حادثه 24 - وکیل خانواده غزاله، دختری که سال‌ها پیش به قتل رسید و هیچ نشانه‌ای از جسد وی پیدا نشد، به شبهات این روزها درباره قتل پاسخ داد.
محمدرضا زمانی علویجه درباره وساطت بسیاری از چهره‌های شناخته شده و به اصطلاح سلبریتی‌ها مبنی بر گذشت اولیاء دم غزاله از قصاص آرمان اظهار کرد: قطعاً هدف همه کسانی که در این مدت به هر دلیل، وظیفه خود دانستند که در این موضوع دخالت و وساطت کنند، نجات جان یک جوان (آرمان) بوده است و از این نظر، کارشان ارزشمند است ولی به عنوان یک قاضی سابق جنایی و یک وکیل باسابقه و فعال در امور جنایی (هرچند ادعایی ندارم و کمترین هستم) که حداقل تجربه فراوانی در امر کسب رضایت از اولیای دم مقتولین داشته و دارم، لازم می‌دانم یک نکته مهم اعلام کنم که جلب رضایت در چنین پرونده‌هایی همچون هر کار خاص قضایی دیگر، نیاز به تجربه و تخصص و مهارت و حداقل آشنایی به فنون روانشناسی، علم حقوق، علم جامعه شناسی و .... دارد.
این قاضی بازنشسته دادگستری اضافه کرد: اینکه ناگهان همه جامعه و افراد مشهور و فضای مجازی و... به خانواده‌ای داغدیده و محق که سالهاست به دنبال احیای حق خود هستند، هجمه یا مراجعه یا اصرار کنند که رضایت دهند، بی‌آنکه به هر ترتیب ممکن لااقل بخشی از حق، درد، آلام و دغدغه‌های این خانواده هم مدنظر قرار گیرد، نه تنها به احتمال زیاد ممکن است مؤثر واقع نشود بلکه چه بسا متأسفانه امکان تأثیر سوء بر طرف مقابل داشته و حتی حصول نتیجه عکس را نیز در پی داشته باشد.
زمانی ادامه داد: این اتفاق بارها و بارها در پرونده‌ها پیش آمده که با یکسری اقدامات حساب نشده، احساسی و ...، موضوع بیش از حد رسانه‌ای شده، دیگرانی که هیچ تخصص و تجربه‌ای در امری به این مهمی ندارند، به یکباره هر کدام از سویی به اولیای دم مراجعه یا بهتر بگوییم هجمه کردند تا بلکه با نیت صدق و خیرخواهانه بتوانند جان آن محکوم به اعدام را نجات دهند اما متأسفانه اقدامات ناپخته و دخالت‌های غیرکارشناسی آنها باعث نتیجه‌ءای معکوس شده و ناخواسته، متأسفانه اولیای دم را بیش از پیش به سمت اجرای حکم سوق داده‌اند. موارد متعددی در این زمینه وجود دارد که آوازه آن پرونده‌ها و سرنوشت غمبار محکومین آن پرونده‌ها هنوز از ذهن بسیاری از آشنایان با این عرصه مانند خبرنگاران، فراموش نشده که از ذکر نام آنها خودداری می‌کنم.
وکیل مدافع اولیاء دم غزاله اضافه کرد: این موضوع مانند خاموش کردن آتشی است که به جان خانه یا مکانی افتاده؛ ممکن است در نگاه اول همه احساس مسئولیت کنند و از سر دلسوزی و خیرخواهی بخواهند آن را خاموش کنند اما این اقدامات غیرکارشناسی و دخالت همگانی در این آتش‌سوزی ممکن است نه تنها به خاموش شدن آتش هیچ کمکی نکند بلکه خدای ناکرده به دامنه شعله‌های آتش بیفزاید. ناگفته پیداست هر شخصی که با دقت کافی به این عرایض توجه کند، نیک، منظور و هدف اینجانب را در می‌یابد که جز رهنمونی به طریق صحیح برای اخذ رضایت و پرهیز دادن از اقدامات غیرکارشناسی، نسنجیده، عجولانه و شتابزده که ممکن است منتهی به نتیجه معکوس شود، نیست. امیدوارم که مؤثر افتد.
زمانی گفت: به عنوان وکیل اولیای دم غزاله که از بدو امر در جریان رسیدگی به این پرونده بوده و هستم، وظیفه قانونی خود می‌دانم به 2 شبهه‌ای که اخیراً در فضای مجازی منتشر شده است، پاسخ داده تا از اذهان عمومی رفع ابهام شود. در نوشته‌ای که منسوب به دو نفر از قضات است قید شده که دو نکته اخیراً به اطلاع آنها رسیده که محل تأمل است(نقل به مضمون). اول اینکه اعتبار دفترچه بیمه غزاله پس از فوت او تمدید شده است و دوم اینکه برای وی در دانشگاه، مرخصی تحصیلی اخذ شده است.
