حادثه 24 - ماهها از دستگیری کیوان امام و افشای آزار و اذیت دختران جوان توسط او می گذرد و رسیدگی به این پرونده همچنان ادامه دارد. اما رسیدگی به این پرونده از کجا آغاز شد و حالا در چه شرایطی قرار دارد؟
«کیوان اماموردی»؛ او متولد سال 66 در تهران است. تحصیلات خود را در رشته باستانشناسی در مقطع کارشناسی در دانشگاه تهران به پایان رساند. او از خرداد ماه سال جاری، کنار اسمش هشتگ تجاوز به چشم خورد. ماجرا از آنجایی شروع شد که کاربران دختر در توییتر تصمیم گرفتند تا با پیروی از هشتگ MeToo که چند سالی است برای بازگو کردن تجربه تجاوز مورد استفاده قرار میگیرد، خاطرات تلخ خود را از تجربیات مشابه بازگو کنند. این توییتها از آدمهای معروفی شروع شد و با کیوان اماموردی، معروف به کیوان امام بیشتر شناخته شد و جای خود را در فضای مجازی باز کرد. تعداد این توییتها روز به روز در خصوص کیوان اماموردی بیشتر و بیشتر شد و دختران زیادی به تجاوز از سوی این فرد اعتراف کردند تا جایی که با دستور قاضی روحالله رضاپورگتابی، بازپرس شعبه سوم دادسراسی امنیت اخلاقی تهران، پلیس امنیت عمومی وارد عمل شد و کیوان اماموردی را دستگیر کرد.
سپس پلیس از قربانیان درخواست کرد که شکایات خود را در زمینه تجاوزهای این فرد ثبت کنند. از این تعداد حدود 10 نفر به صورت حضوری و با شناسایی متهم نزد بازپرس پرونده ماجرای طرح دوستی توسط او، کشاندن آنها به خانه، مسموم کردن آنها و تجاوز را بازگو کردند. برخی دیگر از شاکیان نیز به صورت تلفنی در تماس با دادسرا از متهم این پرونده شکایت کردند. در میان شاکیان این پرونده علاوه بر دختران تهرانی، افرادی از شهرستان دیگر و حتی خارج از کشور نیز به چشم خورد. هنوز به صورت موثق نمیتوان گفت تعداد قربانیان این فرد چند نفر هستند؟
با گذشت چند ماهی از این اتفاقات «امید طهرانیزاده»، حقوقدان و عضو سازمان نظام روانشناسی ایران پرونده مربوط به کیوان اماموردی را به لحاظ جرمشناسی و روانشناختی چه در خصوص فرد متجاوز و چه در خصوص قربانیان آن بررسی میکند.
طهرانیزاده پرونده را از دو زاویه مختلف حایز اهمیت میداند و میگوید: «این پرونده به لحاظ جرمشناسی و روانشناختی بسیار اهمیت دارد. آن هم به دلیل اینکه در شبکههای مجازی واکنشهای مختلفی را در برداشت. جامعه باید در خصوص افراد این پرونده چه متهم و چه قربانیان قضاوتی نداشته باشد. اساسیترین موضوع در این پرونده «تجاوز» است، ولی باید تجاوز را به گونههای مختلفی تقسیم کرد. در ابتدا به آزار جنسی از سوی افراد مختلف در جامعه میتوان اشاره کرد. در این قشر گاهی به محارم نیز برخورد کردهایم. فرد با تحقیرها و تهدیدهایی طرف مقابلش را مورد آزار جنسی قرار میدهد. دومین تقسیمبندی در تجاوز مربوط به تجاوز جنسی میشود به اینگونه که مسائل اخلاقی را زیر پا میگذارد. این نوع تجاوز به نوعی تشدیدیافته همان آزار جنسی است. در تقسیمبندی آخر تجاوز به عنف قرار دارد که فرد با آگاهی کامل این عمل را انجام میدهد. طبق تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات اسلامی نیز تجاوز به عنف واژه زنا را هم دربرمیگیرد که در توضیحات بیشتر گاهی فرد ممکن است با خوراندن نوشیدنی و موارد اینچنینی دست به چنین عملی بزند. در خصوص پرونده کیوان اماموردی نیز آن طور که قربانیان اظهار کردهاند و گزارشاتی که در پرونده ذکر شده است ما میتوانیم تجاوز به عنف را در خصوص عمل این فرد در نظر بگیریم.»
