخته شد.
او به صورت غیرحضوری توسط سیستم قضایی ایتالیا محاکمه و به نه سال زندان محکوم شد. البته این حکم تا زمان بررسی درخواست تجدیدنظر خواهی او به حالت تعلیق درآمده بود.
درخواستی که پنجشنبه گذشته مجدداً مورد رسیدگی قرار گرفت و روبینیو که نتوانست بی‌گناهی خود را ثابت کند، به نه سال حبس محکوم شد. البته او گفته که مجدداً به این حکم اعتراض خواهد کرد.
در مورد دیدگاه و نحوه برخورد باشگاه‌های فوتبال برزیل با چنین موضوعاتی، فقط کافیست بدانیم که روبینیو تنها سه روز پس از محکومیتش، نود دقیقه برای باشگاه وقت خود اتلتیکو مینیرو بازی کرد.
باشگاه اتلتیکو، که در اصطلاح عامیانه به آن گالو می‌گویند، در آن زمان اعلام کرد در مورد پرونده روبینیو اظهار نظر نمی‌کند و آن را یک مسئله شخصی می‌دانند. اما بجای باشگاه، هواداران آن با نصب بنرهایی به این مسأله واکنش نشان دادند، از جمله: "گالو، سکوت تو خشونت‌آمیز است. ما متجاوز را نمی‌پذیریم.
با خاتمه قرارداد روبینیو در ماه بعد، فشارها به قدری بود که دیگر قراردادش تمدید نشد و او به ترکیه رفت تا به تیم باشاک شهیر استانبول بپیوندد.
هنگامی که تیم جدیدش در سپتامبر ۲۰۱۹ برای بازی در لیگ اروپا به رم سفر کرد، روبینیو از ترس دستگیری همراه تیم نرفت. البته مشاوران حقوقی او همواره اصرار دارند که او آزاد است وارد ایتالیا شود.
روبینیو که همیشه تأکید داشته بی‌گناه است، در مصاحبه‌ای در ماه اکتبر، ادعا کرد رابطه‌اش با آن زن با رضایت او بوده و تنها اشتباهش وفادار نبودن به همسرش بوده است. او با اشاره به فشاری که منجر به فسخ قراردادش با سانتوس شد، ضمن ابراز تأسف آنرا نتیجه یک جنبش فمینیستی دانست.
او قبلا نیز در سال ۲۰۰۹ و زمانی که مهاجم منچسترسیتی بود، متهم به تعرض جنسی در یک کلوپ شبانه در لیدز شده بود که بعداً ثابت کرد بی‌گناه است.
البته برای بسیاری در برزیل، مسئله کمتر در مورد روبینیو و توانایی‌اش در اثبات بی گناهی است، بلکه بیشتر در خصوص دلایل تمایل باشگاه‌های فوتبال برزیل به عقد قرارداد و بازی دادن به بازیکنان درگیر در تحقیقات جنایی است.
این مسأله به حدی است که برخی به کنایه عنوان می‌کنند فدراسیون فوتبال برزیل می‌تواند تیم کاملی از بازیکنان متهم به جرایم مربوط به خشونت یا تجاوز جنسی تشکیل دهد.
برای نمونه، تنها یک روز پس از رونمایی از روبینیو در سانتوس، تیم ردبول براگانتینو برای اولین بار به وسلی پیونتک، که در اکتبر ۲۰۱۹ به اتهام تعرض به دوست دختر خود به شانزده ماه حبس محکوم شده بود، فرصت بازی داد.
اما تکان‌دهنده ترین پرونده سال های اخیر، پرونده برونو فرناندس دو سوزا، دروازه بان سابق فلامنگو است که به دلیل دستور قتل معشوقه سابقش، محکوم به ۲۲ سال حبس شد که تنها یک سوم آن را گذراند. معشوقه او، الیزا سامودیو، پس از خفه شدن، بدنش تکه تکه شده و به سگ ها خورانده شد. اما برونو اکنون مشغول بازی برای تیم دسته چهارمی ریو برانکو در ایالت شمالی آکره است.
مونیکا ساپوکایا ماچادو، استاد حقوق سیاسی و اقتصادی و متخصص حقوق زنان می‌گوید: فوتبال همه جا بزرگ است، اما اینجا در برزیل مانند یک دین است.
باشگاه‌ها سازمان‌هایی هستند که می‌توانند خیلی بهتر از دولت با مردم صحبت کنند. آنها به فرهنگ سازی کمک می‌کنند. بنابراین وقتی یک باشگاه بزرگ فوتبال که پله در آن بازی می‌کرده و در همه جا نماینده برزیل است، کسی را که به جرم خشونت علیه زنان مقصر شناخته شده می‌پذیرد، این خشونتها را در چشم مردم قابل پذیرش جلوه می‌دهد.
یکی دیگر از موارد تجاوز مربوط به فوتبال در برزیل، ماه گذشته خبرساز شد. گزیده‌های ویدئویی دادگاه سوء‌استفاده جنسی از یک تبلیغ‌کننده ۲۳ ساله، نشان داد که او توسط وکیل مدافع یک تاجر ثروتمند که با فوتبالیست ها و افراد مشهور کار می‌کند، تا حد زیادی تحقیر شده است.
