حادثه 24 - در یکی از روزهای پاییزی بود که درد تمام وجودش را فراگرفت، راهی بیمارستان شد، بنا به تشخیص پزشک بندناف به دور گردن نوزادش پیچیده بود و باید هر چه سریع‌تر زایمان انجام می‌شد، بعد از مدتی به صورت طبیعی نوزاد متولد و چند روزی در بخش ویژه بستری شد.
سرانجام این مادر ۳۳ ساله بعد از ۹ ماه سختی دومین دوره بارداری اش را پشت سرگذاشت، غافل از اینکه خونریزی پس از زایمان در او شدت یافته و با وجود تلاش های کادر پزشکی، نتوانست جان سالم به در برد و فرزندش را برای یکبار هم که شده در آغوش بکشد.
کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادران باردار یکی از شاخص‌های مهم بهداشتی، درمانی در هر کشوری است، بارداری و فرزندآوری یکی از شیرین‌ترین خاطره خانواده است و قاعدتا خانواده‌ها انتظار ندارند که با عوارض و مرگ و میر همراه باشد.
در آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت که در سال ۲۰۱۶ منتشر شده، کشور ایران جزء موفق‌ترین کشورها در دستیابی به این هدف توسعه هزاره اعلام شده و جمهوری اسلامی ایران بیش از ۷۵ درصد مرگ و میر مادران را کاهش داده است به طوریکه طی ۴۰ سال بعد از انقلاب از هر ۱۰۰ هزار زایمان ۱۸.۱ مورد مرگ و میر داشته ایم اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که امسال بنابر اخبار از ۱۳ هزار و ۷۸ مورد ولادت ثبت شده در همدان، سه مورد مرگ مادر باردار گزارش شده است.
وزارت بهداشت در حالی خبر از کاهش مرگ و میر مادران باردار را می‌دهد که بنابر اعلام مسئولان طی چند وقت اخیر هشت مادر در استان همدان بعد از زایمان جان باخته‌اند. آخرین مورد چند روز پیش اتفاق افتاد، مادری که پس از ۹ ماه بارداری بی‌دردسر و با زایمان طبیعی، نوزادش را به دنیا آورد و بی آنکه فرزندش را در آغوش بکشد، ببیند، ببوید و ببوسد، از دنیا رفت. در حال حاضر پرونده مرگ مرموز این زن در سازمان نظام پزشکی همدان باز است و رسیدگی آن منتظر پاسخ پزشکی قانونی است.
همسر این زن ۳۳ ساله با اشاره به تنظیم شکایت در زمینه مرگ همسرش اظهار کرد: امروز در اولین فرصت پیش آمده به سازمان نظام پزشکی مراجعه کردم و از این قصور واضح پزشکی شکایت کرده و درخواست رسیدگی هرچه سریع تر دارم.
حمید قنبری‌خرم در ادامه تصریح کرد: طبق صحبت های پزشک بیمارستان همسر من در روز دوشنبه هفته گذشته ساعت ۱۳ و ۲۵ دقیقه به صورت طبیعی فارغ شده اما در ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه فوت کرده و در این یک ساعت هیچ پزشکی علائم حیاتی وی را کنترل نکرده است.
وی تصریح کرد: نوزاد دو روز در بیمارستان بستری بود و یک شب که برای ملاقات نوزاد رفتم، پزشک شیفت از فوت همسرم در ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه به من خبر داد در صورتی که همان روز ساعت ۱۵ از من خواسته شد تا برای خرید بالن به بیمارستان فاطمیه بروم و وقتی علت را جویا شدم خونریزی جزئی به من گزارش شد.
قنبری‌خرم علت زایمان را پیچیده شدن بندناف به دور گردن نوزاد اعلام کرد و گفت: وقتی همسرم در شرایط خاص زایمان کرد، کنترل ثانیه ای وضعیت او وظیفه تمام اعضای اتاق عمل بوده در حالیکه نگهبان بیمارستان برای تهیه خون به بیمارستان بعثت فرستاده شده است.
