حادثه 24 - قم در سایه بی‌توجهی‌ها و کمبود اعتبارات برای بیابان‌زدایی و گسترش درختکاری به محاصره ریزگردها درآمده و روزهاست آلودگی‌ها نفس مردم را تنگ کرده است.
امروز 17 تیرماه، خبری از آسمان آبی قم نیست و تا جایی که چشم کار می‌کند، گردوغبار و آلودگی فضای شهر را در بر گرفته است. امروز همانند روزهای قبل شاخص کیفیت هوا در شرایط خطرناک قرار گرفته و این موضوع مشکلات بسیاری را برای مردم شهر به‌ویژه بیماران گروه‌های مختلف، ایجاد کرده است.
گرمای شدید هوا و آلودگی، نفس مردم شهر را تنگ کرده است و بسیاری از آن‌ها به‌خاطر داشتن سابقه بیماری، جرئت خروج از منزلشان را ندارند.
قم را هلالی از بیابان‌ها محاصره کرده است، این بیابان‌ها از 10 تا 20 کیلومتری خارج از شهر شروع می‌شود. اگر مسیرتان به جاده گرمسار خورده باشد و گوشه‌ای از این بیابان‌های با خاک روان را دیده باشید می‌دانید که با وزش حداقلی باد، طوفانی از خاک را بلند می‌کند.
110 تا 250 هزار هکتار از اراضی اطراف قم بیابان است و 500 هزار هکتار هم در حال بیابان شدن است. چاره کار کاشت درخت و مالچ‌پاشی است اما حداقل در 30 سال گذشته فقط 13 هزار هکتار، یعنی کمتر از 10 درصد از بیابان‌های استان قم بوته‌کاری شده است.
مشکل گردوغبار قم به‌حدی ضروری و مهم است که مقامات کشوری هم به حل آن تأکید دارند و دستور رسیدگی فوری به این امر مهم را دارند.
نمونه آن، سفر معاون رئیس جمهور در تاریخ 20 اردیبهشت امسال به منطقه سراجه قم است که در اردیبهشت ماه انجام شد و در جریان این سفر، علی سلاجقه، در بازدید از کانون بحرانی گردوغبار در منطقه سراجه قم، اظهار داشت: این معضل در استان قم مشکلات متعددی ایجاد کرده و حتی استان‌های همجوار را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه اقدامات خوبی برای بهبود و کنترل گردوغبار در قم به انجام رسیده است، آن‌ها را بسیار ناکافی دانست و افزود: باید اقدامات مصوب با همکاری همه دستگاه‌ها، تحت نظارت ستاد ملی مقابله با گردوغبار در قم انجام شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضرورت مشارکت جوامع بومی و محلی در کاهش معضل گردوغبار در استان قم را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: وضعیت چرای دام به‌ویژه شتر در این مناطق بحرانی باید محدودتر شود و معیشت جایگزین برای مردم مناطق فراهم شود.
معاون رئیس جمهور خواستار رسیدگی فوری به وضعیت کانون گردوغبار سراجه شد و عنوان کرد: اعتبارات لازم برای نهال‌کاری در این منطقه و همچنین مالچ‌پاشی دوستدار محیط زیست در 2 هزار هکتار منطقه اختصاص خواهد یافت و این اقدام باید هرچه سریعتر انجام شود.
محمدحسین بازگیر، مدیرکل محیط زیست استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قم، ابراز کرد: در چند سال اخیر سالانه حدود 70 روز هوای ناسالم داشتیم اما امسال از ابتدای سال تا کنون بیش از 30 روز را هوای ناسالم داشتیم.
وی افزود: تعدادی از روزهای امسال آلودگی هوای شدید و در حد ناسالم برای همه گروه‌ها بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان قم گفت: استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و چرای بی‌ضابطه دام، بسیاری از مراتع را نابود کرده و باعث ایجاد 40 هزار هکتار کانون‌های بحرانی گردوغبار در استان قم شده است.
