حادثه 24 - مرگ مشکوک صدها قطعه پرنده مهاجر زمستان‌گذران در محدوده تالاب بین‌اللملی میانکاله در شرق مازندران سبب نگرانی مردم بومی و دوستداران محیط زیست شده است.
علت تلف شدن صدها قطعه پرنده مهاجر که در تالاب بین‌المللی میانکاله زمستان را می‌گذرانند، همچنان نامعلوم است. در تازه‌ترین اظهارنظرها در این مورد، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی ایران از احتمال تلف شدن پرندگان بر اثر سم بوتولیسم خبر داده است. صفرعلی ماکنعلی که در نشستی خبری در این مورد سخن گفته است، منشا تولید این سم را احتمالا ریشه گیاهان پوسیده دانسته است.
معاون سازمان دامپزشکی با اشاره به حضور تیم‌های دامپزشکی در منطقه که در حال بازدید میدانی و نمونه‌برداری هستند، شمار پرندگان تلف شده را طبق گزارش‌ها حدود دو هزار قطعه دانسته است. این مسئول بهداشتی اما با اشاره به تجارب گذشته و رفتار پرندگان پیش‌بینی افزایش تلفات تا پنج هزار قطعه را کرده است.
او با رد احتمال ابتلای پرندگان به بیماری نیوکاسل و آنفلوانزا، از اعلام نتیجه نهایی آزمایش‌ها در مورد علت مرگ، ظرف یک هفته آینده خبر داده است.
واکنش محیط زیست به مرگ دو هزار پرنده مهاجر
در همین رابطه مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست گفت: تاکنون بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ قطعه پرنده که شامل گونه‌های مختلفی از جمله فلامینگو، اردک و چنگر بوده‌اند در میانکاله تلف شده‌اند.
شهاب الدین منتظمی درباره علت تلف شدن پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله اظهار کرد: بر اساس آخرین آزمایشاتی که سازمان دامپزشکی انجام داده است بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل منتفی است و در نمونه‌های تلفات دو روز گذشته این موضوع رد شده است. امروز کانون تلفات دیگری در میانکاله مشاهده شده که باید آزمایشات لازم روی نمونه‌های آن منطقه نیز صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه همکاران ما در دامپزشکی و اداره محیط زیست استان مشغول انجام آزمایشات بیشتر روی نمونه‌های تلف شده هستند، تصریح کرد: امروز یک گروه پرنده‌شناسی از سازمان محیط زیست به منطقه رفته‌اند و ما منتظر هستیم که نتیجه آزمایشات به ما اعلام شود.
مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست ادامه داد: آزمایش‌های اورژانسی که شامل آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل بود در مرحله اول انجام شد و در مورد بیماری‌های دیگر نیز باید آزمایشات بیشتری صورت گیرد.
به گفته منتظمی تاکنون بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ قطعه پرنده که شامل گونه‌های مختلفی از جمله فلامینگو، اردک و چنگر بوده‌اند، تلف شده‌اند همچنین لاشه این پرندگان به‌صورت بهداشتی جمع‌آوری و دفن شده است.
منابع محلی گفته‌اند که لاشه مرده پرندگان از دیروز در محدوده آبی و خشکی تالاب میانکاله مشاهده شده و هم اکنون گروههای دامپزشکی و محیطزیست استان سرگرم جمع آوری لاشه ها هستند.
تالاب بین المللی میانگاله با احتساب پناهگاه حیات وحش حدود ۶۸ هزار هکتار مساحت دارد که افزون بر ۴۰ هزار هکتار از این مساحت را تالاب بین المللی تشکیل می دهد. این منطقه که از شهرستان بهشهر در شرق مازندران تا اینجه برون در غرب استان گلستان امتداد می یابد و سالانه پذیرای حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال پرنده از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه مختلف است در فصل های مختلف بویژه زمستان است.
اردک سرسبز و سرحنایی ، اردک تاجدار ، مرگوس‌ها ، غاز خاکستری و پیشانی سفید و قوها و پلیکان‌ها مهم ترین گونه از پرندگان مهاجر در این تالاب بین المللی محسوب می شوند . همچنین اردک تاجدار، باکلان کوچک، اردک سرسفید، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، زنبور خوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم، طاووسک، غاز پازرد، عروس غاز، گیلانشاه، قار، پرلا، کاکایی، پرستوی دریایی، بحری، پیغوی کوچک و چرخ‌ریسک دم‌دراز نیز پرندگان بومی این منطقه هستند که در صورت شیوع بیماری که یکی از گمانه زنی های محلی است ، در معرض خطر قرار گرفته اند.
جمع آوری لاشه برای بررسی علت مرگ
مدیرکل محیط زیست مازندران در با تایید مرگ مشکوک تعدادی از پرندگان مهاجر زمستان گذران در میانکاله ، گفت : از روز گذشته لاشه تعدادی زیادی از پرندگان مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله از سوی نیروهای حفاظت محیطزیست مستقر در منطقه مشاهده شد.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود : به محض مشاهده لاشه این پرندگان، برای شناسایی علت مرگ و امحاء لاشه ، گروهی از نیروهای دامپزشکی و یگان حفاظت محیط زیست به منطقه اعزام شدند که همزمان کار نمونه برداری از لاشه پرندگان و امحاء آنها برای جلوگیری از سرایت به سایر پرندگان در دست اجرا قرار گرفت.
وی گفت: در شرایط فعلی تا قبل از مشخص شدن نتیجه نمونه گیری نمی توان هیچ اظهارنظری در مورد علت مرگ این پرندگان داشت و نمونه برداری و بیان علت مرگ نیز در حیطه وظیفه دامپزشکی استان قرار دارد.
مرگ مشکوک
مدیرکل دامپزشکی مازندران نیز مرگ دستجمعی تعدادی از پرندگان مهاجر را مشکوک توصیف کرد.
دکتر سیدحسین رضوانی گفت : هم اکنون نیروهای دامپزشکی سرگرم نمونه برداری از لاشه پرندگان هستند و تعدادی از نمونه ها به آزمایشگاه ارسال شده است.
وی اضافه کرد : تا قبل از مشخص شدن نتیجه نمونه گیری هر گونه اظهار نظر پیرامون نوع بیماری یک گمانه زنی غیر مستند است که می تواند نگرانی مردم را به دنبال داشته باشد و باید برای نتیجه نمونه گیری نیز حداقل تا روز شنبه پنجم بهمن منتظر ماند.
رضوانی اظهار داشت: آن که قابل گمانه زنی است این که مرگ این پرندگان می تواند به علت آنفلوانزا ، نیروکاسل و حتی مسمومیت و هر عامل دیگری باشد ولی تنها با مشخص شدن نتیجه نمونه برداری همه چیز مشخص خواهد شد.
مدیرکل دامپزشکی مازندران همچنین تاکید کرد که تمامی اقدامات لازم برای جمع آوری و بین بردن لاشه پرندگان انجام شده تا چنان چه علت مرگ بیماری باشد ، از شیوع آن جلوگیری شود.