حادثه 24 - معاون بهداشت وزیر بهداشت ضمن انتقاد از چالش‌های موجود در جهت بیماریابی و همچنین ارایه آموزش‌های پیشگیرانه ایدز، در عین حال آخرین وضعیت بروز و درمان این بیماری در کشور را تشریح کرد.
دکتر علیرضا رئیسی در نشست روز جهانی ایدز که در وزارت بهداشت برگزار شد، ضمن انتقاد از نحوه اطلاع رسانی در خصوص این بیماری گفت: امیدوارم در سال جاری بسیار جدی‌تر از گذشته بتوانیم به موضوع ایذر بپردازیم. در حال حاضر نوع نگاهی که به پدیده آموزش در خصوص این بیماری داریم، بسیار غلط است. سال‌هاست به حرف‌هایی گوش می‌دهیم که غیر کارشناسی بوده و سیاست‌های ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل است که در بیماریابی افراد مبتلا به ایدز دچار ضعف می‌شویم.
وی در ادامه با اشاره به این که هنوز نتوانستیم انگ زدایی مناسبی از بیماری داشته باشیم، گفت: هر زمان ما در وزارت بهداشت تصمیم بر اطلاع رسانی نسبت به بیماری و مشکلات آن گرفتیم سازمان‌ها و نهادهای مختلف و حتی بی‌ربط در این امور دخالت کردند. من به عنوان معاون وزیر بهداشت وظیفه دارم با این پدیده و روند غلط مبارزه کنم؛ چرا که حفاظت از مردم یکی از عمده‌ترین وظایف ما است.
چالش‌های وزارت بهداشت در بیماریابی و آموزش پیشگیری از ایدز
وی افزود: گاهی هنگامی که قصد انجام مباحث آموزشی را داریم، بلافاصله از برخی نهادها نامه‌ای به دست من می‌رسد که ما را محکوم به ترویج فحشا می‌کند؛ در حالی که آموزش در زمینه بیماری‌های واگیر در جلوگیری از بروز موارد جدید بسیار موثر خواهد بود و باید در زمینه نقض این موارد متناقض تلاش کنیم که پدیده بیماریابی با قوت ادامه داشته باشد.
وی افزود: مشکل دیگر ما این است که هنگامی که بیمار مبتلا به ایدز را پیدا می‌کنیم هیاهو و جنجال‌های پیرامون آن پدید می‌آید که همگی در زمینه انتقاد به آموزش است. بعد که آن مسائل مرتفع می‌شود مورد نقد قرار می‌گیریم که چرا پیش از این بیماران را شناسایی نکرده‌ایم. همین مورد یکی از اصلی‌ترین تناقض‌هایی است که با آن رو به رو هستیم.
معاون وزیر بهداشت با اشاره به شعار امسال روز جهانی ایدز مبنی بر آگاهی و پیشگیری، آزمایش و درمان HIV، همگی در یک کشتی نشسته‌ایم، گفت: پیدا کردن فرد مبتلا به ایدز موثرترین گام برای جلوگیری از تکثیر بیماری است تا هم فرد مبتلا بتواند عمر طبیعی داشته باشد و هم قابلیت انتقال به دیگران را نداشته باشد. خوشبختانه اکنون درمان‌های بسیار موثری در زمینه ایدز وجود دارد تا حدی که در برخی مقالات علمی گفته می‌شود ویروس HIV در حال ضعیف شدن است که به دنبال آن شانس ابتلا و انتقال بسیار کاهش خواهد یافت.