بازگیر با اذعان به اینکه در زمان حاضر وضعیت طبیعت و محیط زیست ما مساعد نیست.، تصریح کرد: ما پاسخ مهربانی و بخشندگی طبیعت را به‌خوبی نداده‌ایم و این در حالی است که همه ما بر اساس آیات و روایات در برابر طبیعت و این همه نعمت و موهبت‌های الهی مسئولیم
وی در رابطه با عوامل مؤثر در آلودگی زمین، هوا و محیط زیست در استان، خاطرنشان کرد: قم، یکی از کلان‌شهرهاست و در کلان‌شهرها علاوه بر بحث مدیریت شهری و اجتماعی، فعالیت‌های شهری که خود منشأ تولید برخی آلودگی‌هاست، قرار دارد و این استان به‌لحاظ طبیعی با بحث ریزگردها و گردوغبار ناشی از کانون‌های فرسایش‌یافته اطراف شهر و آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی، خودروها، کارخانه‌ها، فاضلاب و نابسامانی در حوزه مدیریت پسماند مواجه است.
محمد شعاعی، مدیرکل منابع طبیعی استان قم نیز دراین‌باره متذکر شد: یکی از علل اصلی پدیده گردوغبار در قم وجود بیابان‌هاست که تبدیل به کانون‌های ایجاد ریزگردها شده است و اگر زود برطرف نشود فراتر از قم می‌رود و پایتخت را هم در بر می‌گیرد.
وی در رابطه با معضل حل‌نشده گردوغبار در استان تصریح کرد: مهمترین مسئله‌ای که در سال‌های اخیر با آن درگیر هستیم موضوع گسترش بیابان، فرسایش خاک و گردوغبار است که زندگی مردم و شهروندان قم را دچار اختلال کرده است.
شعاعی اضافه کرد: از نظر آماری بیش از 84 درصد از مدیریت عرصه‌های استان در اختیار منابع طبیعی است که معمولاً در 4 محور حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری تعریف شده است و موضوع پدیده گردوغبار گره خورده است به بحث بیابان، که تقریباً حدود 20 درصد یعنی 200 هزار هکتار عرصه‌های بیابانی داریم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم با بیان اینکه 300 هزار هکتار از مساحت قم مستعد تولید گردوخاک است، گفت: حدود 105 هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی قم عرصه‌هایی هستند که تبدیل به کانون‌های ایجاد گردوغبار شده است.
آبروش، رئیس اداره بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم نیز به خبرنگار تسنیم گفت: عمده مشکل ما بحث اعتبار است، با اعتبارات کنونی نمی‌توان برای مقابله با بیابان‌زایی کاری کرد.
وی تصریح کرد: از سال 1384 تا 1401 اعتباری که از محل استانی برای این موضوع تخصیص پیدا کرده، 2 میلیارد و 500 میلیون تومان است که بسیار ناچیز است.
آبروش افزود: با این اعتبارات نمی‌شود با بیابان‌زایی مقابله کرد، وقتی اعتبارات استانی تا این حد کم است یعنی گردوغبار اصلاً اولویت استان ما نیست.
آلودگی هوا کنار همه مشکلاتی که برای شهر و شهروندان ایجاد می‌کند، یکی از مهمترین آسیب‌های آن مربوط به بیماران زمینه‌ای است که سبب تشدید بیماری‌شان می‌شود.
سلیمان‌زاده رئیس مرکز بهداشت شهرستان قم با تأکید بر اینکه افراد سالمند، بیماران مبتلا به آسم، بیماران قلبی و عروقی، مادران باردار، بیماران مبتلا به سرطان و تحت‌درمان شیمی‌درمانی باید در روزهای آلوده مراقبت بیشتری داشته باشند، تأکید کرد: استفاده از ماسک در فضای بیرون از منزل، مصرف آب و نوشیدنی‌های سالم، سبزیجات سالم و بهداشتی، مصرف شیر و لبنیات الزامی است.
چند سالی است گرمای هوای قم با خاکی‌ترین روزها همراه شده است، گرما را نمی‌توان کاری کرد اما با گسترش پوشش گیاهی و مدیریت بهتر می‌توان شاهد روزهای خاکی کمتری شد.
آخرین اخبار «حوادث قم» را در صفحه حوادث قم حادثه 24 بخوانید.
صفحه اینستاگرام حادثه 24 را در اینجا دنبال کنید.