وی ماجرای ابتلای همسرش به بیماری هموفیلی را تکذیب کرد و افزود: همسرم در سال ۹۳ برای زایمان فرزند اول حدود ۲۰ دقیقه در اتاق عمل بوده و تا کنون سابقه پزشکی در هیچ مرکزی نداشته است.
این همسر داغدار خاطرنشان کرد: اگر دوربین بیمارستان چک شود مشخص می شود همسرم یکساعت خونریزی داشته و هیچ کس علائم حیاتی او را چک نکرده و با قاطعیت اعلام می کنم علت حادثه قصور پزشکی بوده این در حالیست که عوامل بیمارستان معتقدند تیم خبره و پزشکان حاذق در محل بوده اند.
قصور پزشکی در مرگ مادر همدانی جایی ندارد
رئیس بیمارستان بوعلی همدان نیز درباره فوت مادر باردار همدانی گفت: بانوی همدانی به علت اختلال انعقادی(کوآگولوپاتی) جان خود را از دست داده و قصور پزشکی در میان نبوده است.
دکتر علیرضا یاوری‌کیا با بیان اینکه در چند وقت گذشته دو اتفاق نامیمون و تلخ در مجموعه بیمارستان بوعلی به وقوع پیوست که خستگی و ناراحتی زیادی را برای همه کارکنان بیمارستان برجای گذاشت، افزود: فوت خانم حسینی شعار، رئیس کتابخانه مرکزی همدان جزء خطای پزشکی بود که در کمیسیون های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت قصور پزشک معالج، علت فوت این مادر بیان شد که در این‌باره عملکرد مجموعه بیمارستان زیر سوال نرفته بود.
وی درباره سرانجام پزشک بیمار فوتی سال گذشته نیز بیان کرد: خانم دکتر مذکور از همان هفته اول این اتفاق به صورت داوطلبانه از مجموعه بیمارستان خارج شد و از استان همدان مهاجرت کرد.
فوت به علت اختلال انعقادی
رئیس بیمارستان بوعلی با تأکید بر اینکه فوت مادری که در ۲۲ مهرماه جاری رقم خورد مورد جدیدی بود که در پی آن مادر جوان به علت اختلال انعقادی(کوآگولوپاتی) جان خود را از دست داد، عنوان کرد: بیمار حوالی ساعت ۲ بعدازظهر موفق به زایمان طبیعی شد که تا مدتی پس از زایمان مشکل خاصی نداشته اما نیم ساعت بعد از زایمان دچار خونریزی شدید شد و با وجود تلاش متخصصان و تیم بیهوشی و زنان و زایمان بیمارستان، حوالی ساعت ۷ عصر این بانو فوت کرد.
وی تصریح کرد: به محض وخیم شدن حال این مادر، متخصصان ما بر سر بالین بیمار حضور داشته و ثانیه به ثانیه وضعیت بیمار را رصد می کردند که این اتفاق دردناک تا هفته ها روحیه کادر درمانی بیمارستان را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
یاوری‌کیا تأکید کرد: علت تامه فوت هنوز مشخص نیست که باید توسط پزشکی قانونی بیان شود اما باتوجه به عملکرد گروه زنان و زایمان، قصوری از جانب این تیم در این مورد دیده نمی شود.
وی عنوان کرد: کوآگولوپاتی اختلالی است که نه قابل پیش بینی و نه قابل پیشگیری است که در ۸۰ درصد از پیشرفته ترین مراکز بهداشتی جهان نیز این بیماری قابل شناسایی نیست.
این مقام مسئول اظهار کرد: بیمارستان بوعلی افتخار این را دارد که به عنوان یکی از پیشرفته ترین مراکز درمانی در سطح استان خدمات و امکانات بسیاری در حوزه زایمان طبیعی و سزارین به مردم ارائه می دهد.
