حادثه 24 - ۲۵ مهرماه امسال بود که حافظ عالی پور، کودک ۳ و نیم ساله اصفهانی بعد از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و بیهوشی برای ترمیم دندانهایش، دیگر به هوش نیامد و خانوادهای را داغدار کرد.
خانواده حافظ روزهای اول بعد از این اتفاق تلخ دچار شوک و داغ سنگینی شده بودند، اما بعد از آن تصمیم گرفتند با شکایت و پیگیری پرونده و حالا بعد از ثابت شدن قصور پزشکی، با رسانهای کردن ماجرا و اطلاعرسانی، جلوی تکرار چنین اتفاقات تلخی را بگیرند.
جلیل عالی پور پدر حافظ این ماجرای تلخ را اینطور روایت میکند: حدود یک هفته بود که دندانهای پسرم درد گرفته بود. بعد از پرسوجو یک خانم دندانپزشک را به ما معرفی کردند و ما به این دندانپزشک مراجعه کردیم. بعد از معاینه دکتر به ما گفت ۱۴ دندان حافظ خراب است، اما بچهها در این سن درد را تحمل نمیکنند و به همین دلیل معمولاً آنها را بیهوش میکنند و یکدفعه همه دندانها را درست میکنند تا بچه درد نکشد.
عالی پور ادامه داد: بعد از اینکه دندانپزشک این پیشنهاد را به ما داد گفتیم حافظ از بدو تولد مشکل قلبی دارد و دندانپزشک گفت اول با دکتر قلب مشورت کنید. وقتی سراغ فوق تخصص قلب اطفال رفتیم و موضوع را مطرح کردیم حتی یک ثانیه هم مکث نکرد و گفت هیچ مشکلی نیست و تأییدیه کتبی نوشت و مهر و امضا کرد. ما برگه تأییدیه دکتر را پیش دندانپزشک بردیم، اما گفت برای بیهوشی باید به یک کلینیک پزشکی بروید البته بهتر است نوبت حافظ را یک هفته به تأخیر بیندازیم تا یکی از بهترین متخصصان بیهوشی هم حضور داشته باشد.
او درباره ماجرای آن روز تلخ میگوید: روز ۲۵ مهرماه به کلینیک رفتیم، لباسهای حافظ را عوض کردیم و یک داروی خوراکی دادند تا به او بدهیم، دارو خیلی تلخ بود و بهسختی به حافظ دادیم، بعد هم در اتاق عمل داروی بیهوشی به دست حافظ تزریق کردند. ساعت ۱۱ حافظ بیهوش شد و به اتاق عمل رفت تا ساعت ۳ بعدازظهر، یعنی بعد از ۴ ساعت دیدیم اورژانس آمده است، گفتیم چی شده؟ یک آقایی گفت پدر حافظ شمایید؟ گفتم بله، گفتند بروید بیمارستان کودکان امام حسین(ع). گفتم مگر چه اتفاقی افتاده؟ گفتند حافظ حالش بد شده و به بیمارستان اعزامشده، ما پشت سر آمبولانس به بیمارستان رفتیم و آنجا احیا را انجام دادند اما حافظ برنگشت...
پدر حافظ با اشاره به مشورت با برخی از پزشکان درباره مرگ پسرش، میگوید: پزشکان میگویند کار دندانپزشکی نهایتاً ۲ ساعت طول کشیده و بعد از آن احتمالاً تلاش کرده بودند حافظ را همانجا احیا کنند اما نتوانستند و بعد اورژانس را خبر کردند، درحالیکه اگر همان اول اورژانس را خبر کرده بودند و به بیمارستان میرفتیم شاید این اتفاق نمیافتد.
وی ادامه میدهد: همان روز کارهای پزشکی قانونی و کالبدشکافی را انجام دادیم و حالا نتیجه پزشکی قانونی هم آمده و قصور پزشکی و متخصص بیهوشی را علت فوت اعلام کردهاند. البته نتیجه را به من ندادهاند اما یکی از آشنایان در پزشکی قانونی حتی شماره نامهای که برای کلانتری فرستادهشده و نظر پزشکی قانونی را به من اعلام کرد. ما شکایت خود را به سازمان نظام پزشکی، کلانتری و دادسرا اعلام کردهایم و منتظر تماس آنها برای پیگیری پرونده هستیم.
عالی پور البته این را هم میگوید که روزهای اول چنان در شوک و ناراحتی بودهاند که اصلاً به شکایت فکر نکرده بودند و یادآور میشود: آن زمان خیلیها گفتند شکایت کنید، گفتیم شکایت که دیگر حافظ را به ما برنمیگرداند! الآن هم به حال ما فرقی نمیکند اما این کار را انجام دادیم تا اطلاعرسانی و آگاهی بخشی شود تا پزشکان بهراحتی کودکان را بیهوش نکنند، بهویژه کودکانی که بیماری زمینهای دارند، متخصصانی که با آنها مشورت میشود اینقدر راحت تأییدیه ندهند و اگر تأییدیه میدهند خودشان هم حضور داشته باشند. ترجیحاً بیهوشی برای دندانپزشکی در بیمارستانهای انجام شود که تجهیزات کامل و شرایط احیا و آی سی یو وجود داشته باشد، در این صورت احتمال به خطر افتادن جان کودکان بسیار کمتر میشود. ما نمیدانیم تجهیزات این کلینیک در چه حد بوده و داروهایی که برای بیهوشی استفادهشده مشکلی داشته یا خیر، بعداً فهمیدیم این کلینیک اصلاً مجوز برای کودکان ندارد! ما این مسائل را نمیدانستیم و بعد متوجه شدیم، اما پزشکی که ما را به آنجا راهنمایی کرد باید این موارد را به ما اطلاع میداد.
