حادثه 24 - بررسی ماجرای زنی که در شهرک اکباتان در خانهاش زباله کشف میکرد و پروندههای مشابه این سوال را ایجاد میکند که چرا عدهای عاشق جمع آوری زباله در خانهشان هستند و آیا این کار یک اختلال روانی است؟
دکتر ساحل گرامی، روانشناس در این باره به حادثه 24 میگوید: این موضوع یک اختلال روانی به نام اختلال احتکار و مبنای آن اضطرابی و وسواسی است. در این اختلال شخص چیزهایی را که از دید سایر افراد زباله است و مصرف و کارایی ندارد را نگه می دارد و استدالالی که دارد این است که این را نگه می دارم و یک روزی به درد می خورد. این وسایل معمولا وسایلی مثل روزنامه باطله، ظرف نوشابه، جعبه و ... است. این افراد معمولا زمانی که میخواهند زباله ای را از خانه بیرون ببرند دچار اضطراب میشوند که نکند این وسیله بعدا به کارم بیاید. ریشه این موضوع در وسواس است و این افراد میل به جمع کردن دارند و از دست دادن هر چیزی برای شان سخت است. چنین افرادی معمولا فقط دچار یک مشکل نیستند و در کنار آن ریشههایی از اضطراب و افسردگی هم دیده میشود.
او ادامه میدهد: ماجرای جمع کردن و احتکار زباله معمولا تا جایی پیش میرود که فضای زیادی از خانه این افراد را اشغال میکند و کار به جایی میرسد که انباری و حتی فضای داخلی خانه از زباله و وسایل بیمصرف پر میشود. طوری میشود که حرکت در خانه و رفتن از یک نقطه خانه به نقطه دیگر سخت میشود؛ چرا که فضای خالی باقی نمانده و همه جا را زباله پر کرده است. نکته مهمتر اینکه این ماجرا باعث میشود عملکرد اجتماعی این افراد خیلی پایین بیاید و رفت و آمدهای خانوادگی شان کمتر شود. به این دلیل که هم فضای کمی برای شان وجود دارد و هم اینکه از نظر آلودگی و بهداشت دچار مشکل میشوند و بخاطر این مسئله به مرور افراد کمتری ترجیح میدهند با آنها در رفت و آمد باشند و معاشرت کنند.
آنطور که این روانشناس میگوید این اختلال برای سلامتی افراد مضر است و حتی ممکن است آنها را دچار حادثه کند. او میگوید: نکته مهم دیگر اینکه جمع کردن وسایل و زباله در خانه خیلی اوقات باعث میشود که این افراد از نظر سلامتی هم دچار مشکل شوند. یا آتش سوزی و حادثه ای برای شان اتفاق میافتد یا خودشان ممکت است پای شان به وسایل گیر کند. یا روابط شان محدود و آنها طرد میشوند و در نتیجه به اضطراب و افسردگی شان دامن زده میشود.
منشا اختلال
اما این اختلال از چه سنی شروع میشود ومنشا آن چیست؟ گرامی در این باره میگوید: اختلال احتکار معمولا از سن کم و اوایل نوجوانی شروع میشود و افراد از جمع کردن وسایل ساده مثل کاغذ، بطری، جعبه و ... شروع میکنند و شاید خانواده افراد را در این سن بتواند تا حدودی کنترل کند اما در سنین بالاتر این عادت پررنگتر و درمان هم آن سخت تر می شود. احتکار ریشه زنتیکی دارد و افراد معمولا پدر، پدر بزرگ یا یکی از اعضای خانواده دچار چنین اختلالی بوده و از لحاظ ژنتیک به فرد منتقل شده است.
راهکار درمان
اما اگر چنین افرادی در نزدیکی مان زندگی میکنند برای درمان آنها چه راهکاری وجود دارد. دکتر گرامی در پاسخ به این سوال میگوید: برای درمان این اختلال باید بررسی کرد و دید که علت شروع این ماجرا چیست و معمولا رفع اضطراب و راهکارهای شناختنی و رفتاری می تواند برای این افراد موثر باشد. اما فرد باید در درجه اول قانع شود که با اضطراب از دست دادن رو به رو شود. وقتی بتوانیم اضطراب را حل کنیم احتکار را هم می شود کاهش داد.
آخرین مطالب مشاوره را در صفحه مشاوره حادثه 24 بخوانید.
صفحه اینستاگرام حادثه 24 را در اینجا دنبال کنید.