حادثه 24 - چند روز پیش بود که خبر افزایش عمل‌های زیبایی حیوانات با توئیت یک دامپزشک به یکی از داغ‌ترین سوژه‌های خبری تبدیل شد. او نوشته بود: « شاید باورتون نشه، اما جراحی زیبایی دامپزشکی خیلی بیشتر از قبل شده. دوستان میان و برای فرم‌دادن به بینی، بزرگ‌کردن چشم، صاف‌کردن پوست، برداشتن چربی، بوتاکس و کوتاه‌کردن دم سگ یا گربه‌شون، هزینه‌های فوق‌سنگین می‌دن».
اگر چه این دامپزشک پس از جنجالی شدن این خبر، در توئیتر از دامپزشکان عذرخواهی کرد و نوشت: «قسمتی از توئیت من رو جدا کردن و پخش کردن؛ این قطعا درست نبود و کمی سوء تفاهم ایجاد کرد. روی صحبت من فقط و فقط مردم بود و انتقاد من از طیف بسیار خاصی از مردم انجام شد و بس. در ایران فقط جراحی گوش و دم و تا حدودی حنجره هست که اثبات شده و باقی شنیده‌های من درخصوص عمل بینی و چشم، یا وجود نداره یا فقط به علت‌های درمانی انجام می‌شه و....»، اما اولین بار خبر افزایش عمل‌های زیبایی حیوانات سال گذشته از جانب صفحه توئیتر حقوق حیوانات در ایران مطرح شده بود. در این صفحه نوشته شده بود: «به گزارش کمپین حقوق حیوانات در ایران، متأسفانه جراحی زیبایی حیوانات خانگی درحال گسترش است! این عمل‌ها شامل بوتاکس، تتو، جراحی بینی و برش گوش، بریدن دم، کاهش سینه و عمل بیضه‌هاست».
می‌خواهم حنجره سگم را عمل کنم
برای بررسی میدانی موضوع و به بهانه عمل حنجره سگ خود که باعث آزار و اذیت همسایه‌ها می‌شود، به یکی از کلینیک‌های سطح شهر مشهد مراجعه و صحبت را با دکتر کلینیک آغاز کردم. او عمل حنجره را کاری غیراخلاقی دانست و به هیچ وجه راضی به این کار نبود و با چهره‌ای توام با خشم و عصبانیت مرا به استفاده از راه‌های جایگزین راهنمایی کرد.
با ورود به کیلینک دوم خانم جوانی نظر مرا به خود جلب کرد که با نگرانی مادرانه‌ای، سگ سیاه رنگ کوچک خود را در آغوش کشیده بود و پس از هر نوازش با نجواهایی، آرامش را به آن سگ منتقل می‌کرد. در بیان موضوع با او کمی دچار تردید شدم، اما پس از کمی کلنجار در نهایت موضوع را با او مطرح کردم. تعجب و مخالفت خود را با فریادی تقریبا بلند نشان داد و گفت: «چگونه می‌توانی چنین کاری انجام دهی؟ حیوانات گناه دارند و ممکن است درد بکشند. چگونه چنین فکری کرده‌ای؟ من هرگز چنین کاری نخواهم کرد».
فرم گوش‌های سگم را دوست ندارم
به سراغ دکتر کلینیک که پیکسلی با عکس سگ بر روی لباس سفیدش خودنمایی می‌کرد، رفتم. گفتم که می‌خواهم گوش‌های سگم را عمل کنید تا فرمی زیبا به خود بگیرد. با تعجب به من نگاه کرد و از پیشینه بیماری شنوایی یا وجود مشکلی خاص در سگ از من سوالاتی پرسید، اما بعد از آنکه آب پاکی را بر روی دست او ریختم و از هدفم یعنی انجام عمل زیبایی آگاه شد، گفت: «می‌دانید این کار چقدر برای حیوان دردناک است؟ ما هرگز چنین کاری انجام نمی‌دهیم، زیرا دایره شمول چنین عملی شکستگی گوش یا آسیب به شنوایی است».
از او درخواست کردم تا کلینیکی را به من معرفی کند تا زیر بار انجام چنین عملی برود، اما ضمن غیرقانونی خواندن اینگونه عمل‌ها گفت:«بعید می‌دانم در مشهد چنین کلینیکی را پیدا کنید شاید در تهران بتوان چنین مکانی را پیدا کرد».
