حادثه 24 - همسرم مهریه اش را می خواهد، چطور وکیل بگیرم؟ ارثیه پدری ام را یکی از اقوام مان بالا کشید، نیاز به وکیل دارم. بخاطر سرمایه گذاری در رمزارز سرم کلاه رفت. چطور شکایت کنم؟ شاید شما هم تاکنون با چنین مواردی مواجه شده و نیاز با کمک حقوقی داشته باشید. در این شرایط چطور باید یک وکیل مورد اعتماد انتخاب کرد؟ یک وکیل باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟ دکتر زینب ریاضت، وکیل دادگستری و استاد دانشگاه به این سوالان پاسخ داده است.
1- ویژگی‌های مهم یک وکیل
- دلسوز و صبور باشد: وکیل باید پرونده موکل را دلسوزانه و با جدیت دنبال کند و متعهد باشد.
- دانش و تخصص داشته باشد: علاوه بر دانش و آگاهی های حقوقی لازم است که وکیل در حیطه تخصصی خودش کار کند و هر پرونده ای با هر موضوعی که به او ارجاع شد قبول نکند.
- در حیطه اختیارات و تخصص عمل کند: ریسک و خطا نکند.گاهی برخی وکلا به دلیل اینکه روی پرونده اشراف ندارند اقداماتی انجام می دهند که زمان طلایی از دست می رود.
- حق الوکاله اولویت اصلی اش نباشد: اولویت اول برای وکیل باید این باشد که مشکل موکل برطرف شود. اگر ترتیب اولیت ها بهم بریزد و اولیت اول مسائل مالی باشد مصالح موکل نادیده گرفته می شود.
2- چطور وکیل بگیرم؟
فضای مجازی نمی‌تواند راه مناسبی برای انتخاب وکیل باشد؛ شاید بشود از صفحه شخصی یا سایت وکیل اطلاعاتی درباره او به دست آورد؛ اما نحوه پیگیری پرونده، وقتی که برای موکل می‌گذارد، لوایح را چطور تنظیم می‌کند، فن بیان و سخنوری، تخصص و مهارتش را نمی شود از صفحات مجازی متوجه شد. بهترین راهی که می شود وکیل مورد اعتماد پیدا کرد این است که از افرادی که با وکلا کار کرده اند یا آنها را می‌شناسند کمک بگیریم و درباره او از موکلان قبلی اش تحقیق کنیم.
3- چطور وکالت بدهیم که خیال مان راحت باشد؟
قبلا وکالت دادن به وکلا با استفاده از اوراق چاپی و در 3 برگ بود که یکی مربوط به دادگاه، دیگری مربوط به وکیل و برگه سوم هم برای موکل بود. حیطه اختیارات هم به صورت دستی در این اوراق درج می‌شد. اما در حال حاضر وکالت به صورت الکترونیک تنظیم می‌شود. به این شکل که وکیل با توجه به متن پیش نویسی که در سایت عدل ایران وجود دارد وکالتنامه ای را تنظیم می کند و حدود اختیارات، موضوع پرونده و همه شروط پرونده و نحوه پرداخت حق الوکاله و ... را در آن درج می‌کند و به صورت الکترونیکی از موکل امضا می‌گیرد. نحوه امضا هم به این شکل است که لینکی برای موکل ارسال می‌شود که با مراجعه به آن می‌تواند متن وکالتنامه و شروط را بخواند و در نهایت آن را امضا کند.
4- چه اختیاراتی به وکیل بدهم؟
در بخش موضوع وکالت، درج می شود که وکیل برای چه موضوعی وکالت را اخذ می‌کند. طرح دعوا، دادخواست، شکوائیه، دفاع از موکل در مراجع قضایی، طرح دعوا در دیوان، دادگاه ویژه روحانیت و ... موضوع وکالت بیشترناظر به مرحله طرح دعوا است که مثلا در بدوی است یا تجدید نظر و ... اما در حدود اختیارات درج می‌شود که آیا وکیل اختیار اینکه داور تعیین کند، به فرد دیگری وکالت بدهد یا ... را دارد یا نه. البته اختیارات کلی به طور پیش نویس درج شده است.
5- چه اختیاراتی به وکیل ندهم؟
حدود و اختیارات وکالت بسیار مهم است و توصیه می شود که به طور دقیق مطالعه شود و مواردی که پیشنهاد می‌شود افراد در صورت حساسیت به وکیل اعطا نکنند شامل: وکالت در استرداد دعوا، وکالت در مصالحه و سازش، وکالت در توکیل و ... است.
6- حق الوکاله وکیل چقدر است؟
آخرین آئین نامه ای که در این باره وجود دارد آئین نامه تعرفه حق الوکاله، حق المشاوره و هزینه سفر وکلا مصوب 28 اسفند سال 98 است که در این آئین نامه حق الوکاله وکلا و حدودش تعیین شده که مثلا برای حق المشاوره، تنظیم لوایح، دادخواست، اعلام وکالت و ... وکیل باید به چه شکلی حق الوکاله دریافت کند. مثلا در دعاوی مالی در ماده 9آئین نامه درج شده که بسته به اینکه ارزش مالی دادخواست چقدر است بخشی از درصد بهای خواسته به عناون حق الوکاله تعیین می‌شود که بین 8 تا 3 درصد است و از مبلغ 3 میلیارد تومان به بالا 3 درصد بهای خواسته بعنوان حق الوکاله تعیین می‌شود و حق الوکاله مالی در بسیاری از پرونده ها وجود دارد که مطابق با همین حق الوکاله مالیات آن هم پرداخت می‌شود. در مورد سایر دعاوی مثلا کیفری، خانوادگی و ... هم حق الوکاله آن در این آیین نامه با توجه به نوع جرائم و مجارات آنها حق الوکاله تعیین شده است. البته ممکن است بعضی وکلا بسته به شرایط، تخصص و جوانب پرونده حق الوکاله ای را پیشنهاد دهند که به صورت قرارداد خصوصی تنظیم می‌شود.
7- اگر وکیل نتیجه نگیرد پولم را پس می دهد؟
وکیل هیچ تعهدی درباره نتیجه پرونده ندارد و حکم را قاضی صادر می‌کند و وکیل صرفا تمام تلاشش را انجام می دهد و از دانش و تجربه اش استفاده می‌کند که قاضی را مجاب کند پرونده به نفع موکلش تمام شود اما گاهی نیز ممکن است نتیجه دلخواه به دست نیاید که وکیل مسئولیتی ندارد و حق الوکاله هم نباید مسترد شود. اگر موکلی با این نظر که وکیل ملزم است نتیجه را به نفع او به دست بیاورد اشتباه می‌کند و وکیل به هیچ عنوان منم یتواند نتیجه را تضمین کند و چنین اقدامی تخلف است و اگر فردی تضمین بدهد از طرف غبرقانونی به دنبال رسیدن به نتیجه هستند و عملا به هیچ عنوان تضمین نتیجه از سوی وکیل کاملا غیرقانونی است.
8- اگر پول نداشتم چطور وکیل بگیرم؟
این افراد می‌توانند از وکیل معاضدتی استفاده کنند. در این باره اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکر فعال است و در عموم مجتمع های قضایی دفتر دارند و به مردم مشاوره رایگان ارائه می‌شود. در مورد بعضی از پرونده ها که مجازات های سنگینی دارد طبق قانون فردی که متهم است می‌تواند از وکیل تسخیری استفاده کند و دادگاه برای فرد وکیل تعیین می‌کند.