زاکانی شهردار تهران شد / همه چیز درباره شهردار جدید پایتخت

حادثه 24 - علیرضا زاکانی با ١٨ رای اعضای شورای شهر، شهردار منتخب شورا برای پایتخت شد.

همه چیز درباره علیرضا زاکانی

علیرضا زاکانی متولد 12 اسفند سال ۱۳۴۴ در محله میدان خراسان تهران است و در همین منطقه نیز دوران کودکی و نوجوانی‌اش را سپری کرده‌است. پدربزرگ مادری زاکانی، از اهالی تبریز است. جد مادری‌اش اهل کاشان و اجداد پدری‌اش نیز در روستاهای شمالی تهران (زایگان و لالان) زندگی می‌کردند. پدر او حسین زاکانی از پهلوانان تهران و منطقه شهر ری بود که برای مدت ۲۸ سال، مسئولیت برگزاری مراسم سالگرد غلامرضا تختی را برعهده داشت.

زندگی شخصی

حسین زاکانی پدر علیرضا از پهلوانان و داوران کشتی ایران بود که پس از بازنشستگی عضو ستاد برگزاری مراسم بزرگداشت جهان پهلوان تختی بود.

همسر علیرضا زاکانی، معصومه پاکتچی است. پاکتچی پیش از ازدواج با زاکانی، همسر یک شهید بوده و یک فرزند نیز داشته‌است. پاکتچی دارای تحصیلات سطح ۳ حوزه علمیه می‌باشد که سالیان متمادی در مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان تهران مشغول به فعالیت می‌باشد. وی از سال ۱۳۸۶ مسئولیت واحد خواهران بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود را عهده‌دار بوده و تندیس مهدی‌یاوران را در همایش بین‌المللی دکترین مهدویت در زمینه مدیریت در سال ۹۱ دریافت کرده‌است.

زاکانی دارای ۳ فرزند دختر به نام‌های طیبه، مریم و زینب است. دختر اول او در دوره دبیرستان و دو دختر بعدی پس از ورود به دانشگاه ازدواج کردند.

مریم زاکانی دومین فرزند اوست که لیسانس مهندسی کامپیوتر را از دانشگاه صنعتی شریف و فوق لیسانس علوم انسانی دیجیتال را از اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان دریافت کرده‌است. او یکی از اولین گروه فارغ‌التحصیلان این رشته در این دانشگاه است و به همراه همسرش حسین حیدری به ایران بازگشته است.

تحصیل فرزند وی در سوئیس

رسانه‌های متعددی درباره تحصیل دختر علیرضا زاکانی و تولد نوه وی در سوئیس منتشر کرده‌اند. مریم زاکانی برای دریافت مدرک فوق‌لیسانس خود در رشته علوم انسانی دیجیتال به دانشگاه اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان رفت. او هنگامی که مشغول به تحصیل در ترم دوم فوق‌لیسانس بود، فرزندش را به دنیا آورد؛ به همین دلیل گفته می‌شود که نوه زاکانی دو تابعیتی است. زاکانی در واکنش به این اخبار اطلاعیه ای را از ستاد خود منتشر کرد که دختر وی هیچ‌گونه بورسیه تحصیلی از داخل و خارج ایران دریافت نکرده و هیچ تعهدی نسبت به دانشگاه و کشور محل تحصیل ندارد و فقط به جهت سابقه ممتاز تحصیلی در این دانشگاه به صورت رایگان مشغول به تحصیل شده‌است.

حضور در جنگ و جانبازی

زاکانی در سال ۱۳۶۲ همزمان با حضور در جنگ ایران و عراق و مجروحیت ناحیه دست، پا و گردن مدرک دیپلم خود را گرفته‌است. او درباره انتشار کارنامه تحصیلی‌اش در دوره دبیرستان که در چند درس نمرات خوبی کسب نکرده در فضای مجازی، گفت است: «اینکه بنده در دوران دبیرستان هیچگاه نمراتی را که ذکر کرده‌اید نداشته‌ام و تنها در سال ۶۲ دو تا تجدیدی دارم؛ زیرا بنده سال ۶۲ تا ۶۳ اردیبهشت ماه در جبهه بودم و تنها ۷ روز بدون معلم درس خواندم و در طول تحصیل هم به علت حضور در منطقه عملیاتی ترک تحصیل تلقی شده بودم و آن دو درس هم مدتی بعد امتحان دادم و قبول شدم.»