او در ادامه میگوید: «برخلاف تصور عموم که گمان میکنند افرادی که دست به عمل تجاوز به عنف میزنند مریض هستند واقعا اینگونه نیست و آنها بسیار عادی با ظاهری عادی زندگی میکنند و زندگی روتین خود را دارند. در خصوص متجاوزان به عنف چندین تقسیمبندی وجود دارد: متجاوزین موقعیتی: یعنی فرد بر اثر مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و موارد مشابه دست به چنین عملی میزند. در این دسته باید توجه کنید که عوامل فرهنگی نیز بسیار میتواند تاثیرگذار باشد. بسته به بستری که فرد در آن بزرگ شده است و آموزشهایی که در این زمینه میبیند، دارد. متجاوزین قدرتپریش: این افراد در ارتکاب عمل تجاوز به دنبال تسلیم قربانی هستند و همین تسلیم شدن آنها را راضی میکند. اکثرا این افراد در زندگیشان با تهدید یا تحقیرهایی روبهرو شدهاند. دسته بعدی متجاوزین عصبانی هستند؛ این دسته از متجاوزین ممکن است از یک جنسیت و از یک قشر یا رده سنی یا عواملی اینچنینی عصبانی باشند و بخواهند عصبانیت خود را در قالب انتقام از طریق تجاوز تخلیه کنند. مثلا دختران جوانی که همه دانشجو هستند. این را هم بگویم در خصوص کیوان اماموردی باید با ابزارها و نظرهای کارشناسانه شخصیتش بررسی شود. شاید در گذشته از یک دانشجو دختر به شدت لطمه بدی دیده باشد و دچار ناکامی شده باشد و حالا در آینده نوعی خشم نسبت به دختران دانشجوی دیگر دارد. دسته دیگر متجاوزین خیزخواه هستند شاید برایتان جالب باشد؛ این دسته از متجاوزین احساس میکنند فرد مورد تجاوز از عمل آنها لذت میبرد. من خودم پروندهای داشتم که شخص عنوان میکرد دختری را که مورد تجاوز قرار داده توانسته ارتقا دهد. دسته بعدی متجاوزینی هستند که دچار سادیسماند. اکثر افرادی که در این دسته قرار دارند شخصیتیهایی ضد اجتماعی دارند. اکثر آنها بسیار خودشیفته هستند و همیشه خودشان را در هیچ شرایطی مقصر نمیدانند و اکثرا افراد دیگر را مقصر میدانند. حتی با خودخواهی موجب رنجش و آزار دیگران میشوند. باید توجه داشت که این افراد اگر دچار جرم و جنایتی میشوند باز هم دیگران را مقصر میدانند. این اختلال برطرفکننده جرم نیست. در دسته آخر به قربانیان متجاوز اشاره میکنم. یعنی افرادی که خود در کودکی مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند. این افراد ممکن است سالهای سال نیز زندگی عادی داشته باشند، اما در جایی از زندگی اختلالات آنها بروز میکند.»
کدام مقصرند کیوان امام یا قربانیان ؟
طهرانی در خصوص ذات آدمیزاد توضیح میدهد که یکی از تعریفهایی که برای انسان در روانشناسی به کار برده میشود غیرقابل پیشبینی بودن او است. یعنی فرد در زمانی از زندگیاش دچار مشکل یا اختلالاتی میشود که همان موقع تاثیری در زندگیاش نخواهد گذاشت، اما در آینده دست به عملی غیر قابل پیشبینی میزند که حتی اطرافیانش باور نمیکنند.
او در خصوص قربانیان بیان میکند: «در بیشتر مواقع وضعیت قربانیان نباید مورد قضاوت قرار بگیرد. به عنوان مثال پس از اظهارات قربانیان در خصوص همین پرونده آقای اماموردی مشاهده کردیم که جامعه قربانیان را زیر سوال برد. جامعه و آدمها باید قضاوتهای نابجا را ترک کنند، چون هیچ کس جای آنها نبوده است. باید در ذهن شما ایجاد کنم که افراد متجاوز به دنبال چه کسانی میروند؟ افراد متجاوز قربانیان خود را از میان افراد ضعیف انتخاب میکنند به عنوان مثال افرادی که به خاطر حذف آبرویشان سکوت میکنند. خود قربانیان نیز در دسته ضعیف به چند قشر تقسیم میشوند: برخی قربانیان دچار فقدان هستند. عزت نفس پایینی دارند و دچار کمبودهایی در زندگیشان هستند. قربانیان دیگر که برخی از نوع را در افراد مشهور نیز شاهد هستیم نوعی شیدایی بودن آنهاست. یعنی فرد خود را قربانی دوست داشتنهایش میکند. برخی افراد به سمت افراد پرقدرت روی میآورند که در اکثر موارد با بیتوجهی از سوی آنها مواجه میشوند. آنها باز تلاش میکنند تا جایی که حس میکنند باید خود را فدا کنند. این دسته هم اکثرا قربانیهای تجاوز میشوند. این دسته خودشان را در معرض خطر قرار میدهند. این دسته از قربانیان در سنین نوجوانی آن محبتی که باید و شاید را از خانواده یا دیگران دریافت نکردند. در خصوص پرونده کیوان اماموردی نمیتوان با قطعیت نظر داد. طهرانی با اشاره به وکیل آقای اماموردی توضیح میدهد که هر چند باید در مورد کیوان نظراتی کارشناسانه داده شود آن هم پس از بررسیهای بسیار دقیق، اما اینکه این آقا در اظهارات خود عنوان میکند که قربانی فضای مجازی یا یکسری جنبشهای خاص است، قابل قبول نیست. حتی در برخی اظهارات او آمده که قربانیان را مقصر میدانسته است. وکیل ایشان باید با بررسیهای بیشتر اظهارات او را بررسی کند. اینکه در چنین شرایطی این آقا افراد قربانی را مقصر میداند کمی عجیب است.
او میگوید: «هر کسی در هر جایی و با هر سنی اگر احساس کرد مورد اذیت و آزار از سوی شخص یا اشخاصی قرار گرفته باید به روانشناس، مددکار و وکیل مراجعه کند. سکوت آسیبدیدگان در بیشتر موارد آسیبهای جبرانناپذیری را در زندگی آنها وارد میکند. حتی گاهی منجر به از هم پاشیدگی ازدواج آنها در آینده خواهد شد. از تمامی دستگاهها باید خواست تا با پشتیبانی به آسیبدیدگان آنها را مورد حمایت قرار دهند.»
آخرین اخبار «حوادث تهران» را در صفحه حوادث تهران حادثه 24 بخوانید.