دلیل انتخاب یک داور زن برای دربی 103 / مهسا قربانی کیست؟
مهسا قربانی داور
حادثه 24 - با جست‌وجوی اسامی افرادی که موفق به اخذ مدارک VAR شده‌اند، به غیر از نام یک داور مرد، نام دو داور زن دیده می‌شود که یکی از آنها مهسا قربانی است. به این دلیل، طبیعی بود که مهسا به‌عنوان یکی از داوران دربی انتخاب شود
مهسا قربانی چندساله است؟
مهسا قربانی متولد اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۸ در تهران است و داوری را از سال ۸۶ در فوتسال آغاز کرده است. او سال ۹۲ مجوز داوری در فوتبال را گرفت و خیلی زود مراحل پیشرفت را طی کرد. قربانی دو لیسانس کامپیوتر و تربیت بدنی دارد و کارشناس ارشد مدیریت ورزشی است.
قضاوت دیدار کره جنوبی و کرده شمالی
مهسا قربانی سال ۲۰۱۷ پس از پشت سر گذاشتن دوره های دو سال کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان داور الیت ایران معرفی شد تا از این تاریخ به بعد بتواند در مسابقات بین المللی داوری کند. او پس از الیت شدن برای نخستین بار به مسابقات دور مقدماتی جام ملت های زنان آسیا دعوت شد تا اولین تجربه داوری بین‌المللی خود را کسب کند. شاید مهمترین دیداری که در آن سال ها قضاوت کرده باشد دیدار کره جنوبی و کره شمالی بود که از نظر سیاسی بسیار حساس است اما قربانی به خوبی از پس قضاوت این بازی برآمد.
قضاوت در جام ملت های آسیا
سال ۲۰۱۸ مهسا قربانی به همراه انسیه خباز مافی‌نژاد به عنوان داور و کمک داور برای مرحله نهایی جام ملتهای آسیا که در اردن برگزار می‌شد دعوت شدند و به دلیل عملکرد خوبشان در این مسابقات و در سالهای بعد، هر دو در جام ملتهای زنان آسیا در سال ۲۰۲۲ هم حضور داشتند.
نخستین داور زنی که مجوز فیفا را برای VAR دارد
سال ۲۰۲۱ اتفاق بی‌نظیری برای مهسا قربانی افتاد و این داور تبدیل نخستین داور زنی شد که مجوز فیفا برای VAR در سه بخش کمک داور ویدیویی، دستیار کمک داور ویدیویی و داور مسابقاتی که از VAR در آنها استفاده می‌شود را کسب کند. پس از او، موعود بنیادی‌فر و مهناز ذکایی هم توانستند این مجوز را از فیفا دریافت کنند تا پس از خروج داوران سابق از لیست ایران، این سه داور تنها داورانی باشند که سه مجوز لازم برای قضاوت در یک دیدار با VAR را داشته باشند.
وقتی مهسا قربانی شانس حضور در جام جهانی را از دست داد
قربانی داور شناخته‌شده‌ای در فوتبال ایران، خاصه در بخش زنان است. او سال‌هاست که در رده‌های مختلف فوتبال در تورنمنت‌های AFC سوت زده و قضاوت‌های مهمی داشته است. اتفاق مهم درباره زندگی حرفه‌ای مهسا اینکه نامش در کنار علیرضا فغانی به‌عنوان داوران ایرانی که شانس حضور در جام جهانی را داشتند، مطرح شد، ولی عدم همکاری فدراسیون فوتبال با او باعث شد نتواند جام جهانی اخیر زنان را که در نیوزلند و استرالیا برگزار شد، سوت بزند. فیفا به فدراسیون فوتبال ایران گفته بود باید شرایطی فراهم شود تا مهسا قربانی علاوه بر حضور در دیدار‌هایی که در آن VAR استفاده می‌شود، فوتبال مردان را هم سوت بزند. در ایران عملا این دو مورد رقم نخورد. در سوی دیگر، فیفا به ایران پیشنهاد داده بود از روابط با کشور‌های همسایه استفاده کرده و کاری کند تا قربانی در لیگ کشور‌های همسایه که با VAR برگزار می‌شود، بازی مردان را سوت بزند که باز هم چنین اتفاقی رخ نداد تا فرصت بزرگ زندگی قربانی در عرصه حرفه‌ای از دست برود.