۶۲ ماه حضور داوطلبانه در جبهه‌ها، شرکت در ۱۵ عملیات بزرگ و جانبازی ۵۰درصد، در کنار حضور در ستاد جنگ‌های نامنظم، لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله و لشکر ۱۰ سیدالشهدا و قرارگاه‌های جنوب و غرب از دیگر سوابق او در دوران جنگ ایران و عراق بوده‌است. او عمدتاً در واحدهای تخریب و «اطلاعات-عملیات» حضور داشته و مسئولیت‌هایی از جمله مسئول محور اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف اشرف ۳، قائم‌مقام اطلاعات و عملیات لشکر۲۷ و نهایتاً مسئولیت محور این لشکر را برعهده داشته‌است.

دانشگاه

پس از پایان جنگ، او در رشته کارشناسی دستیاری کودکان پذیرفته شد و همان ترم های نخست با تغییر رشته به پزشکی هسته‌ای، تخصص گرفت.

فعالیت‌های سیاسی

زاکانی در دوره تحصیلی خود، عضو بسیج دانشجویی بود. او از اواخر سال ۷۷ مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان تهران بود و در وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و حادثه کوی دانشگاه تهران حضور داشت. در جریان راهپیمایی ۲۳ تیر ۷۸ که با هدف پایان دادن به اعتراضات دانشجویان از سوی حکومت برگزار شد، او در کنار حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، یکی از سخنرانان مراسم بود. او به دفعات با مصطفی تاجزاده معاون سیاسی وقت وزارت کشور درباره حوادث آن زمان مناظره کرده‌است. زاکانی از سال ۱۳۷۹ مسئولیت سازمان بسیج دانشجویی کشور را برعهده گرفت و در سال ۱۳۸۲ از این سمت استعفا داد.

فعالیت حزبی

زاکانی پس از پایان مسئولیت در بسیج دانشجویی، جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی را تأسیس کرد و برای چند دوره دبیرکل این حزب سیاسی اصولگرا بود. وی پیش از آن عضو شورای مرکزی ۱۱ نفره جبهه متحد اصولگرایان بود و برای حضور فعال در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ در قالب جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی فعالیت کرده‌است. در حال حاضر او ریاست جبهه تحول‌خواهان انقلابی را برعهده دارد که متشکل از سه تشکل سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی و جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است.

نمایندگی در مجلس

او پس از راهیابی به مجلس هفتم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر، برای یک‌سال در هیئت رئیس مجلس عضویت داشت و علاوه بر آن در کمیسیون آموزش و تحقیقات فعالیت کرد. وی، از منتقدین جدی مدیریت خانواده آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و عبدالله جاسبی در دانشگاه آزاد اسلامی بود و تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی را در مجلس کلید زد که باعث تحولات مهمی در این دانشگاه شد.

زاکانی، تحقیق و تفحص از تخلفات آزمون دستیاری را نیز در همین دوره کلید زد و ریاست آن هیئت را برعهده داشت. در این تحقیق و تفحص مشخص شد که برای چندین سال تقلب در آزمون دستیاری پزشکی در حجم وسیعی صورت گرفته‌است. علیرضا زاکانی در یک سخنرانی در سال ۱۳۹۳ نشان دار کردن سوالات در آزمون دستیاری را تأیید کرد و گفت: موضوع اسفناک‌تر این بود که از سال ۷۷ تا ۸۲ سوالات آزمون دستیاری به فروش رسیده بود و هر سؤالی را نیز تا ۳۰ میلیون تومان می‌فروختند لذا وقتی ما کار بررسی را انجام دادیم و به لطف خدا به نتیجه رسید یک پزشک که نام او را نمی‌دانم برای من نوشت که من دفترچه آزمون سال ۷۷ را خریداری کردم و از ۲۰۰ سؤال ۱۴۶ سؤال آن مارک شده بود یعنی اگر کسی هیچ سوادی هم نداشت تنها با یک خط‌کش متوجه می‌شد که گزینه درست کجاست و در این صورت در بهترین رشته قبول می‌شد؛ حال حساب کنید کسی که با تقلب وارد یک حوزه تخصصی شده چطور می‌خواهد این مسئله را جبران کند.

