حادثه 24 - کلاس‌های درس از امروز به طور رسمی در شبکه آموزشی دانش‌آموزان(شاد) برگزار می‌شوند اما «هزینه اینترنت» در سبد تحصیل دانش‌آموزان، خانواده‌ها را نگران کرده است.
از اسفند سال گذشته تا کنون مدارس کشور به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا تعطیل هستند؛ وزیر آموزش و پرورش از همان روزهای اول عنوان کرد که تعطیلی مدارس به معنای تعطیلی آموزش نیست و بر همین اساس هم مسؤولان آموزش و پرورش به دنبال تداوم یادگیری در دانش‌آموزان بودند.
در همان روزهای اول، مذاکرات با مسؤولان صدا و سیما انجام شد و آموزش تلویزیونی مورد تأیید قرار گرفت؛ از اسفند تاکنون 2 شبکه تلویزیون شامل شبکه‌های 4 و 7 برای آموزش دروس به دانش‌آموزان پای کار آمدند و معلمان مدارس در برنامه زنده تلویزیونی به تدریس می‌پردازند.
اما تعداد زیاد دروس موجب شده است که سهم دانش‌آموزان هر پایه از برنامه‌های تلویزیونی زیاد نباشد؛ محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش نوزدهم فرودین امسال در نهصد و هفتاد و دومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش و اولین جلسه سال 99 این شورا، اظهار کرد: «با همکاری سازمان صدا و سیما، برنامه‌های آموزشی با یک شبکه شروع شد و در حال حاضر برنامه‌های آموزشی به ٢٨ برنامه در روز با سه شبکه افزایش پیدا کرده است اما با توجه به اینکه ما ٢۵٠ درس و بیش از هزار کتاب داریم، برنامه‌های آموزشی تولید شده در رسانه ملی برای تحت پوشش قرار دادن این حجم کتاب درسی کافی نیست.»
قبل از اینکه آموزش و پرورش به فکر ساماندهی آموزش در فضای مجازی بیفتد، معلمان به صورت خودجوش پای کار بودند و به آموزش دانش‌آموزانشان از طریق ایجاد گروه در شبکه‌های اجتماعی می‌پرداختند البته در این مدل آموزش، هزینه اینترنت، کندی سرعت اینترنت و عدم امکان استفاده همه دانش‌آموزش از تلفن همراه و دسترسی به اینترنت موجب می‌شد که همه دانش‌آموزان نتوانند از این روش آموزش بهره ببرند.
اما مسؤولان دستگاه تعلیم و تربیت به دنبال راهکار بودند که آموزش‌های مجازی را ساماندهی کنند و شرایطی را فراهم کنند که دانش‌آموزان تحت یک آموزش در فضای امن و ایمن قرار بگیرند.
محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در خصوص شبکه «شاد»، گفت: «به دنبال فضای ایمن، اختصاصی و در مالکیت آموزش و پرورش بودیم؛ ضمن اینکه امکان نظارت برقرار باشد و بتوانیم مطمئن باشیم که محتوای آموزشی تدریس می‌شود و بر این اساس یک برنامه اختصاصی تحت عنوان «شاد» که شبکه آموزشی دانش‌آموزان است را طراحی کردیم که متعلق به آموزش و پرورش است و کارکرد آن شبیه به سایر پیام‌رسان های دیگر بوده و به سادگی انجام می‌شود؛ ضمن اینکه قابلیت‌های بسیار متنوعی دارد که به تدریج با افزایش ظرفیت آن، اعلام می‌شود.»
حاجی‌میرزایی به طراحی سامانه شاد اشاره کرد و گفت: «تلاش کردیم تا سامانه‌ای را طراحی کنیم که همان فضای آموزشی واقعی را در فضای مجازی شکل دهیم یعنی همان مدرسه، همان کلاس، همان مدیر، همان معلم و همان دانش‌آموزان در فضای مجازی حضور یابند.»
بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد» و دانش‌آموزان برای تحصیل در مدارس دولتی هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند اما حالا برای استفاده از مدرسه مجازی شاد باید هزینه اینترنت دهند.
