حادثه 24 - یک متخصص اکولوژی و مدیریت حیات وحش گفت: باغ وحش ارم علت مرگ گونه‌های موجود در این مجموعه را شفاف‌سازی نمی‌کند و به‌نظر می‌رسد سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان ناظر بر امور باغ وحش‌ها اقدامات مناسبی در جهت جلوگیری از این حوادث نمی‌کند.
جمعه ( ۱۴ آذر ماه) فاطمه برنا – رییس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران - خبر داد که بر اساس اعلام مدیر باغ وحش ارم ماده ببر سفید این باغ وحش صبح همان روز در نزاع با ببر نر تلف شده است. در بخشی از گزارش ارسالی باغ وحش آمده است که ببر نر در روز یکشنبه (٩ آذرماه) پس از شکستن و تخریب حصار مجاور محل نگهداری ببر ماده وارد محدوده نگهداری این حیوان شده و به نزاع با آن پرداخته است.
عبدالله سالاری ضمن اشاره به اینکه سه قلاده ببر در باغ وحش ارم نگهداری می‌شدند، گفت: دو ماده ببر به نام‌های «کوئین» (ماده ببر سفیدی که روز گذشته تلف شد) و «آفتاب» (ماده ببر سیبری) در یک قفس مشترک با یکدیگر و در کنار قفس جداگانه «بریو» (ببر نر بنگال این باغ وحش) نگهداری می‌شدند.
وی ادامه داد: آنچه مدیریت باغ وحش ارم و اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران اعلام کرده‌اند حاکی از آن است که ببر بنگال نر حصار بین این دو محفظه را شکسته و وارد قفس ماده ببرها شده و در نزاع با کوئین (ماده ببر سفید) آن را زخمی کرده که در نهایت منجر به مرگ آن شده است این در حالیست که حصار بین این دو قفس دوجداره است و شکسته شدن این حصار توسط ببر باغ وحش ارم جای تعجب دارد.
سالاری همچنین تصریح کرد: بر فرض اینکه ببر بنگال نر توانسته باشد این حصار را شکسته و وارد قفس دو ماده ببر باغ وحش ارم شده باشد، جای سوال دارد که چطور تنها به ماده ببر سفید آسیب رسانده و با ماده ببر سیبری که در همین قفس نگهداری می‌شده کاری نداشته است؟
احتمال اقدام باغ وحش ارم به جفت‌گیری ماده ببر سفید و ببر نر
وی ادامه داد: اگر دو ماده ببری که درکنار یکدیگر و در یک محفظه نگهداری می‌شدند، طی این زمان از یکدیگر جدا شده بودند، باغ وحش ارم باید اعلام کند که علت این جدایی چه بوده است؟ این در حالیست‌که علت جدایی دو ماده ببر باغ وحش ارم تنها ممکن است به علت اقدام به جفت‌گیری ببر نر و ماده ببر سفید این مجموعه صورت گرفته باشد.
این متخصص اکولوژی و مدیریت حیات وحش با اشاره به احتمال نزاع ببر نر با ماده ببر سفید باغ وحش ارم در پی اقدام این باغ وحش برای تکثیر این گونه گفت: باغ وحش ارم زمانی‌که «کوئین» (ماده ببر سفید) به ایران منتقل شد تعهدنامه‌ای در سازمان حفاظت محیط زیست و اتحادیه باغ‌وحش‌های اروپا مبنی بر اینکه هیچگونه تکثیر از این گونه نباید به‌علت مشکلات ژنتیکی صورت گیرد، امضا کرده است. کما اینکه گفته می‌شود ماده ببر سفید ارم ایمپلنت ضد بارداری مادام‌العمر داشته است.
سالاری تاکید کرد: باغ وحش ارم علت مرگ گونه‌های موجود در این مجموعه را شفاف‌سازی نمی‌کند و به‌نظر می‌رسد سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان ناظر بر امور باغ وحش‌ها اقدامات مناسبی در جهت جلوگیری از این حوادث نمی‌کند.