به کلینیک دیگری مراجعه کردم. بر روی صندلی انتظار نشسته بودم که مردی همراه با پسرش و سگ سفید و چاقی در دستانش که موهایش هم با گیره صورتی بسته شده بود، وارد کلینیک شد. در پاسخ به سوالم از او که آیا حاضر است عمل زیبایی روی سگش انجام دهد؛ با صراحت جواب نه شنیدم. «من به دلیل ترس از ویروس کرونا جرئت نمی‌کنم سگ خود را بر روی زمین قرار دهم بعد شما از عمل زیبایی با من حرف می زنید؟ اگر سگ خود را دوست داری این کار را انجام نده. من همانگونه که حاضر نیستم خاری به چشم پسرم برود، حاضر به انجام این کار در مورد جسیکا (اشاره به سگ) هم نیستم».
پزشک این کلینیک هم عمل‌های زیبایی حیوانات را بسیار بی‌شرمانه و غیرانسانی دانست و گفت: «به شما پیشنهاد می‌کنم که از قلاده برای تربیت سگ خود استفاده کنید. همچنین مشاورانی داریم که با حضور در منزل، به تربیت سگ شما کمک می‌کنند، تا دیگر پارس نکند. هزینه این دوره‌های آموزشی برای ۶ جلسه دو ساعته ۴۰۰ هزار تومان است و نتیجه کار تضمینی است».
در کلینیک بعدی و درگفت‌وگو با یکی از مراجعه‌کنندگان متوجه شدم، او به تازگی افتادگی پلک سگ خود را عمل کرده است، اما نه برای زیبایی. او برایم توضیح داد: «پلک سمت چپ سگم افتادگی آورده بود و به نوعی داشت بزرگتر می‌شد و جلوی چشمش را می‌گرفت. به صلاح‌دید پزشک این کار را انجام دادم که سگم بعد از عمل خیلی اذیت شد و درد زیادی داشت. همچنین خیلی بدخلق و عصبی شده بود».
در این کلینیک با پزشکی جوان مواجه شدم که مرا با لبخندی به آغاز گفت‌وگو دعوت کرد، اما پس از مطرح کردن موضوع، لبخند آغازین جای خود را به ابروهای گره کرده داد و با چشمانی که از تعجب چند برابر شده بود، گفت: «چگونه چنین فکری به ذهنتان خطور پیدا کرده است، اگر واقعا به سگ خود علاقه‌مند هستید، حتی نباید درباره چنین موضوعی فکر کنید چه رسد به اینکه بخواهید این کار را عملی کنید».
جراحی حنجره سگ یکی از جراحی‌های رایج است
اگر چه در این جست‌وجوی چند ساعته با واکنش‌های متنوعی مواجه شدم و نتیجه تمامی صحبت‌ها به یک موضوع ختم شد و آن هم عدم تمایل صاحبان حیوانات خانگی و پزشکان به انجام عمل‌های زیبایی است، اما یک فعال حقوق حیوانات که نمی‌خواهد نامش فاش شود در گفت‌وگو با ایسنا جراحی حنجره سگ را یکی از جراحی‌های رایج عنوان کرد و افزود: یکی از جراحی‌های رایج حیوانات جراحی حنجره سگ است که به شدت انجام می‌شود، زیرا سگ اجازه ندارد در خیابان‌ها باشد و اگر هم در آپارتمان سروصدا کند،همسایه‌ها می‌توانند شکایت کنند و قانون می‌تواند این حیوان را از صاحبش بگیرد.
هنگامی که به او می‌گویم من به کلینیک‌های زیادی مراجعه کردم، اما هیچ کلینیکی این کار را برایم انجام نداد، اظهار کرد: هر کسی پول بدهد برایش انجام می‌دهند و شاید برخی کلینیک‌ها مسائل اخلاقی را رعایت می‌کنند، اما من به چشم خود دیده‌ام که این جراحی انجام می‌شود. این نوع جراحی دربیشتر کلینیک‌ها انجام می‌شود.
زدن‌گوش و دم حیوان در روستاها بدون بیهوشی و با بستن حیوان انجام می‌شود
وی در رابطه با عمل‌های زیبایی حیوانات بیان کرد: جراحی گوش و دم داریم که بر روی نژاد خاصی از سگ مانند ژرمن شپرد انجام می‌شود که گوش‌هایش زیبا بایستد. متاسفانه زدن‌گوش و دم حیوان در روستاها بدون بیهوشی و با بستن حیوان به جایی انجام می‌شود. البته این کار در کلینیک‌ها با بیهوشی است.
