حادثه 24 - در سالهای اخیر که رسیدگی به جرائم اقتصادی و پرونده هایی با موضوع اخلال در نظام اقتصادی رونق گرفته وکلای زیادی نیز در این حوزه ظهور کرده اند. یکی از مشهورترین این وکلا، رسول کوهپایه زاده است. وکیلی که نامش با وکالت بابک زنجانی از جمله مهم ترین متهمان اقتصادی تاریخ قضایی کشور گره خورده است. او در این سالها تجربیات زیادی در این حوزه به دست آورده است و شرایط مختلف و گاه خطرناکی را تجربه کرده است. کوهپایه زاده در گفتگوبا حادثه 24 از ورودش به دنیای وکالت و چالهای این حرفه صحبت کرد و ضمن گریزی به پرونده بابک زنجانی از ماجرای تهدید شدن به مرگ گفت.
چطور شد که رتبه 2 کشوری کنکور سراسری سال 78 وارد دنیای وکالت شد؟
علاقه وافر من به وکالت از همان ایام کودکی و نوجوانی خودش را نشان داد. آنچه که در بازیهای کودکانه من نمود داشت همین میائل حقوقی و وکالتی بود. در عالم نوجوانی من ساعتها غرق در بازیهای وکالتی می شدم. خودم بازپرس بودم، قاضی بودم. وکیل طرف مقابل بودم. سوال و جواب می کردم. حکم می دادم و دفاع می کردم. و این کارها من را سرشار از لذت و رضایت می کرد. و این موضوع باعث شد که من سوی وکالت کشیده شوم و در دانشگاه هم در زمان انتخاب رشته من فقط من یک رشته را انتخاب کردم. حقوق دانشگاه شهید بهشتی. آن زمان این امکان وجود داشت تا 100 رشته را انتخاب کنیم که من حقوق برای رسیدن به وکالت تنها انتخاب من بود.
در میان شاخه های مختلف وکالت شما به وکالت در پرونده های اقتصادی مشهور هستید. چطور شد که این حیطه را انتخاب کردید؟
در دورانت وکالت، وکلا بر اساس علاقه، استعداد، توانمندی و ذائقه شان و مهارت هاییکه کسب کرده اند به یکی از شاخه ها و گرایش های حقوقی علاقه مند شده و در آن تبحر پیدا می کنند و به موفقیت می رسند. پرونده های کیفری اقتصادی از آنجا که جنبه های گسترده ای از مسائل حقوقی و کیفری و تجاری و مسائل روز را با خودش به همراه دارد و پیچیدگی های خاصی را در بر می گیرد و واجد جنبه های مختلف حقوق داخلی و بین المللی است و یک پویایی و به روز بودنی را به همراه دارد، جذابیت خاصی برای من داشت. از طرفی تحصیلات تکمیلی من که مرتبط با حقوق تجارت بین الملل بود همزمان شد با یک سری تحولات اقتصادی و کیفری و قضایی. برای اولین بار شاهد پرونده هایی بودیم تحت عناوین اتهامی اخلال در نظام اقتصادی، مسائل سیاسی، تحریمی، بین المللی، پولی، بانکی، مالی، انتقال وجوه بین المللی، بحث سوئیفت ها، تحریم ها و از سوی دیگر جنگ اقتصادی و از سوی دیگر استجازه ای که رئیس وقت قوه قضائیه از مقام معظم رهبری گرفتند، همه اینها دست به دست یکدیگر داد و با توجه به احساس علاقه و دائقه و توانمندی که وجود داشت من به سمت پرونده های کیفری و کلان اقتصادی و موضوعات مرتبط با اخلال در نظام اقتصادی سوق پیدا کردم که این در زمینه های مختلف بود. بحث پرونده های خودروسازان بزرگ بود که بخاطر مسائل تحریمی از انجام تعهدات خود استنکاف می کردند و همزمان شد با پدیده های نوظهوری مثل سرمایه گذاری های مختلف در عرصه فضای مجازی مثل پرونده سکه ثامن که پرونده ای کثیرالشاکی بود با حدود 3 هزار مالباخته که در آن پرونده ورود پیدا کردم. پرونده آقای بابک زنجانی که بعنوان اولین پرونده های اخلال در نظام اقتصادی که در دهه اخیر بود در سال 92 که این پرونده مطرح شد و مجموعه همه این عوامل و تکرار پرونده هایی از این دست و رجوع موکلاتی در این دست پرونده ها در نهایت بعد از 10 سال زمینه حضور من در پرونده های کلان اقتصادی شد.
