حادثه 24 - سرانجام پس از حدود یک دهه توقف و انتظار، سال 1400 توسط دولت سید ابراهیم رئیسی پس از تدوین آیین‌نامه اجرایی آن، عملیاتی شد و تمام معلمان در رتبه‌های «آموزشیار معلم»، «مربی معلم»، «استادیار معلم»، «دانشیار معلم» و «استاد معلم» طبقه‌بندی شدند.
معلمان متناسب با رتبه کسب شده از افزایش حقوق بهره‌مند شدند و به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش با اجرایی شدن قانون رتبه‌بندی، حداقل 26 درصد به حقوق هر معلم مشمول اضافه شد
هدف اصلی رتبه‌بندی معلمان، افزایش کیفیت در نظام آموزش و پرورش کشور و حمایت بیشتر از معلمانی است که در کار تدریس خود به دنبال ارتقا و کیفیت هستند اما اکنون، عمده هدف این قانون به بهبود وضعیت معیشت معلمان خلاصه شده است و هدف اصلی یعنی افزایش کیفیت آموزش و پرورش از طریق حمایت از معلمان توانمند و خلاق‌تر در فرع موضوع قرار گرفته است!
این حال، فاز نخست رتبه‌بندی معلمان با اتمام رسیدگی به اعتراضات معلمان به آخر خط رسید و اکنون قرار است در گامهای بعدی با تغییر آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان، تغییراتی در شیوه کار ایجاد شود.
با وجود آنکه دولت سیزدهم با اختصاص بیش از 50 هزار میلیارد تومان، سرانجام پس از یک دهه انتظار، رتبه‌بندی معلمان را اجرا کرد اما با اتمام فاز نخست این طرح همچنان برخی معلمان از وضعیت پرداختی‌ها به واسطه رتبه‌بندی ناراضی هستند.
به عنوان مثال برخی معلمان بازنشسته سال 1401 نسبت به اعمال نشدن رتبه‌های کسب شده بعد از اعتراض، معترض هستند آن هم با وجود آنکه مسئولان وزارت آموزش و پرورش از بسته شدن پرونده رتبه‌بندی بازنشستگان خبر می‌دهند.
برخی معلمان هم میزان افزایش حقوق پس از اجرای رتبه‌بندی را با توجه به تورم اقتصادی موجود در کشور در بهبود وضعیت زندگی معلمان تأثیرگذار نمی‌دانند و در نهایت رتبه‌بندی معلمان نتوانسته معیشت معلمان را نسبت به باقی کارکنان دولت ارتقا دهد.
در این گزارش با تعدادی از معلمان گفت‌وگویی داشتیم تا از میزان افزایش حقوق آنها پس از اجرای رتبه‌بندی و اعمال رتبه‌های جدید پس از اعتراضات مطلع شویم؛ نکته مهم در این گفتگو‌ها، احراز این مسئله بوده که اختلاف پرداختی هر رتبه با رتبه بالاتر بر اساس قانون رتبه‌بندی، چقدر باید باشد و در عمل اختلاف پرداختی بین رتبه‌های مختلف، چقدر بوده!
معلمان بازنشسته ناراضی از اعمال نشدن رتبه جدید
یکی از معلمان بازنشسته استان کرمانشاه درباره رتبه‌بندی خود گفت: 30 سال سابقه خدمت دارم با مدرک لیسانس، رتبه 3 را کسب کردم که بعد از اعتراض به رتبه 4 ارتقا یافتم اما حقوقم با احتساب افزایش امسال به میزان 18 میلیون و 100 هزار تومان با رتبه 3 محاسبه و پرداخت می‌شود و رتبه 4 در حقوق بازنشستگی اعمال نمی‌شود در حالیکه اگر رتبه 4 اعمال شود میزان حقوقم به 19 میلیون و 700 هزار تومان می‌رسد.
معلم بازنشسته دیگری که سال 1401 از استان خراسان شمالی بازنشسته شده با 30 سال سابقه کار و مدرک تحصیلی کارشناسی گفت: 30 سال در روستا خدمت کردم و معلم کلاس 6 پایه بودم؛ به مدت 7 سال هم مدیر مدارس روستایی بودم اما رتبه 2 را کسب کردم که پس از اعتراض به رتبه 4 ارتقا یافتم اما حقوقم همچنان براساس رتبه 2 پرداخت می‌شود و میزان حقوق دریافتی‌ام 17 میلیون تومان است.
معلم بازنشسته سال 1401 از استان گیلان با 30 سال سابقه کار و مدرک تحصیلی فوق دیپلم نیز می‌گوید: ابتدا رتبه 2 را کسب کردم که بعد از اعتراض به رتبه 3 ارتقا یافتم اما حقوقم را همچنان با رتبه دو پرداخت می‌کنند که مبلغ آن 14 میلیون تومان است.
علی فرهادی؛ معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش درباره مشکل این گروه از معلمان بازنشسته گفت: وزارت آموزش و پرروش باید کسورات ارتقای رتبه معلمان بازنشسته را محاسبه و به حساب صندوق بازنشسستگی کشوری واریز کند تا در حقوق فرهنگیان بازنشسته اعمال شود، فعلاً در مرحله نخست، مجوز افزایش رتبه برای فرهنگیان بازنشسته صادر شده و باید سایر اقدامات آن انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که کسورات چه زمانی به حساب صندوق بازنشستگی واریز می‌شود، متذکر شد: ابتدا باید آن را محاسبه و سپس اعتبارات را تأمین کنیم، فرهنگیان بازنشسته فعلاً حکم بازنشستگی خود را بر اساس رتبه قبل از اعتراض دریافت کرده‌اند و به محض تکمیل فرآیند، رتبه جدید در حقوق آنها اعمال خواهد شد.
