حادثه24- گاهی خطا، سرنوشت یک نفر را تغییر می‌دهد، گاهی سرنوشت یک خانواده را و گاهی یک جامعه را. اما چرا خطاها درجه‌بندی ندارند؟ چرا وقتی با یک خطای پزشکی، خانواده‌ای از هم می‌پاشد یا جامعه‌ای از یک داشته محروم می‌شود، هنوز نام خطا به فاجعه تغییر نکرده است؟
چرا وقتی قیچی در بدن یک زن، 13سال می‌ماند و او توانایی راه رفتنش را از دست می‌دهد و کسی تشخیص نمی‌دهــدمشـکلش چیست، همسرش او را ترک می‌کند و فرزندش زندگی مادرش را در قالب مستند «قیچی» روایت می‌کند، ما هنوز حرف از خطای پزشکی می‌زنیم؟ چرا وقتی دکتر معین با اشتباه پزشکان 5سال آخر زندگی را در حالت اغما ماند، انگار زبان فارسی در اغما باشد، هنوز حرف از خطاست؟ چرا وقتی عباس کیارستمی جلوی چشم‌مان آب می‌شود، هنوز از خطا می‌گوییم؟ چرا وقتی محمدرضا رستمی، از شریف‌ترین و باسوادترین روزنامه‌نگاران می‌میرد، خطا هنوز تغییر ماهیت نداده است؟ فاجعه‌ها از ما گذشته و ما هنوز دنبال خطاکارانیم؛ خطاهایی که ما را از فاجعه‌ای به فاجعه دیگر رهنمون می‌کنند. در این گزارش تنها به چند مورد از عجیب‌ترین خطاها اشاره خواهیم کرد.
خطای چپ و راست
در سال۹۵، خطای پزشکی عجیبی اتفاق افتاد که در همان زمان نیز باعث انتقاد بسیاری به جامعه پزشکی شد. در آن سال، کودک دوساله‌ای که هنگام تولد از ناحیه تاندون دست راست آسیب دیده بود به اشتباه دست چپش جراحی می‌شود. این اتفاق در یکی از بیمارستان‌های اصفهان می‌افتد. بعد از عمل جراحی، مادر و پدر کودک در همان نگاه اول متوجه می‌شوند که اشتباه عجیبی رخ داده است. پزشک معالج به جای دست راست، دست چپ کودک را عمل کرده بود!
تیغ خطاکار
اوایل سال۹۶، تصویری در فضای مجازی دست به‌دست شد. این عکس، صورت کودک تازه متولد‌شده‌ای را نشان می‌داد که با جسم نوک‌تیزی بریده شده بود. گویا هنگام عمل سزارین، تیغ جراحی به صورت نوزاد برخورد می‌کند و صورتش آسیب می‌بیند. وزارت بهداشت در این‌باره اینگونه واکنش نشان داد: «حادثه در یک بیمارستان خصوصی رخ داده و تعیین تکلیف پزشک به‌عهده خانواده نوزاد است که بخواهند از پزشک جراح شکایت کنند یا نه؟».
خطای کلیه ای
آخرین روزهای سال۹۵ بود که دختر جوانی برای خارج کردن کیست از شکمش به یکی از متخصصان زنان و زایمان در اصفهان مراجعه کرد و تحت عمل جراحی قرار گرفت. اما بعد متوجه شد که پزشک جراح به اشتباه، کلیه او را خارج کرده است. موضوع دردناک آنجاست که دختر اصفهانی به‌دلیل مشکلات ژنتیک، تنها یک کلیه داشت و از آن به بعد فقط با دیالیز زنده خواهد بود! البته همان زمان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان توضیح داد: «شرایط کلیه بیمار جزو موارد بسیار نادر مادرزادی است، به این مفهوم که در این نوع ناهنجاری مادرزادی 2کلیه به هم می‌چسبند و کلیه کلوچه‌ای تشکیل می‌دهند که فقط چند مورد آن در مقالات معتبر علمی دنیا گزارش شده است».
خطای اکسیژن
نوزاد چهل‌وپنج‌روزه‌ای در اثر افت فشار اکسیژن مرکزی بیمارستان و اختلال در دستگاه اکسیژن‌رسانی، با تنفس از کپسول گازCO2 که اشتباها در محل قرار داشته و وارد مدار تنفس اتاق عمل شده،می‌میرد. درباره این اکسیژن‌رسانی مادری هم که پس از زایمان قرار بوده اکسیژن دریافت کند، به جای گاز اکسیژن، گاز دیگری را روی صورت او قرار می‌دهند. این عمل باعث می‌شودصورت، لب، دهان، گلو، ریه و چشمان این مادر دچار سوختگی شدید شود.
خطای پانسمان
مردادماه سال 59 بود که کودک ۹ساله‌ای در بوشهر بعد از جراحی لوزه دچار مشکل بلع و تهوع می‌شود. با وخامت حال کودک، او را به بیمارستان منتقل می‌کنند و پزشکان با بررسی بیشتر به این نتیجه می‌رسند که در انتهای جراحی یادشان رفته است باندی را که هنگام جراحی در گلوی کودک قرار داده‌اند تا از ورود خون به ریه جلوگیری کند، از گلوی او خارج کنند!