شعار ۹۰ - ۹۰ - ۹۰ و جنجال رسانه‌های خارجی
رئیسی در ادامه با اشاره به شعار ۹۰-۹۰-۹۰ تصریح کرد: این شعار به ما می‌گوید باید ۹۰ درصد بیماران را پیدا کرد و از آن تعداد ۹۰ درصد آنها را درمان کرده و از آن تعداد ۹۰ درصد بیماران باید میزان ویروس در بدن‌شان کنترل شده باشد. ما در کشور خود در زمینه شناسایی بیماران ضعیف عمل کرده‌ایم، اما خوشبختانه در زمینه درمان موفق ظاهر شده‌ایم. گاهی رسانه‌های خارجی با جنجال‌هایی که می‌کنند که ما در کشور متخصص مناسب و خبره نداریم؛ در حالی که ما اکنون حتی برخی از متخصصین خود را برای کمک به سایر کشورها می‌فرستیم.
۳۷.۹ میلیون مبتلا به ایدز در دنیا
معاون بهداشت وزیر بهداشت اظهار کرد: اکنون ۳۷.۹ میلیون نفر مبتلا به ایدز در جهان زندگی می‌کند که ۷۹ درصد مبتلایان زنده نسبت به بیماری خود آگاهی داشته و ۷۸ درصد از آنها به درمان دسترسی دارند و ۸۶ درصد افراد تحت درمان توانسته‌اند پاسخ مناسبی از درمان خود دریافت کنند. خوشبختانه در جهان با افزایش منابع برای مبارزه برای آگاهی رسانی و مبارزه در خصوص HIV، مرگ ناشی از این بیماری بسیار کاهش یافته است؛ به طوری که مرگ ناشی از این بیماری که در سال ۲۰۰۱ میلادی ۱.۴ میلیون نفر بود در حال حاضر به ۷۷۰ هزار نفر رسیده است.
افراد آسیب‌پذیر؛ ۹۵ درصد مبتلایان جدید HIV
وی در ادامه با اشاره به این که ۹۵ درصد موارد مبتلای جدید به HIV جزو افراد آسیب پذیر هستند، گفت: این به ما نشان می‌دهد افراد آسیب پذیر ارتباط مستقیم با ابتلا به HIV دارند که همین مسئله گویای این امر است که وزارت بهداشت به تنهایی قادر به رفع این مشکل نیست و در زمینه افراد آسیب پذیر نهادهای دیگر نیز باید به ما کمک کنند.
سل، عامل اصلی مرگ در مبتلایان HIV
رئیسی با اشاره به این که ویروس HIV مختل کننده و تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن است، تاکید کرد: به همین علت بیماری‌های مختلف می‌توانند بیمار مبتلا به HIV را بیشتر از سایرین تحت تاثیر قرار دهند؛ به عنوان مثال بیماری سل یکی از این بیماری‌ها است. بیماری سل در جهان عامل مرگ ۱.۳ افراد مبتلا به ایدز است و می‌توان گفت سل عامل اصلی مرگ در بین مبتلایان به HIV است. طبق تحقیقات صورت گرفته ۹۰ درصد از موارد مبتلا به سل در سال ۲۰۱۷ میلادی همزمان به ایدز مبتلا بوده‌اند.
تخمین وجود ۶۰هزار مبتلا به HIV در ایران
شناسایی ۴۰۵۳۷ بیمار مبتلا در کشور
رئیسی ادامه داد: طبق گزارشات در پاییز سال ۲۰۱۹ میلادی تخمین می‌زنیم که ۶۰ هزار فرد مبتلا به HIV زنده در کشورمان وجود دارد. همچنین ۴۰ هزار و ۵۷۳ مورد بیمار HIV در کل کشور به ثبت رسیده است که ۱۸ هزارو ۹۳۸ نفر این افراد فوت کرده و ۲۱ هزار و ۶۳۵ نفر در قید حیات هستند.
شناسایی ۱۰۰۰ مبتلا به ایدز در نیمه نخست امسال
وی ادامه داد: در شش ماه اول سال جاری هزار نفر مبتلای به ایذر شناسایی کرده‌ایم که ۶۹ درصد آنها مرد و ۳۱ درصد زن بوده‌اند. روند ابتلا به بیماری در بین زنان و مردان تقریبا با ارقام مشابهی در سال‌های ۹۶ و ۹۷ طی می‌شد اما به طور کلی ۸۲ درصد مبتلایان مرد و ۱۸ درصد آنها را زنان تشکیل می‌دهند.