این حامی حیوانات ادامه داد: جراحی‌های دیگری مانند دندان یا حتی جراحی‌ای وجود دارد که خوی سگ را وحشی‌تر می‌کند و برای‌دعواها انجام می‌شود که اطلاع دقیقی از انجام آن در مشهد ندارم.
همه کار با حیوانات می‌کنند و ازهیچ چیز نباید تعجب کرد
او با اشاره به اینکه «در ایران قانون حمایت از حقوق حیوانات نداریم»، تصریح کرد: حقوق حیوانات به هیچ عنوان رعایت نمی‌شود همه کار با این حیوانات می‌شود و از هیچ چیز نباید تعجب کرد، متاسفانه کلینیک‌ها از دامپزشکان عمومی استفاده می‌کنند و تمام جراحی‌ها از عقیم‌سازی گرفته تا عمل‌های دیگر را آنها انجام می‌دهند.
بیشتر عمل‌های زیبایی حیوانات در تهران انجام می‌شود
وی همچنین در واکنش به گزارش یکی از رسانه‌ها درخصوص جراحی‌های زیبایی حیوانات، اظهار کرد: چارت قیمت‌های عمل‌های زیبایی حیوانات را که دیدم، بسیار تعجب کردم. این قیمت‌ها در مشهد غیرممکن است و عمل‌های زیبایی به این شکل و با این قیمت‌ها انجام نمی‌شود. اما برخی از جراحی‌ها، همانطور که اشاره کردم به خصوص جراحی حنجره برای قطع صدای سگ انجام می‌شود. البته بیشتر عمل‌های زیبایی در تهران انجام می‌شود؛ زیرا آنها به دنبال سگ‌های لوکس هستند و تعرفه‌های دامپزشکی در آنجا بالاست.
این فعال حقوق حیوانات افزود: مردم حاضر نیستند چنین هزینه‌هایی کنند، به غیر از قشر خاصی که سگ‌های گران‌قیمتی دارند؛ به عنوان مثال قیمت یک‌توله سگ پامرانین ۷ تا ۱۵میلیون تومان است یا سگ‌های ژرمن برحسب نژاد و تربیت‌پذیری بین ۵ تا ۵۰ میلیون خریدو فروش می‌شود.
برای بررسی تخصصی‌تر موضوع با فرزاد حیاتی، استادیار گروه جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد مصاحبه‌ای انجام دادم، وی اظهار کرد: مطلبی که چند روز پیش توئیت و درهمان راستا گزارشی توسط روزنامه‌ای منتشر شد، دور از واقعیت و کذب محض است. جراحی تغییر صدای حنجره حیوانات، تزریق بوتاکس، بزرگ کردن چشم و... که در این گزارش‌ها گفته شده به هیچ عنوان انجام نمی‌شود.
وی ادامه داد: من ۱۰ سال جراح حیوانات هستم و همکاران زیادی در مشهد و تهران دارم. هیچ کدام از آنها چنین جراحی‌هایی را انجام نمی‌دهند. متاسفانه نمی‌دانم این صحبت‌ها از کجا آمده و با چه انگیزه‌ای این خبرهای کذب عنوان می‌شود، جالب‌تر اینکه چرا چنین مطالبی آنقدر بزرگ می‌شود که در یک روزنامه علیه آن مطلب چاپ می‌شود.
جراحی‌های گوش، دم و حنجره حدود ۱۵ تا ۲۰ سال است که از کتاب‌های درسی حذف شده است
استادیار گروه جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید: اتفاقات مثبت بسیاری درحوزه دامپزشکی در حال وقوع است که هیچکس به آنها توجه نمی‌کند و فقط این چنین مواردی را گزارش می‌کنند که این دور از انصاف است. اگر یک نفر صحبتی در این خصوص انجام دهد، می‌گوییم نظری داده است، اما اینکه براساس یک نظر کوچک و کذب این چنین خبر بزرگ و دروغی پخش شود، جای تاسف دارد.
حیاتی عنوان کرد: آن روزنامه باید اعلام کند که مثلا کدام کلینیک‌ها این جراحی‌ها را انجام می‌دهند. همچنین اعداد و ارقامی که اعلام کردند نیز صحیح نیست؛ به عنوان مثال برای جراحی‌های ارتوپدی حیوانات خانگی چنین قیمتی‌هایی نمی‌توانیم تعیین نمی‌کنیم. صاحبان حیوانات خانگی توانایی پرداخت این قیمت‌ها را ندارند، بعد چطور ممکن است برای چنین جراحی‌هایی که وجود ندارد، چنین جدولی را تهیه کردند.