درباره مهم‌ترین ویژگی های یک وکیل در پرونده های اقتصادی توضیح دهید.
این پرونده ها معمولا پرونده هایی هستند که واجد جنبه های مختلف اقتصادی، تجاری، بانکی، بخث های روز رمزارزها، جرائم مرتبط با فضای مجازی، مسائل داخلی، تحولات بانکی، مالی، پولی و بانکی و ... هستند که همه ایت مسائل باعث می شود که یک وکیل نیاز داشته باشد به مجهز شدن به جهاز علمی، فنی و تخصصی روز در عرصه های مختلف و در عین حال روحیه مبارزه طلبیف خستگی ناپذیری، آماده برای چالش های مختلف و بعضا این پرونده های کلان اقتصادی، سایه هایی از مسائل سیاسی و امنیتی را هم با خودش به همراه دارد. این پرونده ها اغلب واجد جنبه های ملی نیز هستند و اصحاب رسانه و خبرنگاران نسبت به این پرونده ها حساس هستند و اطلاع رسانی می کنند و باید روحیه برقرار ارتباط با مخاطب و جامعه و استفاده دقیق و صحیح و هوشمندانه از ابزارهای ارتباط جمعی نیز وجود داشته باشد. روحیات خاص آماده بودن با چالش های مختلف را می طلبد و در عین حال جدای از بحث های حقوقی باید حتما به کلیت مسائل سیاسی، روز، تحولات داخلی و بین المللی و مقتضیات حاکم نیز وکیل آگاهی های لازم را داشته باشد و شاید قدرت ریسک پذیری بالا و جسارت ورود در عرصه هایی که باید ضمن رعایت خطوط قرمز جانانه از موکل خود دفاع کند. بعضا طرف مقابل شما بسیار قدرتمند است. مثلا در پرونده آقای بابک زنجانی طرف مقابل ما دولت بود و ما در آن پرونده به کرات شخص رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهورف وزیر نفت، نمایندگان مجلس و ... نسبت به پرونده موضع داشتند و این کار را بر وکیل سخت و عرصه را تنگ می کند. در عین حال باید وکیل بداند که وارد یک نبرد و کارزار بسیار سخت و نفس گیری می شود.
در پرونده های اقتصادی به دلیل مبالغ بالایی که در پرونده ها وجود دارد خطراتی نیز طرفین ازجمله وکلا را تهدید می‌کند. آیا در دوران کاری تان تهدید هم شده اید؟
بحث تامین جانی و امنیت وکلا بحثی جدی است و ما متاسفانه شاهد خشونت ها و تعرض به تمامیت جسمانی وکلا و تعرض و سوء قصد به ایشان هستیم و بنده هم از این امر مستثنی نبودم و در پرونده ای یکی از همکارانم به قتل رسید و من که وکیل اولیای دم پرونده بودم مورد تهدید قرار گرفتم و حتی طی رای قطعی صادره از دادگاه تجدید نظر استان تهران فردی که من را به قتل تهدید کرده بود شناسایی و به حبس محکوم شد و این حربه این خطرات را هم به همراه دارد و باید چاره اساسی در این خصوص اندیشیده شود.
