حادثه 24 -سازمان جهانی بهداشت در پی شیوع آبله میمونی اعلام وضعیت اضطراری کرد. هشداری که برای دومین بار طی 2 سال اخیر با شیوع امپاکس در کنگو و گسترش آن به همسایگان این کشور آفریقایی صادر شد. هرچندکه این بیماری با کرونا تفاوت های فاحشی دارد و نمی تواند به شدت کرونا باشد؛ اما کمیته امنیت بهداشت اروپا خواستار اقدام جهانی برای ریشه کن کردن امپاکس و جلوگیری از ایجاد چرخه وحشت دیگر به خاطر سهل انگاری شد.
ماجرا با شناسایی سویه خطرناک تر آبله میمونی از نظر میزان کشندگی و سرعت سرایت شروع شد؛ سویه «clade Ib». به خاطر اطلاع رسانی کم، این سویه به سرعت از مرزها عبور می کند. چراکه مهمترین راه انتقال آن تماس از نزدیک و بدترین ویژگی آن سرایت از راه های ساده تر از تصور ما؛ همچون لمس ملافه و لباس های آلوده است.
علائم بیماری
این بیماری با ورود ویروس Mpox به بدن و بروز علائمی مانند بثورات پوستی (ضایعات مخاطی دردناک)، بزرگ شدن غدد لنفاوی و تب شروع می شود. بثوراتی که می تواند از 2 تا 4 هفته همراه تب، گلودرد، سردرد، کمردرد، ضعف شدید و دردهای عضلانی همراه باشد. راه های انتقال آن تماس مستقیم با فرد، حیوان یا اقلام آلوده است. در دوران بارداری ممکن است به جنین یا نوزاد منتقل شود.بثورات دردناک 1 تا 3 روز پس از شروع تب، روی صورت و سایر اندام ها حتی غشاهای مخاطی دهان، دستگاه تناسلی و قرنیه ظاهر می شود. در نهایت بثورات خشک و پوسته شده و می ریزند. اغلب جای آنها باقی نمی ماند.
سویه های آبله میمونی
تفاوت های کلیدی میان سویه جدید خطرناک تر و سویه سال 2022، این بیماری را به دو گونه مجزا طبقه بندی می کند: سویه کلاد I و سویه کلاد II که هرکدام زیرشاخه های دیگری دارند. کلاد I با زیرشاخه های Ia و Ib که خطرناکتر است و کلادII با زیرشاخه های IIa IIb.تاکنون موارد ابتلا به سویه مرگبار«clade Ib» در کشورهای کنگو، سوئد، بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا گزارش شده است. اما کشورهای آسیایی همچون پاکستان و تایلند هم از این ویروس مصون نمانده و مواردی از ابتلا را گزارش داده اند. بسیاری کشورها برای پیشگیری از گسترش این ویروس از مسافران خواسته اند قبل از عزیمت به نواحی در معرض خطر، واکسن mpox دریافت کنند.
وضیعت بحرانی آفریقا
ماجرای شیوع آبله میمونی از کنگو شروع شد. زمانی که وزارت بهداشت این کشور از شناسایی سویه های متفاوت بیماری آبله میمونی به نام های «clade I» و «clade Ib» گزارش داد. از ژانویه 2023 تاکنون کنگو درگیر آبله میمونی است و 27هزار مورد ابتلا و 1100 نفر مرگ ومیر ناشی از این بیماری را اعلام کرده که متاسفانه قربانیان بیشتر کودکان هستند.
از دیگر کشورهای آفریقایی درگیر، بوروندی است که تا تاریخ 9 آگوست، 61 مورد ابتلا به سویه خطرناک را گزارش داد. وزارت بهداشت کنیا هم 29 ژوئیه از شناسایی اولین مورد ابتلا به سویه کشنده «clade Ib» خبرداد. رواندا تا تاریخ 7 آگوست، 4 مورد و اوگاندا 2 مورد ابتلا به سویه خطرناک را شناسایی کردند که به تایید سازمان جهانی بهداشت تا تاریخ مذکور هیچ تلفاتی در این کشورها گزارش نشده است.اروپائیان هم از این ویروس در امان نماندند و اولین مورد ابتلا به سویه کشنده در قاره سبز از سوئد شروع شد. مقامات بهداشتی سوئد گفتند که این فرد در بازگشت از آفریقا مبتلا شده بود که تحت درمان قرار دارد.آرژانتین هم به تازگی از قرنطینه یک کشتی باری در رودخانه پارانا به دلیل مشاهده یک مورد مشکوک به آبله میمونی خبر داد. به گفته مقامات بهداشت این کشور در امریکای جنوبی، ضایعات پوستی کیستی روی قفسه سینه و صورت یکی از خدمه کشتی با ملیت هندی وجود داشته است.
وضعیت کشورهای نزدیک ایران
مقامات بهداشتی پاکستان روز جمعه 26 مردادماه از ابتلای حداقل یک نفر به ویروس آبله میمونی به خبرگزاری رویترز خبر دادند. وزارت بهداشت پاکستان اعلام کرد که فرد مبتلا در حال بازگشت از کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده ولی این کشور موفق به شناسایی سویه ویروس نشده است. سخنگوی وزارت بهداشت پاکستان گفت: آزمایشات در حال انجام است و تا زمانی که روند کامل نشود، معلوم نیست بیمار به کدام سویه امپاکس مبتلاست.درحالی که اداره بهداشت استان شمالی خیبر پختونکوا پاکستان اظهارات قبلی مبنی بر شناسایی 3 بیمار مبتلا به آبله میمونی طی هفته مذکور، در بدو ورود از امارات متحده عربی را رد کرد. یکی از ماموران بهداشت ناحیه مردان خیبر پختونخوا به رویترز گفت: مکان دقیق ابتلای این بیمار به امپاکس مشخص نیست ولی اخیرا از عربستان بازگشته بود. دکتر جاوید اقبال هم گفت: آزمایش های اولیه از بیمار مبتلا به امپاکس در بیمارستانی در مرکز شهر پیشاور انجام شد و مشاوره لازم را دریافت کرد. اما چند ساعت بعد زمانی که به خانه فرد مبتلا مراجعه می کنند همسایگانش خبر می دهند که او همراه خانواده اش به منطقه دیگری رفته است. دیگر اطلاعاتی از این فرد در دسترس نیست.رسانه های خبری ازجمله یاهو اخیرا از شناسایی ویروس کشنده امپاکس در جزیره تایلند خبر داده اند که اولین مورد مرگبار این ویروس در آسیا به شمار می آید. مقامات بهداشتی تایلند اطلاع دادند مردی اروپایی که از آفریقا وارد این جزیره شده بود به سویه کشنده امپاکس مبتلا بود. وزارت بهداشت تایلند در بیانیه ای تاکید کرد: «بخش کنترل بیماری ها در تایلند نتیجه آزمایشاتی که نشان می دهد این بیمار اروپایی به ویروس کشنده امپاکس آلوده شده را تایید می کند. 43 نفر دیگر که در تماس نزدیک با این فرد بوده اند تاکنون علائمی از خود بروز نداده اند ولی تحت نظر هستند و این نظارت تا 21 روز ادامه دارد.»وزارت بهداشت فیلیپین هم اعلام کرد که کادر درمان این وزارتخانه به تازگی دو مورد جدید ابتلا به امپاکس از نوع کم خطر را شناسایی کرده و تعداد مبتلایان این کشور جمعا به سه نفر رسید.