تزریق با سرنگ مشترک در صدر علل ابتلا به ایدز
معاون بهداشت وزیر بهداشت در خصوص آمار ابتلا به بیماری از روش‌های مختلف تصریح کرد: تزریق با سرنگ مشترک ۶۰.۱ درصد، رابطه جنسی پر خطر ۲۲.۲ درصد و انتقال بیماری از مادر به کودک ۱.۷ درصد سهم دارد. خوشبختانه در سالیان گذشته به علت از بین رفتن برخی از تابوها و در اختیار قرار دادن سرنگ به افراد معتاد آمار ابتلا به ایدز از طریق استفاده از سرنگ مشترک با روند کاهشی رو به رو بوده است. البته همزمان با این اتفاق روند اعتیاد تزریقی در کشور رو به کاهش است و آگاهی این افراد نسبت به معضلات استفاده از سرنگ مشترک افزایش یافته است.
افزایش موارد ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی پرخطر
رئیسی با اشاره به این که نسبت ابتلا به بیماری از طریق سرنگ مشترک با رابطه جنسی پر خطر تغییر کرده است، گفت: در شش ماه اول امسال مشاهده می‌کنیم که جای این دو با یکدیگر عوض شده است. خوشبختانه روند درمان در کشور ما از سال ۲۰۰۷ میلادی تا سال ۲۰۱۹ روند قابل قبولی بود؛ اما همچنان افرادی هستند که علیرغم شناسایی از سیستم ما خارج می‌شوند. این افراد عموما کسانی هستند که محل زندگی ثابتی نداشته و جزو همان افراد آسیب پذیر حساب می‌شوند.
راه‌اندازی ۱۹ آزمایشگاه تشخیص HIV در کشور
کلینیک‌های سیار در مناطق محروم
وی در خصوص اقدامات صورت گرفته از سوی وزارت بهداشت برای شناسایی و درمان این بیماری در کشور گفت: خوشبختانه علیرغم تحریم‌های موجود توانستیم ۱۹ آزمایشگاه اصلی برای تشخیص HIV در کشور ایجاد کنیم که این آزمایشگاه‌ها اقدامات بسیار مناسبی را انجام می‌دهند. همچنین برای مناطق محروم از کلینیک‌های سیار استفاده کرده و دستگاه‌های مجهزی در زمینه شناسایی و درمان این بیماری خریده‌ایم. خوشبختانه پزشکان و درمانگران بیماری ایدز در کشور که متشکل از ۲۵۱ پزشک خبره هستند شبکه بیماران عفونی کشور را تشکیل داده و تبادل اطلاعات بسیار خوبی با یکدیگر دارند. تمام این موارد در حالی است که به روزترین درمان‌ها را برای ایدز در کشور داریم.
رئیسی با اشاره به این که در ابتدای سال جاری وقوع سیل ۲۵ استان کشور را درگیر کرده بود تاکید کرد: ما حتی یک لحظه هم از حال بیماران مبتلا به ایدز ساکن این مناطق غافل نبودیم. در تمام مدت امداد رسانی، تک تک افراد شناسایی شده و همچنان داروهای خود را به صورت کاملا محرمانه دریافت می‌کردند. از مجموع ۲۰۳۷ نفر فرد مبتلا به HIV در مناطق سیل زده ۲۰۱۹ نفر آنها طی ماه اول شناسایی شده و روند درمان‌شان مانند سابق ادامه داشت.