او در دوره نمایندگی خود منتقد عملکرد قاضی مرتضوی و استفاده از علی کردان، محمدرضا رحیمی و اسفندیار رحیم مشایی در دولت محمود احمدی‌نژاد بود.

مجلس هشتم

زاکانی در انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۳۳۹ هزار و ۱۹۹ رای به عنوان نفر هفتم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به مجلس راه یافت و علاوه بر عضویت در کمیسیون آموزش و تحقیقات به عضویت کمیسیون اصل نود نیز درآمد.

ناآرامی‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸

علیرضا زاکانی و حزب متبوعش در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ علی‌رغم انتقادهایی که به دولت مستقر داشتند از حامیان محمود احمدی‌نژاد بود. او در حوادث پس از انتخابات نیز نقش فعالی داشت و به شهادت قاضی حیدری‌فر که در آن زمان از مسئولین پرونده‌های بازداشت شدگان بود، زاکانی به همراه فرهاد رهبر با پا درمیانی به آزادی دانشجویان بازداشت شده دانشگاه تهران در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۸۸ کمک کرد.

به علاوه زاکانی با ارائه مدارکی سعی در محکوم کردن سعید مرتضوی به عنوان آمر انتقال زندانیان به بازداشتگاه کهریزک که منجر به فوت سه تن از آن‌ها شد نمود.

موضع علیه معاون اول دولت احمدی‌نژاد

علیرضا زاکانی با انتصاب محمدرضا رحیمی به معاون اولی دولت محمود احمدی‌نژاد مخالفت کرد و در جریان جلسه استیضاح علی کردان وزیر وقت کشور، مدرک تحصیلی رحیمی را نیز جعلی خواند.

 همزمان هفته نامه پنجره نیز اقدام به انتشار پرونده‌ای درباره برخی اتهامات رحیمی از جمله دست داشتن او در پرونده فساد موسوم به ایران کرد که با واکنش رحیمی مواجه شد و معاون اول دولت از علیرضا زاکانی، سردبیر پنجره و دبیر سیاسی این نشریه شکایت کرد. زاکانی همچنین رحیمی را به توزیع پول میان برخی نمایندگان در زمان ریاست بر دیوان محاسبات نیز متهم کرد.

این کش‌وقوس‌ها در پایان با شکایت همزمان علیرضا زاکانی، احمد توکلی و الیاس نادران از محمدرضا رحیمی همراه شد و پرونده او به قوه قضاییه رفت.

مجلس نهم

زاکانی در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب رای لازم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به مجلس راه یافت و علاوه بر عضویت کمیسیون شوراها و امور داخلی رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام شد.

ریاست کمیسیون ویژه بررسی برجام

پس از پایان مذاکرات هسته‌ای ایران و تدوین برنامه جامعه اقدام مشترک توسط ایران و کشورهای ۱+۵، نتایج به کشورها ارسال شد، که در این بین مجلس شورای اسلامی ایران، کمیسیون ویژه را مسئول بررسی این توافق کرد. علیرضا زاکانی مسئولیت این کمیسیون ویژه را که «کمیسیون ویژه بررسی برجام، پیامدها و نتایج» نام داشت، با رأی نمایندگان مجلس بر عهده گرفت. وی در زمان مدیریت خود در این کمیسیون، دعوت از مقامات هسته‌ای، سیاسی و اقتصادی ایران به کمیسیون برجام را در دستور کار خود قرار داد و در نامه‌های جداگانه به سران قوا، خواستار دیدار با آن‌ها شد.

وی همچنین در نامه‌ای به محمدجواد ظریف، خواستار حضور یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کمیسیون برجام و ارائه توضیحات در خصوص توافق با ایران شد. همچنین وی در برنامه تلویزیونی متن حاشیه، درباره ارائه اطلاعات محرمانه توافق ایران و آژانس گفت که علی‌اکبر صالحی قول داده که این مفاد را در اختیار کمیسیون قرار بدهد.