مهسا قربانی و انسیه خباز مافی نژاد نخستین داوران زن ایران بودند که کاندیدای حضور در جام جهانی زنان شدند. یکی برای داور وسط و دیگری برای کمک داوری اما با توجه به اینکه این دو داور، امکان قضاوت مسابقه‌ای با VAR را در ایران پیدا نکردند. از لیست نهایی داوران جام جهانی کنار گذاشته شدند تا حسرت بزرگی برای این داوران باقی بماند.
نخستین زن ایرانی که یک بازی مردانه را داوری کرده است
البته که مهسا قربانی فقط به خاطر قضاوت‌کردن در فوتبال زنان مطرح نشده است؛ نام او یکی، دو بار دیگر در موضوعی متفاوت به میان آمده که دست‌کم به معرفی بیشترش کمک کرده است. اولین مورد اینکه عنوان شده نخستین داور زن ایرانی است که یک بازی از تیم مردان را سوت زده است. اگرچه این مورد تا حدودی درست است، ولی اصل داستان درباره او روایت نشده است. مهسا برای گرفتن مدارک بین‌المللی مجبور بود هرطور شده یک بازی لیگ مردان را سوت بزند که با هماهنگی‌های صورت‌گرفته، او قضاوت یک بازی از لیگ دو مردان مالدیو را سوت زد و به‌خوبی از پس آن برآمد تا بتواند مدرکش را اخذ کند. موضوع دیگر چندان فوتبالی نیست و مربوط به پوشش او در زمان مسابقه است. انتشار تصاویر داوری مهسا قربانی در رقابت‌های بین‌المللی، پیش‌تر این حساسیت را به وجود آورد که مقوله حجاب را رعایت نکرده. حتی شایعه شد که او از سوی فدراسیون فوتبال ایران تحت فشار قرار گرفته و برای معرفی‌اش به بازی‌های انتخابی المپیک، به همین دلیل از فهرست ایران دور مانده است.
لباسم را مادرم طراحی کرد
البته که خودش ماجرا را در گفتگو با «ورزشگاه» به طریقی دیگر روایت کرده و از خلاقیتی که در این زمینه به وجود آورده، پرده برداشته است. «من بدون شکستن قانون راهی پیدا کردم که بتوانم در کارم هم موفق باشم. چون عاشق داوری هستم. چند سال قبل برای مسابقات دانشجویان جهان در چین قضاوت می‌کردم. طبق قانون فیفا در گرمای شدید هوا دقایق ۳۰ و ۷۵ کولینگ‌برک داریم. یعنی بازیکنان کنار زمین می‌روند و آب می‌خورند. هوای چین ۴۳ درجه بود و رطوبت آن ۸۷ درصد. تمام مدت توی گوشی من مسئولان مسابقه اعلام می‌کردند که سریع‌تر کولینگ‌برک بدهم، چون سلامت بازیکنان در خطر بود. من هنوز برگه داوری آن مسابقه را دارم. خودم مرگ را با چشم آن روز دیدم. بعد از مسابقه یک ساعت روی تخت اتاق پزشک خوابیده بودم و ضربان قلبم به حالت عادی برنمی‌گشت. بعد از آن برای حجاب دست و پا و یقه‌بندم از رنگ روشن استفاده کردم. من کاملا لباسم پوشیده است و هیچ مشکلی شرعی ندارد. با مادرم لباس را طراحی کردم و وقتی پوشیدم دیدم طبق قوانین شرعی و آیین و مذهب ما قانون‌شکنی انجام نشده و رنگی هم برای حجاب ما در نظر گرفته نشده و هیچ‌جایی از بدن من با پوشیدن این لباس پیدا نیست».