قیچی خاطی
جاماندن قیچی جراحی در شکم یک بیمار در اردیبهشت95 یکی دیگر از سهل‌انگاری‌های پزشکی بود که پس از عمل، مشکلات فراوانی برای بیمار ایجاد کرده بود. رئیس بیمارستان شهیدبهشتی اردستان توضیح داد: «اشتباهی که در این بیمارستان اتفاق افتاده است از موارد نادر پزشکی است که متأسفانه رسانه‌ای شده. این اشتباه پزشکی در بیمارستان‌های دیگر کشور هم رخ می‌دهد، اما در بیمارستان‌های دیگر رسانه‌ای نمی‌شود».
سرنوشت خطاکار
قرار بود دختری به نام نرگس به دنیا بیاید و خانواده‌اش را با حضورش غرق در شادی کند، اما پس از تولد نرگس، فاجعه برای خانواده رنگ واقعیت گرفت. در این زایمان، تیغ ماما هنگام سزارین به سر نوزاد خورد و به گفته معاون درمان وقت، شکافی حدود 15سانتی‌متر روی سر نوزاد ایجاد کرد. همین مسئله باعث خونریزی شدید نوزاد و عوارض پس از آن شد، به‌طوری که نرگس همچنان پس از گذشت چندسال از تولدش، دچار مشکلات جسمی و حرکتی است و آثار بریدگی روی سرش کاملا مشخص است.
پیچ خطاکار
بیماری که به‌دلیل جراحی لگن در یک بیمارستان بستری شده بود، پس از مدتی تحمل درد، متوجه جاماندن پیچ ۷سانتی‌متری در بدن خود می‌شود. پس از گذشت 44روز و بهتر نشدن وضعیت بیمار و انجام مجدد سی تی اسکن، اعلام می‌شود که یکی از پیچ‌های پلاتین‌های استفاده‌شده در لگن شل شده است! در حالی که پیچ 7سانتی‌متری پلاتین در بدن بیمار جا مانده بود. این خطا به عصب پای بیمار آسیب رسانده و بیمار توان حرکت دادن مچ پای خود را ندارد و از درد شدید رنج می‌برد.
تجهیزات خطاکار
سال98 بود که عده‌ای از بیماران بعد از عمل آب‌مروارید در یک مرکز خصوصی چشم‌پزشکی در قم، دچار عفونت شدید شده و با هماهنگی درمانگاهی که در آن مورد عمل جراحی قرار گرفته بودند، به بیمارستان فارابی تهران منتقل شدند. ۹بیمار به‌علت آلودگی تجهیزات اتاق عمل، دچار عفونت و ضایعه شدید چشمی شدند. 3نفر از 9بیمار جراحی‌شده در این کلینیک از عراق برای درمان آب‌مروارید به قم سفر کرده بودند. بعضی از این بیماران با وجود عمل‌های متعدد چشم، قدرت بینایی‌شان را از دست دادند.
چراغ خطاکار
شاید ناراحت‌کننده‌ترین اتفاق این سال‌ها در حوزه اشتباهات درمانی، سقوط تجهیزات روشنایی اتاق عمل روی شکم بیمار زاهدانی بود که برای انجام عمل چشم (آب‌مروارید) به یکی از مراکز جراحی محدود شهرستان زاهدان مراجعه کرده بود. قسمت عجیب داستان آنجاست که بیمار می‌گوید شکمش درد دارد. او که می‌بایست با بی‌حسی موضعی تحت عمل قرار می‌گرفت، به‌خاطر درد شکم و بی‌تابی توسط تیم جراحی بی‌هوش می‌شود و تحت عمل چشم قرار می‌گیرد! کادر بیمارستان ابتدا این قضیه را کامل انکار می‌کنند و ماجرا را مربوط به عوارض داروی بیهوشی و ناهوشیاری بیمار می‌دانند، در حالی که 2نفر از افراد حاضر در اتاق عمل هم در این حادثه زخمی می‌شوند. در آخر به همراهان بیمار این اطمینان را می‌دهند که بیمارشان سالم است و از بیمارستان ترخیص می‌شود، ولی بیمار چندروز بعد بر اثر جراحت داخلی و عفونت از دنیا می‌رود.
سقوط
شاید ناراحت‌کننده‌ترین اتفاق این سال‌ها در حوزه اشتباهات درمانی، سقوط تجهیزات روشنایی اتاق عمل روی شکم بیمار زاهدانی بود که برای انجام عمل چشم (آب‌مروارید) به یکی از مراکز جراحی محدود شهرستان زاهدان مراجعه کرده بود. قسمت عجیب داستان آنجاست که بیمار می‌گوید شکمش درد دارد. او که می‌بایست با بی‌حسی موضعی تحت عمل قرار می‌گرفت، به‌خاطر درد شکم و بی‌تابی توسط تیم جراحی بی‌هوش می‌شود و تحت عمل چشم قرار می‌گیرد!