ادعاها درباره کرسنت

زاکانی از مخالفین کرسنت بشمار می‌رود و معتقد است که ایران در کرسنت ۵۶ میلیارد دلار ضرر کرده‌است. وی اعلام کرد اظهارات و اقدامات مسئولان نفتی آخرین کورسوهای امید را نیز در داوری بین‌المللی از بین می‌برد. این سخن در حالی گفته شد که دادگاه لاهه از اظهارات زاکانی علیه ایران استفاده کرد و در صورت جریمه شدن ایران توسط لاهه، اظهارات زاکانی از عوامل مهم آن است. زنگنه اعلام کرد که صحبت‌های نابجایی برخی مقامات ایرانی همچون علیرضا زاکانی کرده‌اند، منجر به استناد تیم داوری شرکت کرسنت پترولیوم به صحبت‌های آنان شده‌است و در نتیجه منابع ملی به خاطر صحبت‌های غیرواقعی اصولگرایانی که در صدد تخریب اصلاح‌طلبان بوده‌اند به خطر افتاده‌است. در جایی دیگر از رئیسی خواست تا درباره جریمه از جلیلی، زاکانی و بذرپاش دربارهٔ کرسنت بیشتر بپرسد که چه کسی دنبال مذاکره بوده و در چه زمانی و چه مرجعی چنین موردی را تصویب کرده‌است.

محکومیت قضایی توسط دیوان عالی و تبرئه

شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران، پس از رسیدگی به شکایت وزارت نفت، علیرضا زاکانی را به جرم نشر مطالب خلاف‌واقع به یک سال حبس تعزیری محکوم کرد که قابلی تبدیل به ۵۰ میلیون ریال جزای نقدی را داشت. این حکم در تجدید نظرخواهی نیز به تأیید دیوان عالی کشور نیز رسید و نتیجه نهایی و پایانی آن با محکومیت زاکانی تایید و ابلاغ شد،اما خود زاکانی بعدها اعلام کرد که در پیگیری‌های مجدد، با رأی قاطع هیئت‌منصفه تبرئه شده‌است. ستاد انتخاباتی او ادعا کرد که پس از فرجام خواهی از رأی صادره با اعتراض و درخواست زاکانی، حکم حبس یک‌ساله مورد اعاده دادرسی و اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری قرار گرفت و نهایتاً موجب برائت از اتهامات وارده شد.

ادعاها درباره حسین فریدون

علیرضا زاکانی در یک نشست خبری درباره فساد اقتصادی خطاب به حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت ایران دست به افشاگری درباره روابط حسین فریدون برادر رئیس‌جمهور با برخی از بدهکاران بانکی همون رسول دنیال‌زاده و شب‌دوست مالامیری و بانک‌های ملت و رفاه زد و گفت: آقای فریدون در این کشور چه کار می‌کند؟ آقای رئیس‌جمهور اگر می‌خواهد جلوی فساد را بگیرد به اخوی خود مراجعه کند.

این افشاگری با واکنش حسین فریدون مواجه شد و برادر رئیس‌جمهور بابت این اظهارات از زاکانی شکایت کرد. زاکانی نیز با حضور در دادگاه تبرئه شد و برخی افراد نظیر دانیال‌زاده نیز دستگیر شدند.

مجلس دهم

زاکانی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۷۶۷ هزار و ۲۵۸ رای و با کسب رتبه سی‌ونهم در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر از راهیابی به مجلس بازماند.

بازگشت به بسیج

زاکانی پس از آنکه نتوانست برای چهارمین بار به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند، از مرداد ۹۵ تا خرداد ۹۸، رئیس مجمع عالی بسیج کشور را با جایگاه ۱۹ سرلشکری برعهده گرفت.