وی با اشاره به اینکه در گذشته جراحی گوش، دم و حنجره انجام می‌شد، ادامه داد: در گذشته گوش و دم سگ‌هایی از نژاد خاص مانند دوبرمن، باکسر وگریت‌دین جراحی می‌شد تا زیبا بایستد. همچنین جراحی حنجره نیز بود که البته نه برای خوش صدا کردن حیوان بلکه برای این بود که صدای حیوان در آپارتمان مزاحمت ایجاد می‌کرد. برهمین اساس تارهای صوتی حیوان را قطع می‌کردند که صدایی از اودر نیاید. در حال حاضر این نوع جراحی‌ها منسوخ شده است.
حیاتی با بیان اینکه «درحال حاضر اگر کسی اینگونه جراحی‌ها را انجام دهد متخلف محسوب می‌شود»، تاکید کرد: البته در تمام اصناف ممکن است تخلف صورت بگیرد، اما اینکه همه چنین عمل‌هایی را انجام دهند، رایج نیست که بخواهیم آن را پررنگ کنیم. جراحی‌های گوش، دم و حنجره حدود ۱۵تا ۲۰سال است که از کتاب‌های درسی حذف شده است. شاید بتوانیم بگویم که از همین زمان این جراحی‌ها غیرقانونی شد که البته این امر در ایران دیرتر اتفاق افتاد.
استادیار گروه جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: بنابراین جراحی‌های گوش، دم و حنجره وجود داشت، اما مابقی جراحی‌ها مانند بزرگ کردن چشم، خوش صدایی حیوان، بوتاکس وجود ندارد و قیمت‌های منتشر شده هم واقعی نیست. در حال حاضر جراحی‌های مهمتر وروتین‌تر با این قیمت‌ها وجود ندارد. همچنین در مشهد کسی رقم‌های ۱۵تا ۲۰میلیونی برای جراحی حیوان‌نمی‌دهد، البته در تهران قیمت جراحی‌ها همیشه بالاتر بوده است.
وی افزود: در حال حاضر اطلاعی دقیق از قیمت جراحی گوش، دم و حنجره ندارم، زیرا کار غیر قانونی و غیراخلاقی است. اگرفردی هم این جراحی‌ها را انجام دهد بین ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان بیشتر نخواهد بود.
حیاتی بیان کرد: اگر کسی در خصوص این گونه جراحی‌ها شکایت داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را به نظام دامپزشکی تحویل دهد و بعد از بررسی‌های لازم و روشن‌شدن مورد تخلف حکم صادر می‌شود که بنا به نوع تخلف و اینکه چند بار انجام شده، حکم متفاوت خواهد بود. حکم ابتدا به صورت اخطار کتبی است و سپس ممنوعیت کار و موارد دیگر خواهد بود. مسأله اینجا است که اگر جراحی زیبایی صورت گیرد، توافقی بین صاحب‌دام و دامپزشک است و در این صورت اگر بین آنها مشکلی هم پیش بیاد، احتمالا شکایت نمی‌کنند.
وی افزود: در اکثر کشورها چنین جراحی‌هایی انجام نمی‌شود و منسوخ و غیرقانونی است. اینگونه جراحی‌ها به بافت حیوان آسیب وارد می‌کند و دردآور است؛ هرچند که بتوان این درد را مدیریت کرد. این عمل‌ها از لحاظ اخلاقی و شرعی درست نیست. در کشورهای اروپایی اگر دامپزشکی چنین جراحی‌هایی انجام دهد با او به صورت قانونی برخورد می‌شود که البته در کشورهای پیشرفته درآمد دامپزشکی بالاست و نیازی نیست به خاطرچنین جراحی‌هایی که ممکن است سالی یکبار برایشان اتفاق بیفتد خود را به خطر بیندازند.
استادیار گروه جراحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: دامپزشکی نظارت کاملی بر روی کلینیک‌ها دارد، بازرسی‌ها مرتب انجام می‌شود و از آنها گزارش کار گرفته خواهد شد. این جراحی‌ها کمتر از آن چیزی است که بشود به آنها بها داد و اکثر دامپزشکان ما این کار را انجام نمی‌دهند.
