حادثه 24 - گاندو یکی از گونههایی است که در طبقه آسیبپذیر قرار دارد و زیستگاه آن در ایران سیستان و بلوچستان است با توجه به وقوع سیل در این استان در ابتدا اخباری از هجوم این گونه به مناطق سیلزده منتشر و در ادامه این موضوع تکذیب شد.
برای شناخت بهتر گاندو و نحوه مواجهه احتمالی سیل زدگان با این گونه در ادامه به 9 نکته اشاره میشود:
* گاندو یا تمساح پوزهکوتاه یکی از قدیمیترین خزنده ها در ایران است. در واقع نوعی کروکودیل بومی شبهقاره هند و مناطق اطراف است که در کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، ایران، سریلانکا و برمه زندگی میکند. گاندو بزرگترین خزنده و تنها کروکودیل بومی ایران و پاکستان است که وزن تقریبی آن بین ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم و طول آن بیش از دو متر است.
* این حیوان در اسفند جفت گیری و در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد تخم گذاری میکند.گاندو در هر بار تخم گذاری بین ۲۰ تا ۴۰ تخم را در حفرههایی که رطوبت بالایی دارند میگذارد که پس از ۶۵ روز به نوزاد تبدیل میشوند.
*برای حفاظت و نگهداری بهتر از تمساح پوزه کوتاه منطقه حفاظت شده «گاندو» باهوکلات در منطقه «دشتیاری» شهرستان چابهار با مساحت ۴۶۵ هزار هکتار از وسیعترین مناطق حفاظت شده سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۴۹ به عنوان زیستگاه اصلی گاندو ثبت و شناخته شده البته منطقه گاندو مورد بازنگری قرار گرفت و دو منطقه شکارممنوع بلبلآب (نصرت آباد) و بزمان به مناطق چهارگانه اضافه شد.
* گاندو در طبقهبندی اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در طبقه آسیبپذیر قرار دارد. جمعیت گاندو در کشور ۳۰۰ تا ۵۰۰ سر برآورد شده است.
* غذای اصلی گاندو بهطور عمده ماهی، لاک پشت، پرندگان آبزی و لاشخورها است.
*سیل و خشکسالی همواره به عنوان دو عامل تهدید کننده طبیعی معرفی شدهاند. از این رو باید توقع تلفات و از بین رفتن تمساحها در این دو وضعیت در سیستان و بلوچستان را نیز داشته باشیم.
*گاندوها اگر در مسیر رودخانه باشند امکان فرار از طغیان آب را نخواهند داشت ولی در نقاطی که از زیستگاه خارج شده باشد میتوانند پس از فروکش کردن آب مجدد خود را به زیستگاه برسانند.
* عموماً تمساحها از مواجهه و برخورد مستقیم با انسان پرهیز میکنند. تمساحها در محیط آبی مهاجم نیستند و به انسان حمله نمیکنند اما در حال حاضر شرایط به گونهای است که استرس و ترس زیادی به آنها وارد شده و ممکن است که حالت تهاجمی پیدا کرده باشند.
* اگر مردم تمساحی را در داخل روستا مشاهده کردند بلافاصله به ماموران محیط زیست منطقه گزارش دهند. مردم به هیچ عنوان تلاش نکنند که با گاندوها ارتباط مستقیم برقرار کنند.