دومین جلسه رسیدگی به اتهامات 4 نفر از مسئولان سابق سازمان هواپیمایی در خصوص قتل شبه‌عمد 40 نفر از مسافران هواپیمای آنتونف، صبح دیروز در مجتمع قضایی کارکنان دولت برگزار شد.در اولین جلسه که روز شنبه در شعبه 1058 مجتمع قضایی کارکنان دولت به ریاست قاضی دانشور برگزار شد، نماینده دادستان به دفاع از کیفرخواست پرداخت و سپس اولیای دم قربانیان خواسته‌های شان را مطرح کردند. در دومین جلسه اما نوبت به 4 متهم پرونده رسید تا در برابر اتهاماتی که متوجه شان شده از خود دفاع کنند.
ماجرای تغییر خلبان هواپیما
اولین متهم مدیرعامل سابق شرکت هسا و شرکت هواپیمایی سپاهان بود که رئیس دادگاه اتهام شرکت در قتل شبه عمد 40 نفر و ایراد ضرب و جرح از حیث جنبه عمومی را به وی تفهیم کرد و او به دفاع از خود پرداخت. او گفت:« در کیفرخواست به مسائلی اشاره شد که واقعیت ندارد. مثلا یکی از نکاتی که گفته شد اینکه خلبان روس به نام یوداکف قرار بود با هواپیما پرواز کند اما هواپیما نقص فنی داشت او از پرواز انصراف داد و خلبان ایرانی جایگزین شد و این حادثه اتفاق افتاد. در حالی که این موضوع صحت ندارد. خلبان مرحوم هواپیما چون قرار بود چند روز دیگر به مشهد سفر کند از خلبان روس خواست که شیفت‌شان را با هم جابه جا کنند. اینطور شد که خلبان تغییر کرد.»
وی در ادامه گفت: ادعا شد که از هواپیمای آنتونف 10 فروند ساخته شده که 7 فروند از آن سقوط کرده است. در حالی که این موضوع کذب محض است و شما می توانید با مراجعه به شرکت هسا 8 فروند هواپیمای سالم آنتونف را مشاهده کنید. تاکنون دو فروند از این هواپیما یکی در شاهین شهر و دیگری همین مورد است که سقوط کرده اند و مورد دیگری وجود ندارد.»
صندلی هایی که به هواپیما اضافه شد
وی گفت: «نکته دیگر اینکه پس از این حادثه مدام گفته شد که هواپیما 36 صندلی داشته که در ادامه به 52 صندلی افزایش یافته است. در توضیح این موضوع باید بگویم که در کتابِ هواپیما تعداد صندلی های این هواپیما 52 ذکر شده است اما ابتدا به ما گفتند که باید 36 صندلی داشته باشد که رعایت کردیم اما مدتی بعد در سفری که به اوکراین داشتیم نماینده آنتونف سوال کرد که چرا تعداد صندلی ها را کم کرده اید؟ باید 52 صندلی باشد. بعد از برگشت از این سفر توضیحات نماینده کارخانه به مسئولان منتقل شد که آنها قانع شدند و ابتدا تعداد صندلی ها به 44 و بعد به 52 افزایش یافت. این استاندارد خود هواپیما است و ما کار غیر قانونی انجام ندادیم.»
وی ادامه داد: «در جلسه اول نماینده دادستان و تعدادی از خانواده ها پرسیدند که آیا خود شما و خانواده تان هم سوار این هواپیما شده اید که پاسخ من این است که من هفته ای یک مرتبه سوار همین هواپیما که سقوط کرد می شدم و دخترم هم بارها سوار آن شده بود.»
یکی دیگر از نکاتی که در جلسه اول مطرح شده بود در خصوص دلیل انتخاب شرکت آنتونف برای همکاری با ایران برای تولید هواپیما بود. این متهم در این خصوص گفت:« برای انتخاب شرکت سازنده 9 شرکت در مناقصه شرکت کردند که در نهایت شرکتی اسپانیایی برنده شد اما یک ماه بعد به دلیل تحریم ها انصراف داد و به این دلیل که قرار بود 70 درصد تکنولوژی هواپیما به ایران منتقل شود با آنتونف به توافق رسیدیم و خط تولید راه اندازی شد.»
استفاده از موتور بالگرد برای هواپیما
یکی از نکاتی که نماینده دادستان در جلسه اول محاکمه به آن اشاره کرد استفاده از موتور بالگرد بعنوان موتور هواپیما بود که این متهم در این خصوص گفت:«استفاده از موتور بالگرد برای هواپیما کار غیر متعارفی نیست. ساخت موتور کاری فنی، دقیق و پرهزینه است. وقتی یک موتور ساخته می شود ممکن است از آن در پرنده های مختلفی استفاده شود و این کار غیرمنطقی نیست. در آنتونف هم از موتوری کاملا استاندارد و خوب استفاده شد.»