آیا در وکالت، تضمینی در خصوص نتیجه پرونده ها وجود دارد؟
خیر در وکالت هیج تضمیمی وجود ندارد و اساس وکلا صرفا بر اساس تجربه، دانش، مهارت و تخصص، توان و پیگری خودشان می توانند پرونده را پیش ببرند و دستگاه قضایی مستقل است و قاضی بر اساس برداشت و استنباط خودش انشا رای می کند و وکیل هیچ تاثیری در خصوص تضمین فرآیند دادرسی و رای صادره نخواهد داشت و اساسا تضمین دادن برای وکلا تخلف محسوب می شود. هیچ وکیل حرفه ای در هیچ پرونده ای تضمین نمی دهد و ضمانت حسن اجرای وکالت، رزومه، سابقه، تجربه، مهارت و شرافت یک وکیل است.
حق الوکاله وکلا بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
میزان حق الوکاله بر اساس ماده 10 قانون مدنی و ماده 19 لایحه استقلال کانون وکلا بر اساس توافقی است که بین وکیل و موکل انجام می شود. اما اگر موافقت کتبی یا قراردادی بین آنها نباشد بر اساس تعرفه ای است که قوه قضائیه مشخص کرده است. اما در مجموع بستگی به نوع، شرایط و میزان خواسته و پیچیدگی های پرونده بین وکیل و موکل حق الوکاله تعیین می شود.
درباره حق الوکاله وکلایی مثل شما حرف و حدیث‌هایی وجود دارد. اگر امکان دارد درباره این پرونده خاص شفاف سازی کنید.
حرف و حدیث همیشه بوده و هست. تا به امروز از باب مسائل حق الوکاله خیلی شفاف و روشن عمل کردیم و در پرونده ای مثل سکه ثامن که 3500 مالباخته داشت و این افراد چیزی در حدود 600 میلیارد تومان مال را از دست داده بودند و حق الوکاله آن مبلغ قابل توجهی می شد من کاملا مجانی و تبرئی وکالت این پرونده را بر عهده گرفتم و فقط مقرر شد بین من و موکلین که شبهای جمعه فاتحه ای برای مرحوم پدرم بخوانند و زمانی که به مال شان رسیدند هر کسی که هرچقدر دوست دارد به هر میزان که راغب است به موسسات خیریه کمک کند که این کار انجام شد. در پرونده دیگری مثل پرونده آذربایجان خودرو که در بعد کیفری وکالت 700 نفر را برعهده داشتم حق الوکاله با همین دو شرطی که گفتم کاملا مجانی بود.
وقتی وکیلی در یکی از مهم‌ترین پرونده های اقتصادی تاریخ ایران وکالت می‌کند آیا دیگر انگیزه ای برای وکالت در سایر پرونده ها برای او باقی می‌ماند؟
وقتی که شما در یک رنج خاصی از پرونده ها وکالت می کنید طبعا میل و رغبت و کشش شما به آن شمت خواهد بود و شاید برای شما پرونده های دیگر جذابیتی نداشته باشد و من هم همین حالا پرونده های مختلف و متنوعی را در حال وکالت هستم اما اغلب پرونده های کیفری اقتصادی را پیش می برم.
برای ادامه مسیر حرفه ای تان در وکالت چه چشم اندازی را متصور هستید؟
امیدوارم شرایط به گونه ای فراهم شود که من بتوانم تجربیات حاصل از وکالت را به صورت سازمان دهی شده و منظم و موثر در اختیار نسل جوان قرار دهم. مدنظرم است که انشاالله بشود چه به لحاظ سخت افزاری و چه به لحاظ نرم افزای دفتر وکالت دارای دپارتمانهای مختلف حقوقی، کیفری، تجاری، خانواده، داخلی، بین المللی در سطح گسترده ایجاد کرد که هم اشتغال زایی کرد و هم جوانان مستعد و با انگیزه و متعهد را جذب کرد و هم خدمات حقوقی کلان و گسترده و عام المنفعه ای را به جامعه ارائه دارد. در سطح کوچک این کار آغاز شده و ما توانستیم در دفتر وکالت خودمان این دپارتمان های تخصصی را ایجاد کنیم و با فراخوانی که دادیم و با بررسی رزومه وکلای جوان و مصاحبه با آنهابه تدریج از این افراد در پرونده ها استفاده می کنیم و امیدوارم در چند سال آینده سطح گسترده و سازمان یافته ای بشود خدمات حقوقی را ارائه داد.