معلمان شاغل ناراضی از میزان افزایش حقوق پس اعمال رتبه‌های جدید
علاوه بر فرهنگیان بازنشسته، معلمان شاغل هم صحبت‌های قابل تاملی درباره رتبه‌بندی و روش اجرای آن دارند.
بسیاری از معلمان می‌گویند روش اجرای رتبه‌بندی دقیق نبود به همین دلیل نتوانست به اهداف مدنظر برسد و معلمانی با 28 یا 30 سال سابقه کار، رتبه یک یا دو را کسب کردند و همین موضوع اعتراضاتی را نسبت به عملکرد گروه‌های ارزیابی‌کننده ایجاد کرد.
معلمی با 6 سال سابقه کار از استان تهران و مدرک کارشناسی ارشد دراین باره به می‌گوید: در ابتدا فاقد رتبه بودم آن هم در شرایطی که در الگوهای برتر تدریس، رتبه کشوری کسب کرده بودم؛ بعد از اعتراض، رتبه دو را کسب کردم و صرفاً 1.5 میلیون تومان به حقوقم اضافه شد.
او ادامه داد: افزایش حقوق رتبه‌بندی در حکم معلمان با عنوان فوق‌العاده ویژه رتبه‌بندی درج شده و یک فوق‌العاده مستمر است که مشمول کسورات بازنشستگی بوده و در حقوق بازنشستگی معلمان تأثیر دارد و درصدی از حق شغل، حق شاغل و فوق‌العاده ویژه است.
«طبق قانون رتبه‌بندی معلمان، فوق‌العاده رتبه‌بندی در احکام کارگزینی معلمان تعیین می‌شود؛ فوق‌العاده مذکور برای معلمان با رتبه آموزشیار معلم حداقل 45 درصد، مربی معلم حداقل 55 درصد، استادیار معلم حداقل 65 درصد، دانشیار معلم حداقل 75 درصد و استاد معلم حداقل 90 درصد مجموع امتیازات حق شغل و حق شاغل و فوق‌العاده شغل است.»
مدیر مدرسه‌ای روستایی از استان خوزستان با 13 سال سابقه کار و مدرک تحصیلی کارشناسی گفت: رتبه بنده ابتدا یک بود که بعد از اعتراض به سه ارتقا یافت و میزان افزایش حقوقم یک میلیون و 700 هزار تومان بود و اکنون حقوق دریافتی‌ام 23 میلیون تومان است.
معاون مدرسه‌ای از استان تهران با 13 سال سابقه و مدرک لیسانس می‌گوید: ابتدا رتبه دو را کسب کردم که بعد از اعتراض به رتبه 3 ارتقا یافتم و میزان افزایش حقوق نسبت به رتبه قبلی حدود دو میلیون تومان بود و میزان حقوقم به 13 میلیون تومان رسید.
معلمی از استان تهران با 25 سال سابقه و مدرک فوق لیسانس می‌گوید: ابتدا رتبه 3 را کسب کردم که بعد از اعتراض به رتبه 4 ارتقا یافتم و میزان افزایش حقوقم با ارتقا به رتبه 4 حدود 3 میلیون و 700 هزار تومان است و میزان حقوق دریافتی 24 میلیون تومان.
تعیین رتبه 2 با 28 سال سابقه تدریس!
معلمی با 28 سال سابقه تدریس از استان کرمانشاه و مدرک لیسانس ریاضی با اشاره به اینکه 4 سال است که به استان البرز منتقل شده‌ام؛ با وجود بارگذاری مدارک در سامانه رتبه‌بندی اما فاقد رتبه تعیین شدم و بعد از اعتراض رتبه دو را کسب کردم، می‌گوید: میزان افزایش حقوق با اعمال رتبه‌بندی سه میلیون و 900 هزار تومان است و هم‌اکنون حقوق دریافتی بنده 17 میلیون و 500 هزار تومان است، این حقوق کفاف هزینه‌ای خانواده 4 نفری را نمی‌دهد بنابراین بعد از تعطیلی از مدرسه و یک ساعت استراحت در خانه، عصرها به عنوان فروشنده در یک مغازه کار می‌کنم.
مدیرآموزگار مدارس روستایی از استان مازندران با 32 سال سابقه کار و مدرک لیسانس می‌گوید: رتبه 4 را در رتبه‌بندی کسب کردم و 4.5 میلیون تومان به حقوقم اضافه شد، بیش از 20 سال است که مدیر مدرسه چندپایه در روستا هستم و در کلاس دو پایه تدریس می‌کنم و مجموع دریافتی‌ام 18 میلیون تومان است. معتقدم با توجه به تورم موجود، رتبه‌بندی تأثیر چندانی در حقوق فرهنگیان نداشته است.
اشکالات آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان و درگیر کردن معلمان با حواشی جمع‌آوری مدارک و مستندات و در نهایت تورم بالای کشور منجر به آن شد تا اجرای رتبه‌بندی معلمان با رضایت نسبی در جامعه فرهنگیان همراه نباشد و معلمان همچنان احساس می‌کنند که رتبه تعیین شده نهایی، تناسبی با سنوات خدمتی آنها و مهارت‌های آنها ندارد و از سویی برخی از معلمان هم می‌گویند که پس از ارتقای رتبه در پی اعتراض به رتبه تعیین شده، عدد افزایش دریافتی جدید، اخلاف بسیار جزئی با دریافتی آنها در رتبه پایین‌تر آنها دارد! به همین دلیل وقتی از آنها می‌پرسند از رتبه‌بندی رضایت دارید، پاسخ اکثریت منفی است.