مرگ ۸ مادر طی چند وقت اخیر در همدان
یاوری‌کیا درباره تکرار این اتفاق تلخ در سطح بیمارستان بوعلی نیز گفت: شش سال پیش یک مورد و طی دوسال اخیر دو مورد آمار کل فوتی های مادران این مجموعه است.
وی ادامه داد: بیمارستان بوعلی تنها بیمارستانی نیست که این اتفاق تلخ در آن رخ داده به طوریکه هشت مادر در کل استان طی چند وقت اخیر فوت کرده اند که بیمارستان بوعلی به علت خصوصی بودن انتظار بیشتری از آن می رود.
رئیس بیمارستان بوعلی ادامه داد: در این مجموعه در طول ماه ۱۵۰ تا ۲۰۰ مورد زایمان طبیعی و سزارین انجام می پذیرد که به طور میانگین ۷۵ درصد آنها سزارین و ۲۵ درصد زایمان ها طبیعی هستند.
شکایت خانواده مرحومه از کادر درمانی بیمارستان بوعلی
رئیس سازمان نظام پزشکی همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه صبح امروز خانواده مرحومه شکایت خود را از کادر درمانی بیمارستان ثبت کرده اند، یادآور شد: در حال حاضر همه منتظر پاسخ پزشکی قانونی برای علت اصلی فوت این مادر هستند و تا رسیدن پاسخ از سوی پزشکی قانونی اعلام نتیجه امری سخت است.
دکتر علیرضا مدرکیان تصریح کرد: تشخیص پزشکی قانونی تکلیف شکایت خانواده متوفی را روشن خواهد کرد.
نتایج اولیه نشانی از قصور پزشکی ندارد
مدیرکل پزشکی قانونی استان همدان نیز به خبرنگار ایسنا گفت: کالبد شکافی اولیه انجام شده و نتایج اصلی دوماه آینده مشخص خواهد شد. طبق نظریه اولیه ردی از قصور پزشکی دیده نمی شود.
دکتر علی احسان صالح تأکید کرد: دادن نظر قطعی با آزمایشات اولیه کمی مشکل است اما آنچه تا کنون دیده شده عوارض مربوط به بیماری انعقادی بوده و چنانچه قصور پزشکی رخ داده بود، به خوبی قابل تشخیص بود.
فوت مادر همدانی غیرقابل پیش بینی و کنترل بود
یک متخصص زنان و زایمان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه فوت مادر همدانی غیرقابل پیش بینی و کنترل بود و نباید گله ای از کادر بیمارستان داشت، اظهار کرد: مرگ هر مادری تأسف برانگیز و و مصیبت بار است.
دکتر مرضیه فریمانی درباره اتفاق اخیر فوت مادر باردار در بیمارستان بوعلی نیز گفت: این مادر جوان به علت اختلال انعقادی خون فوت کرد که مطابق با آمبولی مایع آمینوتیک است که این اتفاق به هیچ عنوان قابل پیش بینی و شناسایی نیست چرا که در پی تولد نوزاد، موادی از نوزاد آزاد و در خون مادر وارد می شود و بعضی مادران به صورت بسیار شدیدی به آن حساسیت نشان می دهند. این بیماری گرچه نادر است اما در کشورهای پیشرفته نیز علل بالای ۷۰ درصد مرگ و میر مادران را تشکیل می دهد و بازماندگان هم با آسیبهای جدی مغزی باقی می مانند.
رئیس مرکز IVF بیمارستان فاطمیه همدان درباره شکایت خانواده متوفی از کادر پزشکی بیمارستان بوعلی نیز گفت: بازماندگان همیشه فکر می کنند عوامل بیمارستان کاری برای زنده ماندن بیمار انجام نمی دهند درحالیکه اینگونه نیست و پزشکان با جان و دل در موارد خاص تلاش می کنند.