این وکیل دادگستری افزود: در پاسخ لازم است اعلام کنم خانواده غزاله دارای بیمه خویشفرما بوده‌اند و مدت اعتبار دفترچه‌های بیمه وی، سه ماهه است. مدت کمی پس از مفقود شدن غزاله، در حالی‌که تحقیقات در جریان بود و هنوز ابهامات در مورد مفقود شدن وی، علت این اقدام آرمان، انگیزه وی و نحوه دقیق چگونگی این حادثه و به خصوص سرنوشت دقیق جسد، برطرف نشده بود، زمان موردنظر برای لزوم تمدید اعتبار دفترچه بیمه غزاله و خانواده‌اش و نیز ثبت نام وی برای ترم جدید دانشگاه فرا می‌رسد و پدر غزاله با وجود آنکه دیگر تردیدی در قتل فرزندش نداشت، برای آنکه سوز و داغ دل مادر غزاله را کمی التیام داده و زخمی جدید بر آن ننهد، به عنوان پدر خانواده سعی داشت همسرش را آرام و امیدوار سازد، لذا برای آرام کردن دل پرتلاطم و پرسوز و گداز مادری که دختر نوگل خود را گم کرده و ثانیه ثانیه از زندگی را در اشک و گریه و اضطراب شدید و انتظار سپری می‌کرد، یک نوبت ( فقط یک نوبت) و آنهم اندکی پس از این حادثه، اقدام به تمدید اعتبار دفترچه بیمه غزاله و اخذ یک ترم مرخصی تحصیلی از دانشگاه وی کرد تا این داغ کم کم بر دل مادر غزاله قابل تحمل شود.
وی تاکید کرد: این موضوع مهم است که این اقدامات توسط پدر و مادر غزاله انجام شده نه توسط شخص غزاله زیرا اصولاً غزاله در آن تاریخ، زنده نبوده است که بتواند چنین اقدامی انجام دهد. این موضوعات شک‌آفرین به اضافه بعضی شبهات غیرواقعی دیگر، در مراحل رسیدگی مطرح شدند و توسط قضاتی که در آن مقاطع مسئول رسیدگی به پرونده بودند (از جمله شخص معاون دادستان تهران) مورد رسیدگی، بررسی و استعلام قرار گرفتند و همه حقایق مشخص و روشن شده است.
این وکیل دادگستری گفت: همچنین موضوع ارتکاب بزه قتل در زمانی که آرمان کمتر از 18 سال سن داشته، نکته‌ای نیست که اکنون مطرح شده باشد بلکه این موضوع از بدو تشکیل پرونده، مدنظر قضات بوده و مورد دقت و بررسی قرار گرفته است. لازم است مطلع باشید که آرمان در زمان ارتکاب جرم، تنها هفت روز کمتر از 18 سال داشته است. ماده 91 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد« در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند.» تبصره- «دادگاه برای تشخیص رشد و کمال عقل می تواند نظر پزشکی قانونی را استعلام یا از هر طریق دیگر که مقتضی بداند، استفاده کند.»
زمانی بیان کرد: این موضوع مورد توجه مقامات قضایی قرار گرفت، روانشناس مورد اعتماد دادگاه در جلسه دادرسی حاضر شد و این موضوع مورد بررسی کارشناسی قرار گرفت. همچنین آرمان توسط مقامات قضایی برای انجام معاینات تخصصی روانپزشکی و روانکاوی حداقل دو نوبت به پزشکی قانونی اعزام که یک نوبت آن منتهی به تشکیل کمیسیون تخصصی روانپزشکی در پزشکی قانونی شد و در نهایت نظریه پزشکی قانونی این بود که متهم مشمول مفاد ماده 91 قانون مجازات اسلامی نیست. به عبارت دیگر، قبح عمل خود و حرمت آن را درک می کرده و در رشد و کمال عقلی وی نیز شبهه‌ای وجود ندارد.
وکیل خانواده غزاله گفت: اینگونه بود که پرونده روند بسیار طولانی خود را تا این مرحله طی کرده و تمام شبهات نیز برای مقامات مختلف قضایی رسیدگی کننده برطرف شده است وگرنه هرگز پرونده به مرحله اجرای حکم نمی‌رسید. همه آنچه بیان شد صرفاً در راستای اولاً خیرخواهی برای همگان و به‌خصوص آرمان (برای کمک مؤثر و راهنمایی مفید به خیراندیشان و فعالان عرصه های مختلف که تلاش برای جلب رضایت اولیای دم دارند) و برای دل ناآرام اولیای دم عزیز است که آبی بر آتش آلام آنها باشد (بلکه با آرامش قلبی و تأمل لازم به تصمیم‌گیری در این موضوع بسیار مهم برسند و کاری کنند که مرضی نظر خداوند متعال و موجب آرامش خودشان و غزاله و حتی المقدور خانواده آرمان شود و امید که خداوند متعال چنان مقدر فرماید که بهترین اتفاق در پایان این پرونده رخ نماید.