روز گذشته رئیس کل دادگستری استان هرمزگان از صدور کیفرخواست پرونده عاملان شهادت ماموران مرزبانی در کمتر از سه روز خبر داد. پیش‌تر نیز دادستان تهران از صدور کیفرخواست دو روزه در پرونده قتل یک زندانی در زندان فشافویه خبر داده بود و قبل از آن نیز کیفرخواست پرونده محمدعلی نجفی به اتهام قتل همسرش نیز در 5 روز صادر شد. این در حالی است که در سایر پرونده های قتل معمولا تحقیقات در مرحله دادسرا دست کم 2 ماه به طول می انجامد. اما پرسش کلیدی اینجا است که روند سریع صدور کیفرخواست چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟ آیا تعجیل در صدور کیفرخواست حقوق متهم را تضییع نمی کند؟
در برخی اظهارنظرها درباره صدور کیفرخواست های سریع می شنویم که به دلیل جریحه دار شدن افکار عمومی پرونده به صورت ویژه رسیدگی می‌شود. اما به نظر نمی‌رسد حتی در صورت ویژه رسیدگی کردن نیز، چنین سرعتی خالی از اشتباه باشد. حال آنکه اصلا چنین نکته‌ای(رسیدگی ویژه در این بازه زمانی) در هیچ جای قوانین وجود ندارد.
به‌عکس درباره پرونده‌هایی که زندانی دارند و هنوز رسیدگی‌شان تمام نشده توصیه می شود که به دلیل تعیین تکلیف فرد زندانی پرونده به صورت ویژه رسیدگی شود.
از سوی دیگر درباره پرونده قتل، بازپرس باید پیش از صدور قرار به یقین کامل برسد و رسیدن به یقین نیز مستلزم دقت و تحقیق است چرا که تسریع در رسیدگی به پرونده احتمال ارتکاب خطا از سوی مقام قضایی را بالا می برد و به دلیل اینکه مجازات در پرونده‌های قتل می تواند سلب حیات باشد با توجه به اصل حفظ دماء مسلمین نباید دقت را فدای سرعت کرد.
در پرونده های قتل یکی از مدارک مهم نظریه پزشکی قانونی است. معمولا صدور نظریه نهایی و مشخص شدن علت تامه قتل بین 10 روز تا یک ماه زمان نیاز دارد که این نظریه باید به متهم و وکیل مدافعش ابلاغ شود و آنها نیز باید تدارک دفاع ببینند و فرصت کافی برای پذیرش یا رد آن داشته باشند تا حق متهم تضییع نشود. البته هر رسیدگی سریعی به معنای از بین رفتن دقت نیست اما رفتار غیر عادی و شتابزدگی در رسیدگی موجب ایجاد سوء ظن می شود که چرا مثلا در 99 درصد پرونده ها رسیدگی در دادسرا چند ماه طول می کشد اما در برخی پرونده ها در 2 روز کیفرخواست صادر می شود. تفاوت قائل شدن بین چنین پرونده‌هایی با سایر پرونده ها سوال برانگیز است و افراد حق دارند که بدانند چرا به برخی پرونده ها با عجله رسیدگی می شود ؟
گاهی شنیده می شود که روند سریع کیفرخواست مربوط به پرونده هایی است که متهم به قتل اعتراف کرده است. در پرونده های قتل حتی اگر متهم اقرار صریح به ارتکاب جنایت کرده باشد اما باز هم معمولا بازپرس در چند جلسه سوالاتش را تکرار می کند تا متهم باز هم فرصت داشته باشد از خودش دفاع کند. این روند در چند جلسه با فاصله انجام می شود تا ذهن متهم برای دفاع از خودش و بیان حقیقت آماده باشد و بتواند حرفهایش را ارزیابی کند. نتیجه چنین تحقیقات معقول و منطقی می تواند اقناع وجدانی بازپرس و صدور قرار با حداکثر اطمینان باشد. پس از تکمیل تحقیقات و صدور قرار جلب به دادرسی پرونده به دادستان ارائه می شود و او باید با دقت پرونده را مطالعه کرده و در صورت موافقت با قرار بازپرس کیفرخواست را صادر کند.
اما گاهی ممکن است دادستان و بازپرس درباره روند تحقیقات یا نوع جرم دچار اختلاف شوند که حسب مورد پرونده جهت تکمیل تحقیقات نزد بازپرس عودت با حل اختلاف به دادگاه صالح ارسال می شود.
از این گذشته به فرض صدور کیفرخواست در دادسرا و ارسال پرونده به دادگاه، قضات دادگاه کیفری نیز بعد از مطالعه پرونده ممکن است با ایراداتی مواجه شوند و پرونده را برای برطرف کردن نواقص به دادسرا ارسال کنند. با وجود چنین تشریفات و مراحلی به نظر می رسد دو روز و سه روز و پنج روز زمانی عادی و منطقی برای صدور کیفرخواست در پرونده های قتل نباشد.