حادثه 24- ایرانی‌ها با گواهینامه رانندگی بینالمللی خود می‌توانند در عمده کشورهای جهان رانندگی کنند. اما این روند در ایران چگونه است و برای تبدیل گواهینامه رانندگی ایرانی به گواهینامه رانندگی بینالمللی چه روندی باید طی شود؟
برای بسیاری از ایرانی‌هایی که می‌خواهند از کشور مهاجرت کنند، در کشورهای خارجی اقامت طولانی مدت داشته باشند و یا برای سفرهای زمینی با خودروی شخصیِ خودشان به کشورهای دیگر برنامه‌ریزی می‌کنند، اخذ گواهینامه رانندگی بینالمللی یک ضرروت است.
در این میان متقاضیان خیلی زود متوجه می‌شوند که فرآیند رانندگی‌کردن در عمده کشورهای جهان (البته با برخی استثناها) ساده‌تر از آن است که فکر می‌کردند. در واقع، در حالت کلی نیازی به اخذ مجدد گواهینامه در کشور مقصد نیست و متقاضی، می‌تواند گواهینامه‌ای که قبلا در ایران دریافت کرده را به گواهینامه رانندگی بینالمللی تبدیل کند.
به عبارت ساده‌تر، تنها کاری که برای رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌های عمده کشورهای جهان باید بکنید، این است که گواهینامه داخلی‌تان را ترجمه کنید. اما روند اداری، هزینه‌ها و نکته‌های این کار چگونه است؟
گواهینامه یک ساله یا گواهینامه ۳ ساله؟
گواهینامه رانندگی بینالمللی صادر شده توسط کانون جهانگردی و اتوموبیل‌رانی ایران، متشکل از چند برگ است که اطلاعاتی مشابه را به چند زبان زنده با بیشترین تعداد گویشور در جهان (انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، چینی، روسی، عربی و اسپانیایی) ترجمه کرده است.
این گواهینامه، در دو حالت یک ساله و سه ساله صادر می‌شود و در واقع، مدت اعتبار آن بسته به قوانین کشور مقصد و همچنین میزان پرداختی متقاضی به کانون جهانگری و اتوموبیل‌رانی ایران تعیین می‌شود.
به عنوان مثال، جمهوری‌آذربایجان (که یکی از مقاصد مسافرت های خودرویی بسیاری از ایرانی‌ها است)، دارندگان گواهینامه بینالمللی را ملزم کرده که حتما نوع سه ساله این گواهینامه را دریافت کنند.
در مقابل، بسیاری از کشورها معمولا گواهینامه یک ساله را قبول می‌کنند. در هر حال، این به خودِ متقاضی و مبلغ پرداختی بستگی دارد: مبلغ ترجمه یک گواهینامه ۳ ساله ممکن است به‌صرفه‌تر از مبلغ ترجمه یک گواهینامه یک ساله باشد.
هزینه بینالمللی کردن گواهینامه رانندگی در ایران
اما ایرانی‌ها اساسا چگونه باید برای دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی خود اقدام کنند؟ فرآیند اقدام برای دریافت این گواهینامه به طور کلی ساده است. بر این اساس، شخص متقاضی باید به دفاتر کانون جهانگردی و اتوموبیل‌رانی در سراسر کشور مراجعه کند.
بسیاری از این دفاتر، متعلق به شرکت‌های خصوصیِ طرف قراردادِ کانون جهانگردی و اتوموبیل‌رانی هستند و تعداد آنها در سراسر ایران، اکنون ۲۶۹ مورد است که تمامی استان‌ها و تقریبا عمده شهرهای بزرگ در کشور را در بر می‌گیرد.
فهرستی منتخب از کشورهایی که ایرانی‌ها می‌توانند با گواهینامه رانندگی بینالمللی در آنها رانندگی کنند.
تهرانی‌ها، برای دریافت گواهینامه بینالمللی باید به دفتر کانون جهانگردی و اتوموبیل‌رانی در خیابان آزادی مراجعه کنند و پس از ارائه مدارکی همچون گواهینامه معتبر ایرانی (با حداقل یک ماه تاریخ اعتبار)، گذرنامه معتبر (با حداقل ۶ ماه تاریخ اعتبار)، عکس پرسنلی و برخی مدارک هویتی دیگر و پرداخت حق‌الزحمه، گواهینامه رانندگی بینالمللی خود را ظرف مدت کوتاهی دریافت کنند.
در واقع، در عمده موارد، متقاضی می‌تواند در همان روزِ مراجعه، گواهینامه رانندگی بینالمللی خود را دریافت کند. نکته دیگر هم این است که امکان انجام خدمات اداری مورد نیاز در این خصوص، با در دست داشتن وکالت‌نامه معتبر نیز به راحتی وجود دارد، چرا که در بسیاری از موارد، شخص متقاضی ممکن است اکنون در کشور حضور نداشته باشد و از آنجا که نمایندگی‌های دیپلماتیک ایران در خارج از کشور مستقیما گواهینامه رانندگی بینالمللی صادر نمی‌کنند، استفاده از وکالت‌نامه برای دریافت این سند بینالمللی، امری کاملا مرسوم و جا افتاده است.
در این میان، ظاهرا شیوع کرونا این مزیت را هم داشته که فرآیند دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی هم آنلاین شود. بر این اساس، علاوه بر مراجعه حضوری شخص متقاضی برای دریافت گواهینامه بینالمللی، اکنون امکان انجام تمام فرآیند به صورت آنلاین هم وجود دارد.
بر این اساس، متقاضی باید درخواست تبدیل گواهینامه داخلی به گواهینامه بینالمللی را به صورت آنلاین تکمیل کند و سپس، ظرف ۷ روز کاری، گواهینامه رانندگی بینالمللی خود را از طریق پست دریافت کند.
بر اساس اطلاعات مندرج بر روی گواهینامه‌های بینالمللی سه ساله و یک ساله صادر شده در ایران، دارنده این گواهینامه‌ها می تواند در بسیاری از کشورهای دنیا رانندگی کند. به عنوان نمونه، از میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهایی همچون آلمان، لهستان، بلژیک، فرانسه، ایتالیا و یونان، گواهینامه‌های بین المللی صادر شده در ایران را قبول می کنند.
با گواهینامه رانندگی بینالمللی، ایرانی‌ها می‌توانند در تقریبا تمامِ خاک اروپا هم رانندگی کنند.
دارنده این گواهینامه‌ها، در کشورهایی همچون کانادا، چین، هند، و ترکیه هم امکان رانندگی دارند. تقریبا همه کشورهای همسایه هم این گواهینامه ها را قبول دارند. به طور کلی، تنها برخی کشورهای بسیار کوچک در جهان و یا برخی از ایالت‌ها و مناطق خاص در کشورها هستند که ممکن است قوانین متفاوتی برای رانندگی اتباع خارجی داشته باشند.
کشورهای مختلف در جهان، گواهینامه‌های صادر شده در کشورهای دیگر را بر اساس یک توافق بینالمللی، به رسمیت می‌شناسند. متولی این موضوع در سطح جهانی، فدراسیون بینالمللی اتومبیلرانی (fédération internationale de l’automobile) است که مقر آن در پاریس است.
تعداد اعضای این سازمان اکنون به ۱۹۶ کشور رسیده و مطابق توافق‌نامه‌ای که در سال ۱۹۶۸ میلادی تحت نظر این سازمان و در اتریش انجام شده، عمده کشورهای عضو سازمان، گواهینامه رانندگی صادر شده از سوی سازمان جهانی اتومبیلرانی را برای استفاده اتباع خارجی معتبر اعلام کرده‌‌اند.