خانواده‌ها به تحصیل فرزندانشان اهمیت زیادی می‌دهند و بر این اساس هر تلاشی می‌کنند تا فرزندشان از درس و مشق عقب نیفتد اما در این شرایط کشور که به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا، موضوع قرنطینه و ماندن در خانه مطرح شد و شغل‌ها تعطیل بود، به نظر می‌آید که هزینه کردن برای تحصیل بسیار سخت است.
مسؤولان آموزش و پرورش عنوان می‌کنند که قرار است اینترنت برای دانش‌آموزان و معلمان در شبکه «شاد» رایگان شود اما هنوز این موضوع تحقق نیافته است؛ وزیر آموزش و پرورش 30 فروردین درباره هزینه اینترنت دانش‌آموزان و معلمان گفت: «در ستاد ملی مبارزه با کرونا طرح موضوع کردیم که چون جایگزین آموزشی حضوری است باید اینترنت رایگان باشد؛ مصوبه‌ای در این زمینه است و تلاش خود را می‌کنیم تا کار برای کاربران آسان شود؛ رایگان بودن اینترنت مصوب شده است و برای تأمین منابع آن باید تلاش کنیم.»
این روزها، برخی والدین که گوشی تلفن همراهشان قدیمی بوده یا در حد مکالمه و پیامک بوده است، به دنبال ارتقای تلفن همراه هستند که در شرایط فعلی واقعا سخت است؛ برخی دانش‌آموزان نیز به دلیل عدم فراهم شدن گوشی تلفن همراه مناسب از حضور در «شاد» محروم شدند.
مهدی شرفی سرپرست مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش درباره دانش‌آموزانی که امکان دسترسی به دستگاه‌های الکترونیکی و اینترنت را ندارند، گفت: «برای این کار هم تدابیری اندیشیده شده است مثلا راهبران آموزشی ما بسته‌های آموزشی را برای دانش‌آموزان مناطق محروم و عشایری آماده می‌کنند و به دست آنها می‌رسانند و صدا و سیما نیز از ابتدا در تداوم امر آموزش در کنار ما حضور داشته است.»
وزیر آموزش و پرورش هم در این خصوص اظهار کرد: «ما خودمان را مسؤول آموزش بچه‌ها می‌دانیم؛ آنهایی که می‌تواند شبکه «شاد» را نصب می‌کنند و آنهایی که نمی‌توانند باید به روش دیگری برای آموزش آنها فکر کنیم؛ در حال حاضر اطلاع دقیقی نداریم به همین دلیل اولویت اول ما سامانه شاد است و اگر جایی امکان نباشد در مناطق محروم به صورت حضوری آموزش خواهیم داشت یا ممکن است از تلویزیون محلی و تولید بسته‌های یادگیری و روش‌های دیگر استفاده کنیم. به مدیران خودمان در سراسر کشور گفتیم که معلمان باید مطلع شوند و به این سامانه بپیوندند تا جریان آموزش را بتوانند دنبال کنند اما اگر جایی اینترنت نباشد طبیعتا معذور هستند و ما بعد از اینکه اطلاعات لازم را به دست آوردیم به تفکیک هر مدرسه، بر اساس آن تصمیم‌گیری کرده و جبران می‌کنیم.»
حاجی‌میرزایی درباره تأمین گوشی برای دانش‌آموزانی که امکانات مالی کمتری دارند، گفت: «هر نوع اقدامی نیازمند اطلاعات دقیق است و ما اکنون اطلاعات نداریم که چه حجمی از افراد با مشکل مواجه هستند و وقتی اطلاعات دقیق داشتیم قطعا تدبیر می‌کنیم».
به رغم وعده آموزش و پرورش درباره نسخه تحت وب و ios شبکه «شاد»، هنوز صفحه وب این شبکه باز نمی‌شود و امکان استفاده از آن نیست و گوشی‌های ios هم برای دانلود و نصب آن دچار مشکل هستند.
اکنون باید دید وزارت آموزش و پرورش برای حل مشکلات این سامانه چقدر سریع عمل می‌کند و آیا اینترنت رایگان را به سبد تحصیل دانش‌آموزان در مدرسه مجازی وارد خواهد کرد؟