در این لحظه چند نفر از شاکیان از متهم خواستند درباره محدودیت پرواز هواپیمای آنتونف در دمای بالا توضیح دهد. نکته ای که در کیفرخواست نیز به آن اشاره شده بود که آنتونف نباید در دمای بیشتر از 35 درجه پرواز کند، حال آنکه روز حادثه دمای هوای تهران 38 درجه و دمای طبس 42 درجه بود. متهم در دفاعیاتش گفت:« در کتاب هواپیما آمده که هواپیما قابلیت پرواز بین دمای +45 درجه و - 55 درجه را دارد. با این وجود در مهرماه سال 92 نامه ای از سازمان هواپیمایی آمد که آنتونف در دمای بالاتر از 35 درجه پرواز نکند. ما هم این نکته را رعایت و محدودیت دما برای هواپیما اعمال کردیم اما در فروردین سال 93 نامه دیگری برای مان فرستادند و اعلام کردند که محدودیت پرواز تا 35 درجه برداشته شده است.»
چرا موتور دوم هواپیما هم از کار افتاد
بر اساس استانداردهای پروازی در صورت از نقص یکی از موتورها، هواپیما باید این قابلیت را داشته باشد که با یک موتور به مسیر ادامه دهد و فرود بیاید اما شواهد نشان می دهد هواپیمای آنتونف چند ثانیه بعد از خارج شدن یکی از موتورها از مدار، سقوط کرده است. مدیرعامل سابق شرکت هسا در این باره گفت:« خلبان بعد از نقص یکی از موتورهای باید اقدامانی انجام می داد که انجام نداده است. مثلا باید فورا چرخ های هواپیما را جمع می کرد تا اصطکاک کمتر شود. یا اینکه برای بلند شدن سرعت هواپیما باید 225 کیلومتر بر ساعت باشد اما در این هواپیما هنگام پرواز سرعت 219 کیلومتر بر ساعت بوده است. همچنین در چنین شرایطی باید زاویه هواپیما نسبت به افق بین 7 تا 10 درجه باشد تا اصطکاک کمتر شود اما در این مورد زاویه 14 تا 18درجه بوده است. از طرفی درباره خوردگی و زنگ زدگی موتور هواپیما نیز صحبت هایی شده که هیچ کدام واقعیت ندارد.»
دفاعیات رئیس سابق سازمان هواپیمایی
در ادامه این جلسه نوبت به رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشور رسید تا از خود دفاع کند. او گفت« در 6500 صفحه پرونده فقط من توانستم 10 صفحه از خودم دفاع کنم. کلیه اتهامات را رد می کنم و همه اقدامات سازمان هواپیمایی کشوری طبق مقررات انجام شده است. در کیفرخواست نماینده دادستان 30 مورد علیه ما آورده بودند که همگی کذب است. گفته شد که موتور دچار خوردگی و پوسیدگی شده که این موارد کذب است و این را کمیسیون سوانح هوایی تایید کرده است. از این گذشته من به صلاحیت کارشناسان دادسرا اعتراض دارم. یکی از این افراد که در سازمان هواپیمایی کار می کرد به دلیل اینکه تخلفاتی انجام داده بود و من این تخلفات را ارجاع داده بودم چنین مسائلی را مطرح کرده و به صنعت هوایی آسیب زده است.» او در ادامه گفت: « یکی از اتهامات من در این پرونده جا به جایی گسترده کارشناسان است. من هیچکس را جا به جا نکرده ام و هیچ جرمی مرتکب نشده ام.»
با پایان دفاعیان رئیس سابق سازمان هواپیمایی دو متهم دیگر که مدیرکل سابق دفتر عملیات پرواز معاونت استاندارد پرواز و مدیرکل سابق دفتر مهندسی و قابلیت معاونت استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری نیز به دفاع از خود پرداختند. این دو متهم نیز با رد اتهامات شان مدعی شدند که همه اقدامات انجام شده قانونی بوده و آنها مرتکب تخلفی نشده اند.
در پایان این جلسه رئیس دادگاه با اخذ آخرین دفاع از 4 متهم ختم جلسه را اعلام کرد و قرار است با بررسی اظهارات متهمان و مدارک آنها و همچنین اظهارات نماینده دادستان به زودی در این باره تصمیم گیری شود.
بر اساس این گزارش هواپیما آنتونف(ایران 140) 19 مرداد 93 در حالی که از تهران عازم طبس بود در اطراف فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و در این حادثه 40نفر جانشان را از دست دادند.