ادامه روند شناسایی و درمان محرمانه مبتلایان ایدز در لردگان
جنجال شبکه‌های خارجی و افراد غیرمتخصص در ماجرای لردگان
رئیسی با اشاره به حواشی پیش آمده در خصوص لردگان و روستای چنارمحمودی تصریح کرد: به طور کلی تمام مراحل شناسایی و درمان بیماران کاملا محرمانه طی می‌شود؛ به طوری که حتی وزیر بهداشت نیز اسم و مشخصات تمام بیماران و تک تک آنها را ندارد، پس چگونه می‌شود تعداد مبتلایان این منطقه ناگهان فاش شده و آن حواشی به وجود می‌آید. بنده معتقد هستم اتفاقی که در خصوص ماجرای لردگان افتاد یک اشکال عمده بود نظرات غیر کارشناسی و جنجال شبکه‌های خارجی به آن دامن زدند. بنده معتقد هستم هر زمان افراد غیر متخصص وارد یک حوزه شوند مشکلات عمده‌ای برای آن حوزه پیش خواهد آمد.
نسبت‌های ناروا به بهورز روستای چنارمحمودی
وی با اشاره به این که عده‌ای به بهورز آن منطقه این نسبت را دادند که از طریق سوزن تست تشخیص قند خون عده‌ای را به این بیماری مبتلا کرده است، گفت: با مثالی این موضوع را به شما توضیح می‌دهم؛ اگر یک بیماری در اتاق عمل تحت جراحی باشد و پزشک معالج به وسیله تیغی که به خون آن بیماری که ممکن است به HIV مبتلا باشد، دستش را ببرد، شانس ابتلای پزشک به HIV از طریق خون آن بیمار تنها ۰.۶۷ درصد است؛ پس چگونه می‌شود که عده‌ای به غلط ادعا می‌کنند افراد مبتلا به ایدز در آن منطقه به دلیل تست خون قند به بیماری دچار شده‌اند.
وی افزود: خوشبختانه پس از حواشی به وجود آمده علیرغم آن که از مدت‌ها قبل اقدامات لازم را در این روستا انجام می‌دادیم، اما پوشش منطقه را توسط تیم تخصصی متشکل از متخصصان و پزشکان فوق تخصص افزایش داده و اقدام به راه اندازی مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در نزدیک ترین شهرستان به این منطقه کردیم.
آزمایش داوطلبانه HIV از مادران باردار
رئیسی با اشاره به اقدامات نظام سلامت در حوزه بیماری HIV ادامه داد: ادغام خدمات شناسایی و درمان HIV در نظام PHC در منطقه ما اولین بار در ایران صورت گرفته است. ما جهت جلوگیری از تکثر بیماری مادران بیمار را در معرض تست قرار دادیم تا شانس انتقال ایدز از مادر به فرزند کاهش یابد. در همین زمینه در سال گذشته ۸۶۵ هزار زن باردار به مراکز ما مراجعه کردند که از این تعداد ۷۱۵ هزار و ۳۸۵ نفر آنها با رضایت خود و به صورت آگاهانه تحت آزمایش HIV قرار گرفتند که توانستیم ۷۷ مورد HIV قطعی را میان آنها تشخیص داده و نسبت به درمان آنها اقدام کنیم که خوشبختانه از این تعداد مادر باردار هیچ نوازد مبتلا به HIV به دنیا نیامد.
وی در پایان با بیان این که برنامه چهارم استراتژیک کنترل ایدز در سال پایانی خود به سر می‌برد، افزود: خوشبختانه این برنامه به خوبی اجرا شده است و در حال تدوین بندهای برنامه پنجم کنترل ایدز در کشور هستیم. امیدوارم اجازه داشته باشیم تا آموزش خود را به گروه‌های هدف با قوت هر چه تمام‌تر ادامه دهیم و کسی یا کسانی برایمان مشکل ایجاد نکنند.
در این مراسم از افرادی که در لردگان ارائه خدمت کرده بودند، اعم از کارکنان شبکه بهداشت آن منطقه، مسوولان و کارکنانی که به صورت داوطلب در این منطقه حضور پیدا کرده بودند و... از سوی معاون بهداشت وزارت بهداشت تقدیر شد.