بلافاصله پس از آن، چندین باشگاه فوتبال برزیل از این زن، ماریانا فرر حمایت کردند، اما سانتوس که در چند وقت اخیر در زمینه افزایش آگاهی از تجاوزات علیه زنان بسیار فعال بوده است، این کار را نکرد.
کلی گومس، سخنگوی تنها گروه هواداران سازمان یافته بانوان این باشگاه، احساس می‌کند بهتر است باشگاه به همین سکوت خود ادامه دهد. او در این رابطه می‌گوید: تا پیش از قرارداد روبینیو، ما بسیار به این باشگاه افتخار می‌کردیم، زیرا حمایت آنها را احساس می‌کردیم.
باشگاهی که در گذشته فعالیتهای بسیاری برای افزایش آگاهی درباره ایمنی زنان و خشونت خانگی انجام داده، حالا چگونه می‌تواند در مورد این موضوع صحبت کند؟ آنها تمام اعتبار خود را از دست داده‌اند. احساس می‌شود که همه آن کارها تبلیغاتی بوده، زیرا وقتی به این موضوع رسید، همه دیدیم که اعتقادات آنها کاملاً در تضاد با آنچه تبلیغ می‌کردند بود.
حتی تصمیم آنها برای فسخ قرارداد با روبینیو به دلیل احترام به زنان نبود، بلکه به دلیل حامیان مالی بود. این یک گل به خودی برای سانتوس بود و در این قضیه هیچ کس جز خود آنها مقصر نیست.
سانتوس، هنگام اعلام جدایی روبینیو، گفت که آنها توافق کرده‌اند تا تمرکز او بیشتر بر دفاع از پرونده‌اش در ایتالیا باشد.
تیاگو آرانتس، نویسنده کتاب بت‌های جاویدان: ده بازیکن برتر سانتوس می‌گوید: از تصمیم باشگاه در جذب روبینیو اصلاً تعجب نکرده و آنرا نشان دهنده قطع ارتباط بیشتر با مردم می‌داند.
آرانتس که فصلی از کتابش را به دوران روبینیو در سواحل سائوپائولو اختصاص داده می‌گوید: متأسفانه در برزیل، باشگاه‌ها اغلب این ذهنیت را دارند که بالاتر از قانون هستند.
مثل اینکه آنها در جهانی موازی زندگی می‌کنند و در واقع بسیار محتمل است که آنها اهمیت تاریخ ۱۰ اکتبر را اصلاً درک نکرده‌اند. سانتوس یک فرصت عالی برای موضع گیری داشت، اما آن را از دست داد.
آمارها در برزیل نشان می‌دهد جرائم مربوط به خشونت خانگی، تحقیر یا تبعیض علیه زنان که منجر به مرگ می‌شوند، رو به افزایش است وبین سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ هفت درصد افزایش یافته است. هر هشت دقیقه یک خشونت جنسی رخ می‌دهد و ۸۵ درصد قربانیان زن هستند. یا به عبارت دیگر، در زمانی که شما مشغول خواندن این مقاله بودید، احتمالاً یک زن در برزیل مورد آزار و اذیت قرار گرفته است.
بسیاری از منتقدان رئیس جمهور فعلی برزیل، ژایر بولسونارو، که در سال ۲۰۱۸ انتخاب شد، به اظهارات تحقیرآمیزش درباره زنان در طول دوران فعالیت سیاسی‌اش اشاره می‌کنند. در سال ۲۰۱۴، او به یک نماینده کنگره گفت: من هرگز به تو تجاوز نمی‌کنم، زیرا لیاقت آن را نداری و یا از دختر بودن فرزند پنجمش به عنوان لحظه ضعف یاد کرده بود.
روبینیو واکنشها به انتقالش به سانتوس را با اذیت و آزار رسانه‌ای که بولسونارو اغلب از آن شکایت دارد، تشبیه کرد.
او گفت: مانند بولسونارو احساس می‌کنم همه به من حمله می‌کنند. چنین واکنشهایی در ترکیه و ایتالیا نبود. اینجا در برزیل، اخبار بد اولویت دارند. مردم فقط می‌خواهند لایک بگیرند. ببینید آنها بدون مدرک با رئیس جمهور چگونه رفتار کردند. آنها بدون دلیل من را متهم می‌کنند.
ساپوکایا ماچادو، متخصص حقوق زنان، معتقد است که فدراسیون فوتبال این کشور باید قدرت تصمیم‌گیری را از این باشگاه‌ها گرفته و آنها را از امضای قرارداد با بازیکنانی که پرونده خشونت علیه زنان دارند، منع کند.
او می‌گوید: باشگاه‌ها با استخدام چنین افرادی نشان می‌دهند که گویا خشونت خانگی صرفاً سرگرمی بوده و کاری است که همه مردان انجام می‌دهند.
باید به یاد داشته باشیم که باشگاه‌ها، شرکت‌هایی بسیار ثروتمند و قدرتمند هستند که نفوذ بیشتری نسبت به سیاستمداران دارند. آنها فکر می‌کنند این نوع رفتارها فروش بیشتری دارد. این پروپاگاندا است.
ما نه تنها هنوز فرهنگ خود را تغییر نداده‌ایم، بلکه در واقع در دو سال گذشته چیزهای زیادی را نیز از دست داده‌ایم.
به همین دلیل پرونده روبینیو بسیار نمادین است. این یک مشکل جهانی است که زنان در همه جا با آن مواجه هستند. اما این واقعیت زندگی ما در برزیل است.
