حادثه 24 - با توجه به شرایط حاکم بر زندان و کم تحرکی زندانیان، نیاز به فعالیت‌های ورزشی برای مددجویان بسیار ملموس است چرا که امکان تحرک و فعالیت در زندان به مراتب کمتر از جامعه بیرونی است؛ بنابراین از برنامه‌های مفید برای تقویت بعد جسمانی، بعد روانی و پر کردن اوقات فراغت زندانیان، فعالیت‌های ورزش زورخانه با حرکات موزون پر نشاط با موسیقی حماسی مرشد و سرایش اشعار حماسی از باور‌های دینی و مذهبی است.
در ادبیات ایرانی «پهلوان» واژه‌ای جذاب و احترام برانگیز است. به ویژه اگر شخصیت توصیف کننده این کلمه دارای یک نفس مهذب باشد. منش پهلوانی، آیین فتوت و جوانمردی در دوره تاریخی ایران اگر بازخوانی و بررسی شود سیر تکوینی آن همراه با رواج اندیشه‌های الهی دین اسلام در مورد جایگاه رفیع انسان و پرورش همزمان «تن پهلوان با جان خردمند» یکی بوده است.
بر همین اساس؛ سازمان جهانی یونسکو، ورزش پهلوانی و باستانی ایران را به عنوان میراث فرهنگ بشری چند بعدی (فرهنگی، هنری، دینی و اخلاقی) بر اساس یک روح حماسی وطن‌دوستی و هدیه ملت ایران به تمدن بشری جهان قلمداد کرده و آن را در فهرست میراث معنوی خود ثبت کرد. در طول سال‌های دراز تاریخی از افسانه‌های منظوم و منثور تا رسوم و سنن احیا تمدن ایرانی شامل عقاید و آموزه‌های دینی، شعر و ادبیات حماسی، عرفان و اخلاق است که در پیوند با یکدیگر زندگی حماسی ایرانی را خلق و تصویف کرده‌اند.
از زمان تمدن اشکانیان در ایران که موجب جمع شدن دست سلوکیان و یونانیان از سرزمین ایران شده است، واژه پهلوان (سخت جان درشت اندام و قوی) متداول‌ترین توصیف انسان‌های تاثیرگذار در رزم و شدائد زندگی بودند که باعث ارتقای نفس و روح خود همزمان با نجات گروه، قبیله یا جامعه شده‌اند. از نگاه مردم پهلوان داقعی کسی است که در کنار اندام ورزیده و توانا، جوانمرد و فروتن است. رذیلت‌های اخلاقی در او راه ندارد و خیر و نیکی را برای همه می‌خواهد.
بر پایه این گزارش؛ آموزه‌های فرهنگ ایرانی از جمله راست‌کرداری، وطن‌دوستی، بی‌آزاری، پاکدامنی، حیا و ... و همچنین اهمیت زیاد این آموزه‌ها در متون و توصیه‌های دین اسلام، بیشترین تاثیر را بر ورزش باستانی و پهلوانی زورخانه داشته است.
امام علی(ع) نماد فتوت و جوانمردی
واژه «فتی» در سور‌های انبیا و کهف برای توصیف حالات و منش زندگی پیامبرانی، چون یوسف، ابراهیم، موسی، اصحاب کهف و محمد مصطفی (ص) آمده است. در منابع دینی و مذهبی نیز با توجه به سیره عملی و رفتاری مولای متقیان(ع)، این امام بزرگوار را به عنوان شخصیت برجسته و نماد فتوت می‌شناسند.
شرح قصص قرآنی در احوالات پیامبران (ص) و سیره مردمداری انبیاء الهی (ع) یک نمونه کامل بهره‌مندی دین اسلام از منش جوانمردی است و این شیوه تربیتی در اسلام بسیار مورد توصیه و تاکید است، بر همین اساس تربیت و اصلاح رفتار بر اساس این آموزه‌های دینی به خصوص در مورد انسان‌های به خطا رفته مورد توصیه است.
در همین راستا سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور با اهمیت قرار دادن این نکته دینی در تربیت و اصلاح نفوس به خطا رفته، بر ترویج معارف اسلامی از طریق آداب ورزش زورخانه‌ای در تثبیت ارزش‌های اسلامی و فرهنگ غنی ایرانی تاکید دارد.
برگزاری مسابقات در سطوح و رشته‌های مختلف در المپیاد‌های باشکوه ویژه ورزش پهلوانی زندانیان، انعقاد تفاهمنامه‌های همکاری برای رشد و ارتقای سطح این ورزش و همچنین صرف هزینه برای ساخت، بازسازی و تجهیز گود‌های زورخانه در زندان‌ها از اقداماتی است که باعث شده است این ورزش در زندان‌ها طرفداران زیادی داشته باشد.