ضرورت بازنگری در دستورالعمل نظارت بر باغ وحش‌ها
وی ادامه داد: مساله اساسی این است که دستورالعمل سازمان حفاظت محیط زیست برای نظارت بر باغ وحش‌ها بسیار قدیمی و کاملا از رده خارج شده است و مفادی که در آن گنجانده شده هیچگونه اهلیتی برای شرایط حال باغ وحش‌ها ندارد. از این رو لازم است در این دستورالعمل بازنگری جدی صورت گیرد و بر اساس پروتکل‌های جهانی به‌روزرسانی شود همچنین در بسیاری از موارد سازمان حفاظت محیط زیست عملکرد باغ وحش‌ها را به این دستورالعمل قدیمی ارجاع می‌دهد و اعلام می‌کند که باغ وحش‌ها دستورالعمل‌ها را به‌درستی اجرا می‌کنند در حالی‌که مشکل اصلی همین دستورالعمل‌های قدیمی است که باید حتما مورد بازنگری قرار گیرند.
این متخصص اکولوژی و مدیریت حیات وحش ضمن تاکید بر لزوم حضور دامپزشک متخصص حیات وحش در مجموعه ارم گفت: به‌نظر می‌رسد حضور نداشتن یک دامپزشک متخصص حیات وحش و مدیریتی که علم و آگاهی کافی نسبت به مسائل حیات وحش داشته باشد باعث شده است که وظیفه ذاتی باغ وحش که آموزش و اطلاع‌رسانی در بحث حفاظت از حیات وحش است، نه تنها در باغ وحش ارم بلکه در تمام باغ‌وحش‌های کشور گم شده باشد.
احتمال وقوع خطای انسانی
وی همچنین با اشاره به اینکه وارد شدن ببر نر به قفس ماده ببر سفید ارم می‌توانسته بر اثر خطای انسانی و درست بسته نشدن حصار بین این دو محفظه اتفاق افتاده باشد، گفت: اگر هم حصار بین دو محفظه به درستی بسته و توسط ببر نر شکسته شده باشد این احتمال وجود دارد که این حصار دچار اشکالاتی از قبل بوده که باید در بازدیدهای روزانه و مستمر گزارش و در اسرع وقت مرتفع می‌شد.
این متخصص اکولوژی و مدیریت حیات وحش درباره تاخیر باغ وحش ارم در گزارش مرگ و جراحت حیوانات نگهداری شده در این مجموعه به سازمان حفاظت محیط زیست، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان متولی حفاظت از حیات وحش باید اخطارهای جدی برای باغ وحش ارم صادر کند تا در صورت عمل نکردن مجموعه ارم به این اخطاریه‌ها، این مجموعه وارد ساز و کار قانونی شود. باید دید که ماه گذشته که «شمسی» ماده شامپانزه باغ وحش ارم نیز به‌دلایل مبهمی تلف شد، آیا سازمان حفاظت محیط زیست اخطاری برای باغ وحش ارم صادر کرده است یا خیر؟
سالاری در پایان ضمن اشاره به مرگ کانگوروی قرمز در باغ وحش ارم اظهار کرد: اواخر سال گذشته اعلام شد که کانگوروی قرمز باغ وحش ارم خودکشی کرده است که این مساله نیز همچنان مبهم است همچنین سازمان حفاظت محیط زیست سال گذشته هفت قطعه پرنده «هوبره» را به این باغ وحش تحویل داد.با وجود اینکه هوبره گونه‌ای در معرض خطر انقراض است اما هنوز باغ وحش ارم هیچ اطلاعاتی از وضعیت این هفت قطعه هوبره که در این مجموعه نگهداری می‌شوند اعلام نکرده است.
این نخستین باری نیست که یک ببر در باغ وحش ارم تلف شده است. در سال ۸۹ و درپی پروژه احیای ببر مازندران که با وارد کردن ببرهای سیبری از روسیه آغاز شد، یک ببر نر بر اثر آنچه ابتلا به بیماری مشمشه اعلام شد در باغ وحش ارم تلف شد و در سال ۹۲ نیز اعلام شد که یک ببر بنگال در این مجموعه بر اثر خفگی در استخر محوطه باغ وحش ارم تلف شد. همچنین ماه گذشته بود که «شمسی» ماده شامپانزه ۱۸ ساله این مجموعه براثر آنچه ضربه فیزیکی همنوعانش اعلام شد به سرنوشت ماده ببر سفید این مجموعه دچار شد.