او درباره واکنش دندانپزشک و متخصص بیهوشی بعد از فوت حافظ نیز میگوید: قبل از اینکه شکایت کنیم و همان روزهای اول بعد از فوت حافظ، متخصص بیهوشی با همسرم تماس گرفت که ما همه تلاشمان را کردیم و من خودم حالم بد شد، اما چرا متخصص بیهوشی باید حالش بد شود!؟ دندانپزشک هم چند بار با همسرم تماس گرفته و گفته از وقتی شما در فضای مجازی اعلام کردهاید چه اتفاقی افتاده، خیلیها تماس میگیرند و به ما ناسزا میگویند! خیلی عجیب است که از ما میخواهند درباره این ماجرا حرفی نزنیم!
عالی پور خاطرنشان میکند: در این مدت به ما خیلی سخت گذشت، همسرم ۶ ماهه باردار است و این اتفاق تلخ نهفقط ما که همه فامیل را بههمریخته است، درحالیکه اگر متخصص قلب از ما پرسیده بود کدام کلینیک یا بیمارستان میروید و چه کسی قرار است بچه را بیهوش کند حداقل شک و شبههای در دل ما میافتاد، یا پزشکی که ما را به کلینیکی برد که مجوز کودکان ندارد و متخصص بیهوشی که قبل از اینکه دیر شود اورژانس را خبر نکرد، همه مقصرند اما اتفاقی که درنهایت باعث مرگ پسر ما شد بیهوشی تشخیص دادهشده است.
پدر حافظ با تأکید بر اینکه هدف ما این است که با اطلاعرسانی به مردم، جلوی تکرار این اتفاقات تلخ را بگیریم، خواستار برخورد جدی با مقصر مرگ پسرش شد و گفت: اینکه فقط چند ماه فعالیت متخصص بیهوشی ممنوع و دوباره مشغول کار شود هیچ دردی را دوا نمیکند و ممکن است یکبار دیگر قصور پزشکی خانوادهای را مثل ما داغدار کند.
دکتر محمدعلی عطاری_ استاد گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان میگوید: ما تخصص بیهوشی اطفال نداریم، فلوشیپ بیهوشی اطفال داریم که تخصص دارد اما بهطور اختصاصیتر درزمینهٔ بیهوشی اطفال کار میکند.
وی بابیان اینکه در مورد بیهوشی اطفال اصلیترین موضوع این است که شرححال بگیرند، توضیح میدهد: مواردی مثلاینکه کودک سابقه بیماری مادرزادی دارد یا خیر و اگر سابقه بیماری دارد باید با متخصص کودکان مشورت شود، همینطور وزن کودک اهمیت زیادی دارد چون ما به ازای وزن دارو به کودک میدهیم و مانیتورینگ میکنیم.
دکتر عطاری بابیان اینکه کودکان نسبت به بزرگسالان حساستر هستند، ادامه میدهد: درجه حرارت بدن کودکان زود پایین میآید و سردشان میشود. همچنین تنظیم دستگاه تنفس، مراقبت از بیمار، لولهگذاری و انجام آن برای کودکان سختتر است و مهارت بیشتری میخواهد، محاسبه دقیق سرم و مایع درمانی نیز اهمیت دارد. نوزاد ساعتی یکبار شیر میخورد اما یک بزرگسال میتواند ۱۲ ساعت روزه بگیرد و غذا نخورد، برای بزرگسال وزن دقیق اهمیت زیادی ندارد اما برای کودکان وزن دقیق و آخرین باری که غذا خورده همه اهمیت دارد. همه این موارد بیهوشی اطفال را حساستر میکند، بنابراین باید با دقت و احتیاط بیشتری انجام شود.
استاد گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد انجام بیهوشی برای دندانپزشکی کودکان نیز اظهار میکند: در گذشته دندانهای شیری کودکان را درست نمیکردند اما الآن ترمیم میکنند چون پایه دندان اصلی است و حالت فک کودک را عوض میکند، اما در صورت بیهوشی، این کار باید با دقت زیادی انجام شود.
او خاطرنشان میکند: بیهوشی کودکان یک بحث مجزا در کتابهای درسی دانشگاهی است و بیهوشی کودکان از بزرگسالان متفاوت است و ملاحظات خاص خودش را دارد، حتی شرایط اتاق عمل نیز برای کودکان باید متفاوت باشد و این کار ظرافت زیادی دارد.
علی سلیمان پور_مدیرکل پزشکی قانونی استان اصفهان نیز در مورد این پرونده میگوید: اطلاعات پرونده خاص را نمیتوانم رسانهای کنم و باید از طرف مرجع قضایی اعلام شود.
وی توضیح میدهد: پزشکی قانونی فقط اعلام نظر کارشناسی میکند، اما پذیرفته شدن یا نشدن این نظر کارشناسی در اختیار مرجع قضائی است که تعیین تکلیف پرونده به عهده آنها است و باید مرجع قضائی در صورت صلاحدید بعد از اتمام بررسی و صدور حکم، نتیجه پرونده را اعلام کند.