برگزاری جشن‌های گلریزان آزادی زندانیان نیازمند در گود‌های زورخانه زندان‌ها و مراکز تحت نظارت هیئت‌های ورزشی، علاقه‌مندی مدیران و کارکنان به رواج این ورزش در بین زندانیان و بهره بردن از ظرفیت آن در آزادی زندانیان جرایم غیرعمد، از جمله علل و موضوعات مهم در سازمان زندان‌ها برای اهمیت به این ورزش است.
علاقه‌مندی برای حضور روزانه در برنامه‌های تمرینی همراه با ضرب و زنگ زورخانه زیر نظر مربیان و مرشد‌های تربیت شده یا علاقه‌مند در بین مددجویان باعث رواج روزانه این ورزش از صبح آغازین تا عصر شده است.
چرا ورزش برای زندانیان ضروری است؟
با توجه به شرایط حاکم بر زندان و کم تحرکی زندانیان، نیاز به فعالیت‌های ورزشی برای مددجویان بسیار ملموس است چرا که امکان تحرک و فعالیت در زندان به مراتب کمتر از جامعه بیرونی است؛ بنابراین از برنامه‌های مفید برای تقویت بعد جسمانی، بعد روانی و پر کردن اوقات فراغت زندانیان همین فعالیت‌های ورزش زورخانه با حرکات موزون پر نشاط با موسیقی حماسی مرشد و سرایش اشعار حماسی از باور‌های دینی و مذهبی است.
با گسترش فعالیت زورخانه‌ها در زندان‌ها، خلاق و پهلوانی در زندان رواج پیدا می‌کند و محیط آرام و معنوی را در بین زندانیان ورزشکار این رشته به وجود می‌آورد که این نکته در کنترل زندان و ایجاد نظم برای مربیان و مراقبان زندان‌ها بسیار مهم است. بر همین اساس رواج ورزش زورخانه‌ای در زندان یکی از برنامه‌های مهم سازمان زندانهاست.
روح جوانمردی و پهلوانی در زندان ارومیه جاریست
بر اساس این گزارش؛ گود زورخانه حضرت علی (ع) زندان ارومیه ۴ سال پیش در مساحت ۳۰۰ متری با معماری استاندارد مورد تایید فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی برای آموزش و تربیت جسم و جان زندانیان احداث و از اولین روز‌های بهره‌برداری، مورد علاقه مددجویان قرار گرفت به نحوی که این واحد در مناسبت‌های دینی و ملی بسیار شلوغ و میزبان برنامه‌های خاص بزرگداشت است.
بر اساس اعلام مسئولین فرهنگی و تربیتی زندان ارومیه روزانه ۱۰۰ زندانی ورزشکار در دو نوبت صبح و ظهر و در گرو‌های ۵۰ نفری زیر نظر ۴ مرشد و ۲ مربی تمرینات خود را به مدت ۲ ساعت در وعده صبح و ظهر انجام می‌دهند. نرمش، بدنسازی و تمرین هنر‌های پهلوانی، میل و سنگ و کباده، تمرین چرخ و شنا... ورزش‌های مورد علاقه زندانیان است که با رعایت منش پهلوانی و احترام به مرشد و پیشکسوتان ورزش انجام می‌شود.
ماجرای یک زندانی محکوم به قصاص که مربی ورزش زورخانه‌ای شد
کریم مربی این رشته ورزشی محکوم به قصاص نفس است که سومین سال حضور خود را هر روز بابرنامه‌های ورزش زورخانه سپری می‌کند.
او می‌گوید: سه سال پیش طی آشنایی با یک زندانی ورزشکار این رشته به صورت خودآموز و با تمرینات انفرادی که در کنار زمین والبیال زندان انجام می‌داده اصول و فنون این ورزش را آموخته است.
وی که حالا مربی بیش از ۵۰ زندانی روزانه است، ادامه می‌دهد: بخش عمده حرکات را در ۳ یا ۴ ماه تمرینات روزانه یاد گرفته و هر روز ۴ ساعت وقت خود را در گود زورخانه می‌گذراند.
این زندانی عنوان می‌کند: بیرون از محیط زندان به این ورزش علاقه داشتم، اما اصلا دنبالش نرفتم و صد حیف که از آن غافل شدم.
در دلش امید سرشاری موج می‌زند و گویی منتطر اتفاقات تازه است. او می‌گوید: در این ورزش به خودشناسی رسیده است و مطمئن است خداوند به برکت توسل‌هایش دری از رحمت برایش باز خواهد کرد.
پرویز، قهرمان میل‌بازی زندانیان استان و راه یافته به مسابقات کشوری در سال گذشته است. او قبل از شروع نرمش روزانه بیش از یک ساعت به انجام تمرینان نمایشی با میل می‌پردازد و در حین انجام ورزش با اذن و اجازه مرشد میاندار میل‌بازی است.