وی در ادامه بیان کرد: بارداری در نظر برخی امری سهل و ممتنع است و از آنجایی که برخی شاهد زایمان بوده و یا در منزل زایمانی را دیده اند، گمان می کنند این مسئله بسیار ساده است در حالیکه اینگونه نیست. در گذشته برخی مرگ و میرها با عنوان «آل زائو را برد» فیصله داده می شد و هیچ وقت هم آل مشخص نمی‌شده و برخی نیز با بیان ضرب المثل «زن باردار یک پایش پای گور است» به سختی زایمان و بارداری اشاره می کرده اند.
هدف رسیدن به ۸ مرگ مادر در هر ۱۰۰ هزار است
فریمانی افزود: کشور ما در گذشته آمار مرگ و میر مادران باردار را در هر ۱۰۰۰ نفر مطرح می کردند اما اکنون با پیشرفت مسائل پزشکی، این معیار به هر ۱۰۰ هزار نفر خلاصه شده است؛ به عنوان مثال در سال ۱۳۵۶ زمانی که وارد دانشکده پزشکی شدم آمار مرگ و میر مادران ۲۷۶ در هزار زایمان بود و طی سالهای اخیر به ۱۸ تا ۲۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر رسیده و هدف ما رسیدن این رقم همانند کشورهای پیشرفته به هشت مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر است به طوریکه مراقبت های قبل، حین و بعد از بارداری همچنین سزارین های به موقع جلوی بسیاری از مرگ و میرهای زنان باردار را گرفته است.
وی با بیان اینکه پزشکی شغل مشکلی است که فرد تمام زندگی و خانواده اش از کار وی متأثر می شود، ادامه داد: متأسفانه کم توجهی برخی از رسانه ها و نشر اخبار زرد از اتفاقات بیمارستان ها و کادر پزشکی، بدگمانی به جامعه پزشکی را در پی خواهد داشت و در آینده کمتر پزشکی به معالجه بیماران پرخطر و مشکل دار خواهد پرداخت و از سویی دیگر پزشکان پس از فارغ التحصیلی کشور را ترک می کنند و ما با کاهش نیروی انسانی متخصص مواجهه خواهیم شد.
پزشکان نمی‌توانند جلوی مرگ همه افراد را بگیرند
این متخصص زنان و زایمان با تأکید بر اینکه در مواجهه با هر مسئله ای باید منطقی برخورد کنیم، تصریح کرد: این تصور که پزشکان می توانند جلوی مرگ همه افراد را بگیرند را باید از ذهن خارج کرد چرا که هر انسانی طعم مرگ را خواهد چشید و پزشکان نیز در این دایره خواهند بود.
وی اضافه کرد: سالیانه افراد بسیاری در تصادفات رانندگی و سوانح مشابه جان خود را از دست می دهند و کسی در این باره خبری نمی زند و پیگیری نمی کند اما برای این بیماری که مشکل غیرقابل پیش بینی داشته، همه رسانه ها بسیج شده اند.
فریمانی بیان کرد: در همه مشاغل افرادی وجود دارند که ممکن است غیرحرفه ای کار کنند و شغل پزشکی هم مستثنی نیست اما در حرفه پزشکی به جرأت می گویم بسیار بسیار کم است به طوریکه لباس سفیدی که ما بر تن داریم اگر ذره ای سیاهی بر آن نقش ببندد، بلافاصله دیده می شود.
وی با تأکید بر اینکه متأسفانه برخی از رسانه ها فقط به فکر تهییج افکارعمومی و زدن تیترهای پررنگ و دهان پرکن هستند و به اثری که در پی زدن یک خبر منتشر می کنند، نمی اندیشند، خاطرنشان کرد: ۱۰ تا ۲۰ درصد بیمارانی که با انعقاد خونی باقی می مانند اغلب با عوارض شدید مغزی باقی عمر خود را می گذراندند.