افشاگری درباره اکبر طبری

زاکانی خرداد ۹۸ و درحالیکه مصونیت قضایی نمایندگی نیز نداشت، دست به افشاگری علیه یکی از مدیران ارشد قوه قضائیه بود، زد و گفت: کسی که دو رئیس قوه را بیچاره کرده و دچار مشکل بوده و مایه بدنامی قوه قضائیه و زد و بند شده را باید کنار گذاشت.

این افشاگری زاکانی با واکنش مصطفی تاجزاده نیز مواجه شد و او در مناظره خطاب به زاکانی گفت: «آنقدر فساد افزایش پیدا کرده که آقای زاکانی هم می‌ترسد اسم فاسد را بیاورد و فقط می‌گوید یک نفر هست دو رئیس قوه قضائیه از دستش عاجز شده‌اند.» در واکنش به این سخنان، زاکانی دست به افشاگری زد و نام او را اکبر طبری اعلام کرد.

مجلس یازدهم

زاکانی در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۱۹۰ هزار و ۴۲۲ رای از حوزه انتخابیه قم به مجلس راه یافت و به عضویت کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی درآمد.

ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس

پس از تشکیل مجلس یازدهم، علیرضا زاکانی که سابقه ۳ دوره نمایندگی را داشت ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس را برعهده گرفت و دست به تغییر ساختار این مرکز پژوهشی زد که با انتقاداتی از سوی برخی نمایندگان و فعالان سیاسی نیز مواجه شد.

شکایت وزارت اطلاعات، تبرئه

زاکانی به دلیل گفته‌هایی که در برنامه تلویزیونی تهران ۲۰ شبکه ۵ سیمای جمهوری اسلامی انجام داد با شکایت وزارت اطلاعات مبنی بر نشر اکاذیب به دادگاه فراخوانده شد. نخستین پرونده جرایم سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران یکشنبه ۲۰ مهر سال ۱۳۹۹ برگزار شد که نتیجه این دادگاه صدور حکم برائت زاکانی بود.

انتخابات ریاست جمهوری

علیرضا زاکانی در ۲ دوره پیاپی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ و انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶ با حضور در ستاد انتخاباتی وزارت کشور در یازدهمین و دوازدهمین دوره انتخابات نام‌نویسی که پس از بررسی شورای نگهبان رد صلاحیت شد. به گفته زاکانی مفتوح بودن پرونده شکایت وزارت نفت و حسین فریدون از وی و محکوم شدن به یک سال حبس در دادگاه بدوی، دلیل این ردصلاحیت عنوان شده بود. زاکانی البته به این رای اعتراض کرد و دیوان عالی کشور رای به تبرئه او داد.

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰

علیرضا زاکانی در سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز شرکت کرد که با نظر شورای نگهبان احراز صلاحیت شد. طی احکامی روح‌الله متفکر آزاد (نماینده تبریز) ریاست ستاد انتخاباتی زاکانی و مالک شریعتی (نماینده تهران) سخنگوی ستاد انتخاباتی او شدند.

ستاد انتخاباتی دهه‌شصتی‌ها

زاکانی در یکی از اولین برنامه‌های تبلیغاتی تلویزیونی خود، نام ستاد انتخاباتی خود را «ستاد دهه شصتی‌ها» اعلام کرد.

اعلام لیست اموال و هزینه انتخاباتی

زاکانی با حضور در برنامه اینترنتی تبادل اولین نامزدی بود که به چالش شفافیت پیوست و دارایی‌های خود را اعلام کرد. او دارای دو واحد ۹۵ متری در خیابان ایران واقع در شهر تهران است و همسرش نیز یک‌خانه ۷۵ متری در پردیسان قم دارد. او اعلام کرد که ۱۰۰ میلیون تومان برای انتخابات هزینه خواهد کرد.

انصراف از انتخابات ۱۴۰۰

علیرضا زاکانی در تاریخ ۲۶ خردادماه ۱۴۰۰ به نفع سید ابراهیم رئیسی از شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ کناره‌گیری کرد.

فعالیت علمی

زاکانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشیار پزشکی هسته‌ای است و در بیمارستان دولتی امام خمینی تهران و مجتمع درمانی ولیعصر مشغول به طبابت است. او پیش از این، در زمینه پژوهشی رادیوداروها نیز فعالیت مختصری داشته است.