افشین یکی دیگر از زندانیان علاقمند به ورزش زورخانه‌ای می‌گوید: در بیرون از زندان چند جلسه با کمک یکی از دوستانش تمرین مرشدی و ضرب‌گیری انجام داده است ولی بعدا همه آنچه را که آموخته بود فراموش کرد. او حالا یکی از مرشد‌های توانای زندان شده است و روزانه با صدای ضرب و زنگ او بیش از ۱۰۰ زندانی تمرین می‌کنند. به گفته خودش از حال معنوی مرشد در جایگاه والای این ورزش بهره زیادی برده و می‌گوید آرامش امروزش را مدیون این ورزش است.
بیش از ۲۰ زندانی تازه کار در کنار گود روزانه به انجام حرکت‌های ورزشی و نرمش عمومی مشغول هستند. یکی از آنها می‌گوید: همین که در بند و زندان تن خود را آماده و جان خود را با ورزش پهلوانی صفا می‌دهیم شاکریم و از مسئولان تقدیر و تشکر داریم.
به گفته مسئول تربیت بدنی زندان ارومیه سال گذشته تجهیزات کامل یک باشگاه درجه یک برای تمرینات ورزشی به همت مسئولین زندان‌های استان آذربایجان غربی تهیه شده است و هم اکنون در سطح استان به ادعای مسئولین تربیت بدنی و هیئت ورزش‌های پهلوانی گود زورخانه زندان ارومیه یکی از بهترین و مجهزترین باشگاه‌های ورزشی است.
برنامه‌های فرهنگی ویژه اعیاد و مناسبت‌های شهادت، وفات و به خصوص ماه مبارک رمضان و برنامه هیئت مذهبی زندان در گود زورخانه برگزار می‌شود و مورد استقبال زندانیان و مسئولین قرار گرفته است.
یکی از زندانیان می‌گوید: چند بار وسط گود زورخانه نماز به جماعت برگزار شده است و این نشان از قداست معنوی ورزش پهلوانی و گود زورخانه است.
تشکیل تیم در رشته ورزش کشتی پهلوانی و فنون رزمی و پهلوانی همراه با نمایش‌های انفرادی و گروهی، اقدامات مسئولان فرهنگی زندان ارومیه برای شرکت در برنامه‌ها و حضور موثر در مسابقات کشوری در اولویت فعالیت‌های فرهنگی ورزشی در زندان ارومیه قرار دارد.
بر پایه این گزارش؛ با توجه به فضای بسته زندان سعی می‌شود با ارائه آموزش‌های مختلف در بخش‌های فرهنگی، حرفه‌آموزی، مشاوره و ورزش به زندانیان جرایم مختلف، تمام اوقات فراغت آنها به طور مفید پر شده، تا از آسیب‌ها و خصوصا گرایش آنها به رفتار‌های پرخطر کاسته و پیشگیری شود. در این بین نقش مهم ورزش در اصلاح و تربیت مجرمین و زمینه‌سازی برای بازگشت آنان به یک زندگی سالم، بر هیچ کس پوشیده نیست.
ورزش علاوه بر سلامتی جسم باعث سلامت روح و روان آدمی نیز می‌شود؛ ورزش در زندان‌ها به منظور سلامتی تن و روان و ایجاد نشاط در مددجویان و پرکردن اوقات فراغت به طور مفید و پیشگیری از عوارض روحی و جسمی به کار می‌رود. مطالعاتی که در مورد تأثیر ورزش به عمل آمده مبین آن است که در تاریخ بشر همواره شادابی و سلامت فکری توأم با سلامت جسمی بوده و این دو ازهم جدایی ناپذیرند. این شادابی و سلامت ذهنی نقش تعیین کننده‌ای در اصلاح رویه‌های رفتاری و کاهش گرایش افراد به سمت آسیب‌های اجتماعی دارد.
با توجه به اینکه زندانیان بخش زیادی از اوقات خود را در طول روز به بیکاری می‌گذرانند و از سوی دیگر با توجه به نیاز شدید به تحرک و نشاط برای حفظ سلامت بدن، ایده راه‌اندازی زورخانه در زندان بسیار ایده جالب و درخور توجهی بوده است.
به گواه مسئولین زندان ارومیه این ورزش طرفداران زیادی دارد و روز به روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. بنابراین نیاز است که مسئولان سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور برنامه‌های ویژه‌ای را برای توسعه ورزش به ویژه ورزش‌های زورخانه‌ای در زندان‌ها داشته باشند.
آخرین اخبار «حقوقی و قضایی» را در صفحه حقوقی و قضایی حادثه 24 بخوانید.
صفحه اینستاگرام حادثه 24 را در اینجا دنبال کنید.