حادثه 24 - محققان یکی از شرکت‌های دانش بنیان توانستند کیت‌های تشخیص کووید -۱۹ را با مجوز اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را به تولید انبوه برسانند که به گفته آنها این کیت در مدت ۲ ساعت قادر به تشخیص بیماری خواهد بود.
مدیر توسعه کسب و کار این شرکت دانش بنیان و از محققان تولید این کیت با بیان اینکه اجرای این پروژه پس از تایید رسمی انتشار ویروس کرونا در کشور در این مجوعه دانش بنیان پیشتاز سلامت آغاز شد، گفت: از آنجایی که محرز بود که با شیوع این ویروس در چین در سایر کشورها نیز شایع خواهد شد، ما مطالعاتمان را در زمینه آغاز کردیم تا ببینیم که دستور العمل‌های تشخیصی این ویروس کدام روش است.
دکتر وحید یونسی ادامه داد: بر این اساس با شیوع این ویروس در کشور، کارهای تحقیقاتی را آغاز کردیم تا بتوانیم کیتی را بر اساس تجربیات موفق کشورهای دیگر مانند "چین" که درگیری زیادی با این بیماری داشت، طراحی کنیم.
یونسی با بیان اینکه با این مطالعات، مدل‌های آزمایشگاهی این کیت را تولید کردیم، خاطر نشان کرد: متعاقب این اقدام مطالعاتی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و معاونت تحقیق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فراخوانی را برای ارسال طرح‌های تولید کیت‌های بومی تشخیص ویروس کوید-۱۹ به شرکت‌های دانش بنیان فعال در این زمینه منتشر کردند و ما با توجه به سابقه تحقیقاتی، مدل آزمایشگاهی این کیت را ارائه دادیم.
این محقق با بیان بیان این کیت در این فراخوان مورد پذیرش قرار گرفت، خاطر نشان کرد: اواسط اسفندماه نمونه تولید نیمه صنعتی این کیت را به انستیتو پاستور به عنوان آزمایشگاه مرجع کووید کشور، تحویل دادیم و توانستیم تاییدیه‌های کنترل کیفی را برای احراز کیفیت این محصول دریافت کنیم و به دنبال آن مجوز فروش کیت تشخیص کووید-۱۹ را از سوی اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت اخذ کردیم.
یونسی، با تاکید بر اینکه در حال حاضر این محصول به تولید انبوه رسیده است، یادآور شد: نتایج انجام تست توسط این کیت کاملا مشابه با نمونه‌های کشورهای پیشرو در این زمینه و کیت‌های وارداتی است ضمن آنکه قیمت آن یک چهارم کیت‌های وارداتی است.
مدیر کسب و کارهای این شرکت دانش بنیان، یادآور شد: با زیر ساخت‌هایی که در این شرکت ایجاد شده، توان تولید ۸۰ هزار تست در هفته را داریم و فروش این کیت از روز گذشته (سه شنبه، ۵ فروردین‌ماه) به آزمایشگاه‌های استانی آغاز شده است.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه پیش‌بینی این بیماری نه تنها برای ایران بلکه برای کل دنیا نامعلوم و نامشخص است، از این رو اعلام کردیم که این مجموعه دانش بنیان قادر است ذخیره ۴۰۰ هزار تست را تا ماه آینده برای کشور تامین کند. این عدد، عدد قابل قبولی است.
عملکرد کیت تشخصی کووید-۱۹
یونسی با بیان اینکه این کیت بر اساس گاید لاین‌ها و روش دستورالعمل‌های جهانی تولید شده است، اظهار کرد: این کیت قادر است در مدت دو ساعت وجود ویروس را به صورت قطعی تشخیص دهد.
به گفته وی این کیت قادر است وجود ویروس کووید-۱۹ را از طریق نمونه‌هایی که از گلو، بینی و مایع مجاری تنفسی بیمار که توسط پزشک گرفته می‌شود، در مدت دو ساعت تشخیص دهد.
این محقق اضافه کرد: طراحی این کیت به گونه‌ای است که به صورت اختصاصی می‌تواند ویروس کووید را شناسایی کند.
کاربردهای علمی از کیت‌های اختصاصی پس از اپیدمی
وی در پاسخ به این سوال که پس از اپیدمی کووید آیا این کیت کاربردهای دیگری خواهد داشت یا نه، گفت: همیشه در اندمی‌ها و اپیدمی‌ها موضوع کیت‌های تشخیصی مطرح می‌شود ولی قطعا از تجربیات آن می‌توان استفاده کرد.
یونسی به تجربه دیگر این شرکت دانش بنیان در اپیدمی تب‌دنگی اشاره کرد و یادآور شد: این اپیدمی در کشورهای جنوب شرقی آسیا شیوع یافت و ما کیت این بیماری را تولید کرده و به فروش رساندیم و با کاهش اپیدمی متقاضی برای خرید این محصول وجود ندارد ولی ما از همین تجربه بر روی سایر فناوری‌ها استفاده خواهیم کرد.
این محقق اضافه کرد: در بیش از ۲۰ سال فعالیت بالغ بر ۶۵ کیت تشخص آزمایشگاهی تولید کردیم و در حال حاضر محصولات این شرکت به ۲۵ کشور صادر شده است و این توانمندی نشان دهنده زیر ساخت‌هایی است که در زمینه کیت‌های تشخیص آزمایشگاهی فراهم کرده‌ایم.
وی افزود: با توجه به نتایج قابل قبولی که از کیت تشخیص کووید-۱۹ حاصل شده است، پتانسیل و درخواست صادراتی این محصول نیز وجود دارد.
مطالعات دایمی برای شناسایی فرم‌های جدید کروناویروس‌ها
وی با اشاره به ضرورت شناسایی فرم‌های جدید کرونا ویروس‌ها، گفت: برای اینکه این کیت قابلیت شناسایی فرم‌های جدیدتر این کروناویروس‌ها را داشته باشد ما همواره ساختارهای ژنومی این ویروس را رصد می‌کنیم.
یونسی با بیان اینکه بر اساس گزارش‌های جهانی این ویروس دارای فرم‌های S و L است، ادامه داد: ما با مطالعه این گزارش، بررسی بر روی کیت‌های تولیدی انجام دادیم و مشاهده کردیم که این کیت هم می‌تواند فرم‌های Sو هم فرم‌های L را تشخیص دهد.
وی تاکید کرد: توانمندی کیت‌ها بستگی به تداوم مطالعاتی و تحقیقاتی دارد و ما نیز بر این اساس گزارش‌های جهانی را رصد می‌کنیم و به محض آنکه فرم‌های جدید این ویروس گزارش شد، کیت‌های تولیدی راستی آزمایی می‌شود که این کیت عملکرد آن دچار اختلال هست یا خیر.
وی در زمینه مطالعات ژنتیکی ویروس کرونا در این شرکت با بیان اینکه مطالعات ژنتیکی در این شرکت انجام نمی‌شود، گفت: مطالعات ژنتیکی معمولا توسط آزمایشگاه‌های جهانی در مراکزی که امکان کشت ویروس را داشته باشند، انجام می‌شود و گزارش‌های این آزمایشگاه از سوی WHO به وزارتخانه‌های بهداشت سراسر دنیا اعلام می‌شود.
به گفته وی فرآیند کشت ویروس فرآیندی بسیار پیچیده‌ای است که در دنیا چند شرکت محدود وجود دارد که مطالعات ژنتیکی ویروس را انجام می‌دهند.