حادثه 24 - تلاش فعالان محیط‌زیست برای نجات جوانی که از 7سال قبل به‌اتهام قتل در زندان به‌سر می‌برد و تا یک قدمی چوبه دار نیز پیش رفته بود سرانجام به بخشیده شدن وی توسط اولیای دم منجر شد تا جوان رها شده به پاس قدردانی از حامیانش تصمیم بگیرد محیط‌بان و حامی محیط‌زیست شود.
این جوان 30ساله که فرزاد هاشمی نام دارد، 7سال قبل به‌طور ناخواسته در شیراز مرتکب قتل جوانی به‌نام رضا شد. روز حادثه 2نفر از اقوام فرزاد با چند نفر درگیر شده بودند و دنبال فرزاد رفتند و از او کمک خواستند. آنها 3نفری به محل درگیری رفتند اما فرزاد از خودرو پیاده نشد. اقوام فرزاد یک اسلحه ساچمه‌زنی به او داده بودند اما او از ماشین پیاده نشد و حاضر نبود از اسلحه استفاده کند. در آن‌سو درگیری ادامه داشت تا اینکه رضا (مقتول) وقتی اسلحه را در دستان فرزاد دید تلاش کرد تا آن را از دستش بگیرد. در جریان کشمکشی که بین فرزاد و رضا بر سر اسلحه درگرفت ناگهان تیری شلیک شد و به رضا اصابت کرد. با وجود اینکه جوان مجروح به مرکز درمانی منتقل شد اما در نهایت جانش را از دست داد تا فرزاد به اتهام قتل عمد تحت تعقیب قرار گیرد.
زیر تیغ
وقتی پسر جوان بازداشت شد و تحت بازجویی قرار گرفت گفت ناخواسته مرتکب قتل شده است و هیچ قصد و نیتی برای آسیب زدن به مقتول نداشته است. با وجود اینکه فرزاد خودش را بی‌گناه می‌دانست اما بعد از مدتی در دادگاه کیفری یک استان فارس به اتهام قتل عمد محاکمه شد. اولیای دم مقتول که جوان‌شان را از دست داده بودند خواستار قصاص قاتل بودند و بعد از محاکمه از آنجا که همه شواهد و مدارک علیه فرزاد بود قضات دادگاه او را مجرم تشخیص داده و به قصاص محکوم کردند. هرچند پسر جوان و وکیل مدافعش به رأی دادگاه اعتراض کردند اما قضات دیوان عالی کشور رأی دادگاه را تأیید کردند و مراحل استیذان نیز طی شد تا فرزاد در یک‌قدمی چوبه دار قرار بگیرد.
تلاش برای بخشش
با قطعی شدن رأی دادگاه تنها راه نجات فرزاد جلب رضایت اولیای دم بود. در این شرایط بود که تلاش‌های زیادی در این‌باره آغاز شد. پدر فرزاد از محیط‌بانان قدیمی بود و از همکاران قدیمی‌اش درخواست کمک کرد. یکی از این افراد بهمن ایزدی، از فعالان محیط‌زیست استان فارس است. او وقتی فهمید فرزاد ناخواسته مرتکب قتل شده و در یکی قدمی چوبه دار قرار دارد با جمع دیگری از فعالان محیط‌زیست رایزنی‌های خود برای بخشیده شدن او را آغاز کرد. ایزدی پیش از این نیز در چند پرونده موفق شده بود واسطه بخشش چند جوان محکوم به قصاص شود. او در این‌باره می‌گوید: ابتدا اولیای دم حاضر به بخشش نبودند اما از همان روز اول رفتار خوبی داشتند. آنها حق داشتند. در این ماجرا فرزندشان را از دست داده بودند و داغ فرزند سخت و سنگین است. با وجود این بعد از چند جلسه گفت‌وگو آنها در کمال مهربانی و انسانیت حاضر به اعلام رضایت شدند و به این ترتیب فرزاد که از 7سال قبل در زندان بود بخشیده شد و باتوجه به اینکه او جنبه عمومی جرم را نیز تحمل کرده بود روز شنبه از زندان آزاد شد.
گفت وگو
می خواهم جبران کنم
فرزاد در مدت 7سالی که در زندان بود بارها زندگی‌اش را مرور کرد. از حضور بی‌دلیلش در محل درگیری تا سختی‌هایی که پدر و مادرش در این مدت تحمل کردند. از طرفی او شاهد تلاش‌های گسترده فعالان محیط‌زیستی برای بخشیده شدنش بود. به همین دلیل پس از آزادی اعلام کرد می‌خواهد از این به بعد حامی محیط‌زیست باشد و گذشته را جبران کند. او در گفت‌وگویی از سختی‌هایی که در این سال‌ها تحمل کرده و تصمیمش بعد از آزادی صحبت کرد.
اگر به گذشته نگاه کنی چه عاملی باعث شد که 7سال از عمرت در زندان تباه شود؟
اگر آن روز همراه اقوامم به محل درگیری نمی‌رفتم شاید هیچ‌وقت چنین گرفتاری بزرگی برایم اتفاق نمی‌افتاد. من اصلا در درگیری دخالتی نداشتم و در جریان کشمکش به‌طور ناخواسته ساچمه از اسلحه شلیک شد و برای همین اشتباه تاوان سنگینی دادم و اگر اولیای دم بزرگواری نمی‌کردند و من را نمی‌بخشیدند حالا قصاص شده بود.
شرایط زندان چطور بود؟
فقط می‌توانم بگویم خدا پای هیچ‌کسی را به آنجا باز نکند. هرچقدر از سختی‌های زندان بگویم باز کم است. مدام کابوس چوبه دار می‌دیدم و شب‌ها و روزهای سختی را می‌گذراندم. چند مرتبه حتی روز اجرای حکم هم تعیین شد اما با تلاش‌های فعالان محیط زیست چندبار مهلت‌های یک‌ماهه گرفتم تا اینکه در نهایت اولیای دم من را بخشیدند. من مدیون بزرگواری خانواده مقتول هستم. آنها حق داشتند هر تصمیمی در مورد من بگیرد اما گذشت کردند و زندگی دوباره‌ای به من بخشیدند.
حالا که فرصت تازه‌ای برای ادامه زندگی داری برای آینده‌ات چه تصمیمی گرفته‌ای؟
در این مدت فعالان اداره محیط‌زیست، آقایان ایزدی و مختاری و چند نفر دیگر تلاش زیادی برای بخشیده شدن من انجام دادند. از طرفی پدرم هم بازنشسته محیط‌زیست است. به پاس تلاش‌هایی که برای نجات من انجام شده تصمیم دارم محیط‌بان شوم و تا آخر عمرم برای محیط‌زیست تلاش و گذشته را جبران کنم. می‌خواهم زندگی‌ام را وقف کارهای بشردوستانه در زمینه محیط‌زیست کرده و زندگی تازه‌ای را شروع کنم.