جزئیات پرداخت یارانه 72 هزار تومانی ؛ این یارانه به سود چه کسانی است

حادثه 24 - در صورت یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی و تبدیل آن به یارانه ۷۲ هزار تومانی، ۶۰ میلیون نفری که اکنون هر دو یارانه را دریافت می‌کنند با کاهش رقم دریافتی مواجه می‌شوند، در حالی که ۱۸ میلیون نفری که کمک معیشتی به آنان تعلق نمی گیرد و فقط یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت می کنند، منتفع خواهند شد. در این حالت با مشمولیت ۱۸ میلیون نفری که در سه دهک بالا قرار دارند، مبلغ پرداختی به گروه‌های هدف (نیازمندان) کاهش می‌یابد.

در حال حاضر دو گروه هستند که دولت در هر ماه به حساب آنها مبلغی به عنوان یارانه واریز می‌کند؛ گروه اول حدود ۷۸ میلیون نفر هستند که یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی می‌گیرند که سال‌هاست آن را دریافت می کنند و با وجود تکالیفی که برای غربالگری و حذف پردرآمدها وجود داشته، دولت به هر دلیلی نتوانسته تاکنون آن را به طور کامل اجرایی کند.

دسته دوم گروهی هستند که به آنها از آبان ماه امسال کمک معیشتی از محل منابع ناشی از افزایش قیمت بنزین پرداخت می‌شود و در مجموع حدود ۶۰ میلیون نفر می‌شوند که دولت، آنها را از بین یارانه‌بگیران گزینش کرده است. به عبارتی این افراد شامل ۱۸ میلیون نفری که در سه دهک بالای درآمدی قرار دارند و اصطلاحا پردرآمد شناخته می شوند را شامل نمی‌شود.

در این حالت دولت هر ماه برای ۱۸ میلیون نفر که جزو پردرآمدها محسوب می‌شوند فقط یارانه نقدی واریز می کند و کمک معیشتی به آنها نمی‌دهد؛ افرادی که به نظر می‌رسید باید به تدریج از دریافت یارانه نقدی نیز کنار گذاشته خواهند شد، اما با مصوبه اخیر مجلس مبنی بر یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی و پرداخت رقم ۷۲ هزار تومان به همه ۷۸ میلیون نفر، مجددا پرداخت یارانه به آنها نیز باید در دستور کار دولت قرار گیرد؛ مصوبه‌ای که مسئولان دولتی با آن موافق نبوده و در برنامه آنها هم نبوده است.

برخلاف یارانه نقدی که شامل مبلغ ثابتی برای هر نفر (۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان) می‌شود، واریز کمک‌های معیشتی به تناسب افراد خانوار است؛ به نحوی که برای خانوارهای تک‌نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

اما اگر پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی (میانگین تقریبی رقم یارانه نقدی و کمک معیشتی) در دستور کار قرار گیرد موجب تغییراتی در پرداخت به خانوارها نسبت به آنچه که در حال حاضر دریافت می‌کنند، خواهد شد؛ به طوری‌که برای افرادی که فقط یارانه نقدی دریافت می‌کنند (۱۸ میلیون پردرآمد) با افزایش مبلغ و برای افرادی که هر دو یارانه نقدی و معیشتی را می‌گیرند (۶۰ میلیون در خانوار هدف) با کاهش مبلغ همراه می‌شود.

این در حالی است که به عنوان نمونه اکنون به حساب سرپرست یک خانواده سه نفره که فقط یارانه نقدی می‌گیرد، در هر ماه ۱۳۶ هزار و ۵۰۰ تومان واریز می شود و در صورت پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی، دریافتی این خانوار به ۲۱۶ هزار تومان افزایش می‌یابد و همچنین برای خانواده پنج نفره مبلغ یارانه از ۲۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۶۰ هزار تومان افزایش می‌یابد.

اما در مورد افرادی که یارانه نقدی و کمک معیشتی می‌گیرند، روند معکوس می شود؛ به‌گونه‌ای که به عنوان مثال خانواده دو نفره‌ای که اکنون در مجموع ماهانه ۱۹۴ هزار تومان دریافتی دارد، با اختصاص یارانه ۷۲ هزار تومانی رقم آن به ۱۴۴ هزار تومان می‌رسد که ۵۰ هزار تومان کمتر از حالت فعلی است. همچنین در یک خانواده چهار نفره که اکنون از محل یارانه نقدی و کمک معیشتی ۳۵۴ هزار تومان دریافت می‌کند، این مبلغ با مصوبه جدید مجلس به ۲۸۸ هزار تومان کاهش می یابد.

این در حالی است که اگر در طرح یکی شدن یارانه نقدی و کمک معیشتی، ۱۸ میلیون پردرآمد مشارکت داده نمی‌شدند، دولت می‌توانست از منابع قابل صرفه جویی از این محل، رقم پرداختی به ۶۰ میلیون نفر گزینش شده را افزایش دهد؛ در حالی که اکنون منابع باید بین پردرآمدها نیز توزیع شود.