وی درمورد روش جایگزین برای برداشتن حنجره سگ‌ها گفت: برای کنترل صدای حیوانات در آپارتمان ابتدا تربیت حیوان مهم است. برای کنترل صدای حیوان ازقلاده‌های آموزشی می‌توان استفاده کرد. این قلاده‌ها اینگونه هستند که اگر حیوان پارس کند، سیگنال‌هایی در بدن حیوان ایجاد می‌کند که برای او ناخوشایند است و بعد از مدتی حیوان شرطی می‌شود و پارس نمی‌کند.
۷۰ درصد جراحی‌های حیوانات مربوط به عقیم‌سازی است
در ادامه گزارش به سراغ محمدرضا بهروزیان، رئیس اداره تشخیص و درمان دامپزشکی خراسان رضوی رفتم تا آمار تخلفات کلینیک‌ها و نظارت‌ها در این زمینه را جویا شوم. وی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: سرمنشاء این بحث از توئیت دانشجویی آغاز شد که درباره عمل‌های زیبایی حیوانات خانگی صحبت کرده بود که البته بعد از چند روز دوباره توئیتی زد مبنی بر اینکه که از صحبت من برداشت اشتباهی شده است.
وی ادامه داد: در مشهد حدود ۴۰ کلینیک دامپزشکی وجود دارد که از این تعداد سه عدد بیمارستان مختص حیوانات است که در کنار آن آزمایشگاه و داروخانه هم داریم. همچنین پنج کلینیک در مابقی استان فعالیت دارند. طی بازدیدهایی که به صورت ماهانه انجام می‌شود تاکنون در زمینه جراحی زیبایی موردی مشاهده نشده است. جراحی عقیم سازی حدود ۷۰ درصد، جراحی ناشی از شکستگی حدود ۱۰ درصد و جراحی‌های دیگر که ناشی از عفونت چشم، فتق‌ناف گربه نوازد و موارد این چنینی هستند حدود ۲۰ درصد است.
رئیس اداره تشخیص و درمان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی بیان کرد: آقای ایمان امیران، دبیر انجمن صنفی درمانگاه‌های دامپزشکی استان خراسان با خبرنگار رسانه‌ای که مطلب درمورد عمل‌های زیبایی حیوانات چاپ کرده بود گفت‌وگویی داشته و از خبرنگار خواسته تا کلینیکی که این جراحی‌ها را انجام می‌دهد و این قیمت‌ها را به او اعلام کرده است را معرفی کند که خبرنگار پاسخ داده «تماس‌های من با کلینیک‌های تهران بوده است نه کلینک‌های مشهد» . بنده نیز به دلیل اینکه اطلاعات کاملی از کلینیک‌های تهران ندارم نمی‌توانم صحبت‌های خبرنگار را تایید یا تکذیب کنم.
بهورزیان گفت: این موارد عنوان شده واقعا عجیب هستند و نمی‌تواند صحت داشته باشد؛ زیرا این امر نه ضرورتی دارد و نه کششی برای انجام دادن آن وجود دارد. اگر در مشهد یک درصد متوجه شویم کسی این جراحی را انجام داده با او برخورد قانونی خواهیم کرد که این برخورد از تذکر کتبی و توبیخ پروانه شروع می‌شود و با توجه به تکرار آن منجر به لغو پروانه کلینیک می‌شود.
هیچ گزارشی در رابطه با جراحی زیبایی حیوانات نداشته‌ایم
وی ادامه داد: در حدود ۶ سال فعالیت‌ام به عنوان رئیس اداره تشخیص و درمان تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر انجام چنین جراحی‌ها یا حتی شکایتی در این خصوص نداشته‌ایم. ما بعد از انتشار این گزارش تیم‌های خود را به تمام کلینیک‌های سطح مشهد فرستاده‌ایم و تحقیقات لازم در این زمینه را انجام دادیم و به هیچ عنوان چنین مواردی مشاهده نشده است.
وی با تاکید بر اینکه اگر کسی مستندی در این زمینه دارد، این مستندات را ارائه دهد تا ما برای پیگیری وارد عمل شویم، افزود: خوشبختانه در مشهد هنوز این قضیه جا نیفتاده است و کسی چنین هزینه‌هایی را نمی‌کند. چند وقت پیش به دلیل گران شدن خوراک سگ و گربه شاهد رها شدن سگ و گربه‌های زیادی بودیم. با چنین اوصافی چطور ممکن است فرد عمل جراحی زیبایی با چنین قیمت‌هایی را انجام دهد.